Ngập trong nợ nần và bị chủ lô săn đuổi, một người đàn ông Việt Nam phải đào hầm trong nhà bếp và trốn trong đó hai tháng liền. Thảm cảnh của anh ta minh chứng nỗi tuyệt vọng dai dẳng mà người nghiện cờ bạc phải trải qua.
Bàn bán sổ xố kiến thiết chính thống trên vỉa hè Hà Nội. Ảnh:
AFP
Ngoài chương tŕnh xổ số kiến thiết của nhà nước và một vài casino của nước ngoài, cá độ là tṛ bị cấm ở Việt Nam, nhưng ở nhiều nơi, pháp luật vẫn bị coi thường. Cứ mỗi mùa giải vô địch bóng đá thế giới (World Cup) hay giải vô địch bóng đá châu Âu (EURO), số tụ điểm cá độ lại tăng đột biến, cảnh sát cho biết.
Những bộ óc sáng tạo đă nghĩ ra cách sử dụng chương tŕnh sổ xố kiến thiết làm nền tảng cho một tṛ chơi bất hợp pháp gọi là "lô đề", trong đó người đánh đề dự đoán hai số cuối của giải độc đắc, trong chương tŕnh rút thăm xổ số chính thống hàng ngày.
Chỉ v́ chơi lô đề mà anh Nguyễn Văn Thịnh mất 1,3 tỷ đồng, một gia tài đối với người công nhân xây dựng 41 tuổi này. Chính v́ thua lô mà anh Thịnh cuối cùng phải bán cả căn nhà ở Hà Nội để trả tiền cho chủ nợ.
"Đúng là sống du kích", Thinh kể về tháng ngày sống dưới đất, tồn tại bằng đồ ăn và nước uống vợ đem đến.
Những trường hợp nghiện cờ bạc như của Thinh thực ra không phải hiếm ở Việt Nam, một đất nước có 86 triệu người. Mỗi tỉnh thành lại có một chương tŕnh xổ số kiến thiết chính thống, và một tṛ lô đề đi kèm.
"Lô đề đă phá hoại hàng trăm, hàng ngh́n gia đ́nh và đang phá tan kết cấu xă hội của chúng ta", cảnh sát Vơ Quang Hưng, thuộc một đội cảnh sát pḥng chống tội phạm cho biết, và nói thêm rằng nó đă gây ra cả những vụ tự vẫn và ly hôn.
Mặc dù quy mô của tệ nạn này không hề nhỏ, hiện chưa có các tổ chức hỗ trợ để giúp đỡ những người nghiện lô đề. Kể từ khi chính phủ hạn chế tiếp cận vốn tín dụng đầu năm 2011 để kiềm chế lạm phát hai con số, các tay cờ bạc gặp khó khăn hơn khi muốn vay tiền từ ngân hàng để trả nợ.
Kết quả là, những người tổ chức lô đề trở thành những kẻ cho vay không chính thức, những người thường thuê đầu gấu để tịch thu tài sản có giá trị và thậm chí cả nhà của người thua lô, những người phải chạy trốn v́ không thể trả nợ.
Chênh vênh tự tử
Những con nợ do lô đề khác th́ tự nguyện tŕnh diện với cảnh sát. Họ cho rằng thà phải nộp phạt hay đi tù v́ cá độ trái phép c̣n hơn là chịu hiểm nguy trong tay của những chủ nợ và chủ lô.
"Hàng chục người hàng xóm của tôi hè này đă phải chạy trốn. Một số c̣n trốn ra nước ngoài sau khi tuyên bố phá sản. Họ không thể trở về cho tới khi các khoản nợ được trả hết", Nguyễn Thị Thu, chủ một quán cafe cho biết.
Người phụ nữ 36 tuổi này tự nhận ḿnh cũng là người nghiện lô đề và vừa gặp khó khăn kinh tế do cờ bạc.
"Tôi bị chủ lô truy đuổi. Sau lưng tôi là tường. Tôi định tự tử để cứu gia đ́nh. Nhưng may thay trời đất c̣n thương tôi", Thu nói và cho biết gia đ́nh nhà chồng cho cô vay hơn 120.000 USD, tương đương 2,4 tỷ đồng để trả nợ.
Dù nạn cờ bạc không phải là mới ở Việt Nam, nền kinh tế suy giảm khiến hàng chục ngh́n doanh nghiệp phá sản trong năm nay cũng không làm thuyên giảm tệ nạn này.
"Nạn cờ bạc từ lâu đă ăn sâu vào xă hội của chúng tôi, làm tan vỡ nhiều gia đ́nh", cô Nguyễn Thị Kim, nhà xă hội học thuộc đại học Khoa học Xă hội và Nhân văn Hà Nội cho biết. "Cuộc sống càng khó khăn th́ tệ nạn càng phát triển. Ngày càng nhiều người bị cám dỗ bởi ư tưởng kiếm tiền dễ dàng, nhanh chóng", cô cho biết.
Phải hiếm lắm mới có một người thắng lô đề, nhưng khi đă thắng, phần thưởng có thể cao gấp 70 lần số tiền họ đặt cược. Người chơi lô có thể đặt từ 1.000 đồng cho tới hàng chục ngh́n USD cho những người chủ lô trên đường phố, những người ăn "hoa hồng".
Tệ nạn khó ngăn ngừa
Để đối phó với tệ nạn gây ảnh hưởng tới mọi đối tượng trong xă hội, từ trẻ em tới người về hưu, chính quyền Việt Nam đă có những tuyên bố trừng trị mạnh mẽ. Tệ nạn này được luật pháp xử lư nghiêm và mỗi năm, có hàng ngh́n con nghiện lô đề cờ bạc và chủ chứa bị bắt giữ.
Cảnh sát tập trung trừng trị những kẻ chủ lô, những người đứng đằng sau các ổ cờ bạc thay v́ hướng tới những người đánh lô riêng lẻ, nhưng họ cho rằng hướng triệt phá này sẽ không có hiệu quả lâu dài.
"Chúng ta thấy loại h́nh cờ bạc này diễn ra khắp nơi ở Việt Nam, trong từng ngôi làng, từng huyện thị ở cả miền bắc và miền nam Việt Nam", Trần Thanh Lâm, một sĩ quan cảnh sát tại Hà Nội cho biết. Dù chưa có con số thống kê chính thức, Lâm tin rằng thị trường cờ bạc trái phép có thể trị giá hàng chục triệu USD mỗi năm.
"Thật không may, chúng tôi không thể ngăn chặn tất cả", viên cảnh sát pḥng chống tội phạm ở Hà Nội cho hay.
"Lô, đề giống một ṣng bạc khổng lồ bao trùm toàn đất nước, và kết quả của cuộc chiến chống tệ nạn này c̣n rất hạn chế, bởi nó ăn theo chương tŕnh xổ số kiến thiết chính thống".
Trọng Giáp (theo
AFP)