Theo tin từ Hà Nội, cuộc họp số 15 đã kết thúc. Ông Tô Lâm được cho là huy động một cuộc khống chế lớn để loại bỏ 2 đối thủ đáng gườm là chủ tịch nước Lương Cường và thủ tướng Minh Chính. Hai người được cho là phe trung lập. Được biết trước đó bộ trưởng quốc phòng Giang đã đưa đặc công bảo vệ 9 vị VIP thuộc nhóm chống Hưng Yên. Sau cuộc bố ráp, ông Tô Lâm tuyên bố với Hưng Yên rằng mình sẽ nắm chức vụ Tổng Bí Thư và Chủ Tịch nước, còn ghế thủ tướng sẽ thuộc về một người Hưng Yên khác. Cùng lúc đó Cô Gái Đồ Long (bí danh của nhà báo Hương Trà) đăng 1+1=1, ý nói là ông Tô Lâm chiếm 2 ghế A1+A2, tức là cả TBT và chủ tịch nước. Trong khi đó Người Buôn Gió (bí danh của nhà báo Thanh Hiếu) cũng đăng một nội dung tương tự về cách đoạt quyền của ông Tô Lâm.
Hội nghị “chốt bài” mở màn, lời ca tụng phủ kín
Trung Ương Đảng CSVN vừa họp kỳ 15 (diễn ra từ Thứ Hai 22/12 đến 23/12/2025) – hội nghị được xem là then chốt để “chốt” nhân sự đưa ra Đại hội Đảng khóa XIV, dự kiến tổ chức vào giữa Tháng Giêng 2026. Truyền thông trong nước đồng loạt dùng những cụm từ quen thuộc như “Bộ Chính Trị thống nhất rất cao giới thiệu lãnh đạo chủ chốt…”, nghe bóng bẩy như có tranh luận, có dân chủ, có đồng thuận. Nhưng ai theo dõi chính trường Việt Nam đều hiểu: những chữ “thống nhất cao” thường chỉ là lớp sơn phủ lên một danh sách đã được dàn xếp từ trước.
Cái “hội nghị” trên sân khấu là để hợp thức hóa; cái “mặc cả” sau cánh gà mới là nơi quyết định. Và khi hội nghị kết thúc nhanh đến mức bất thường, người ta càng có lý do để nghi ngờ rằng… ván bài đã được xáo xong, chỉ chờ lật quân.
Cơ chế tuyển chọn: dân đứng ngoài, đảng viên cũng chỉ là “cát sạn”
Trên hình thức, khoảng 1.600 đại biểu đảng viên từ trung ương tới địa phương sẽ dự Đại hội XIV, trong tổng số hơn 5 triệu đảng viên. Rồi từ đó “lọc” ra khoảng 200 người vào Ban Chấp hành Trung ương khóa mới; Trung ương lại “lọc” tiếp 17–19 ghế Bộ Chính Trị; cuối cùng mới “ra” Tổng Bí thư và chia ghế Chính phủ – Quốc hội.
Nhưng khi quy trình được thiết kế theo kiểu “lọc – lọc – lọc”, thì câu hỏi thật sự không phải là “ai được dân chọn”, mà là “ai được phe thắng thế cho vào danh sách”. Những đại hội, những kỳ họp, những cuộc “nhất trí thông qua” – xét cho cùng – thường chỉ là màn trình diễn cho tròn vai trong một kịch bản đã viết sẵn.
Tin đồn “khống chế Hà Nội” và câu chuyện 20.000 CSCĐ
Điều khiến mạng xã hội bùng lên trong những ngày qua không phải là những dòng tường thuật khuôn mẫu, mà là các lời đồn đoán từ nhiều nguồn không chính thức: rằng ông Tô Lâm đã huy động lực lượng công an/cảnh sát cơ động quy mô lớn ở Hà Nội để “khống chế”, nhằm vô hiệu hóa các đối thủ hoặc các cực quyền lực khác, đặc biệt là Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính.
Cuộc đua quyền lực trước Đại hội, những trận “xáo bài” nhân sự, và truyền thống “im lặng là vàng” của hệ thống – nơi càng quan trọng càng kín tiếng, càng kín tiếng càng sinh ra… lời truyền miệng.
Trước đó lại rộ thêm một tuyến tin khác: Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang đưa lực lượng đặc công/đơn vị bảo vệ “VIP” để giữ an toàn cho nhóm chống “Hưng Yên”. Thật giả thế nào chưa ai kiểm chứng, nhưng riêng việc nhiều câu chuyện chạy song song đã đủ tạo cảm giác rằng nội bộ đang căng như dây đàn – và ai nắm lực lượng thì nắm nhịp thở của bàn cờ.
“1+1=1”: mật mã chính trị hay tiếng cười lạnh?
Giữa lúc lời đồn lan nhanh, một chi tiết làm dân mạng khoái khẩu là câu “1+1=1”. Một số tài khoản/bình luận viên chính trị ẩn danh gợi ý: “A1 + A2” sẽ nhập làm một, tức Tổng Bí thư kiêm luôn Chủ tịch nước – quyền lực chụm lại trong một người.
Thông điệp kiểu mật mã này hấp dẫn vì nó ngắn, sắc, dễ lan truyền. Nó giống như câu vè dân gian thời kỹ thuật số: không cần chứng cứ vẫn gây cảm giác “biết chuyện”, không cần tài liệu vẫn khiến người ta đoán già đoán non. Và khi một xã hội quen sống trong màn sương thông tin, thì một phép tính tưởng như trẻ con lại trở thành… mồi lửa.
Danh sách truyền tay: ai lên, ai “nghỉ”
Trong các tin nhắn truyền miệng, người ta rỉ tai nhau về một bản “dự kiến quy hoạch Bộ Chính trị khóa 14”:
Tô Lâm được đồn đoán sẽ nắm cả Tổng Bí thư lẫn Chủ tịch nước; ghế Thủ tướng được gọi tên Lê Minh Hưng; Bộ Quốc phòng vẫn là Phan Văn Giang; Trần Thanh Mẫn tiếp tục ở lại Bộ Chính trị với vai trò đại diện miền Nam… Cùng lúc đó, một loạt nhân vật bị đồn đoán “quá tuổi” sẽ rút: Lương Cường, Phạm Minh Chính, Nguyễn Hòa Bình, Nguyễn Văn Nên, Phan Đình Trạc, Nguyễn Xuân Thắng…
Tất nhiên, danh sách kiểu này chỉ là đồn đoán, nhưng nó phản ánh một sự thật khác: hệ thống “đóng dấu mật” ở Việt Nam đôi khi kín với dân, nhưng lại không kín với… các đường rò rỉ. Càng cấm nói, người ta càng rỉ tai; càng giấu, tin đồn càng chạy nhanh.
Nhất thể hóa: “tiện” cho ngoại giao, “nguy” cho xã hội
Mô hình Tổng Bí thư kiêm nguyên thủ quốc gia không phải chuyện lạ trong các chế độ xã hội chủ nghĩa và nhiều hệ thống tập quyền: Trung Quốc, Lào, Cuba, Triều Tiên… đều có biến thể “một người đóng hai vai”. Ưu điểm nhìn thấy ngay: ra quốc tế dễ “một tiếng nói”, ký kết – tiếp nguyên thủ – ra thông điệp đều gọn. Nhưng nhược điểm cũng nằm sờ sờ: quyền lực tập trung quá mức dễ sinh độc đoán, bảo thủ, và sai lầm lớn khó sửa.
Ở Việt Nam, thời ông Nguyễn Phú Trọng từng có giai đoạn kiêm nhiệm, nhưng luôn được mô tả là “tạm thời”. Thậm chí từng có lập luận: quyền to quá thì ai quản nổi? Vậy mà nếu kịch bản “1+1=1” thành hiện thực lần này, nó sẽ cho thấy một bước trượt đáng kể: từ “tứ trụ” sang một dạng “siêu trụ” – nơi cái ghế Chủ tịch nước không còn là “hữu danh vô thực”, mà trở thành con dấu hợp thức hóa quyền lực tối cao.
Kinh tế: mục tiêu 10% và thực tế bị kéo chân
Trong khi nội bộ lo “chốt ghế”, nền kinh tế lại bị bủa vây bởi rủi ro bên ngoài. Mỹ đã áp mức thuế quan 20% đối với hàng Việt Nam (và có cơ chế mức cao hơn với hàng bị coi là “trung chuyển”), tạo áp lực nặng lên xuất khẩu – vốn là động cơ sống còn của tăng trưởng.
Trớ trêu ở chỗ, Hà Nội vẫn đặt mục tiêu tăng trưởng bình quân ít nhất 10% giai đoạn 2026–2030 – một con số đẹp như khẩu hiệu. Nhưng các định chế quốc tế thường dự báo thấp hơn đáng kể. Và còn một điểm yếu mang tính cấu trúc: hơn 70% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đến từ khu vực FDI. Nói trắng ra, tăng trưởng dựa nhiều vào “hãng xưởng nước ngoài”, trong khi doanh nghiệp nội địa vẫn loay hoay ở phần giá trị thấp.
Khi chiếc máy kinh tế lệ thuộc vào xuất khẩu và FDI, bất cứ cú bẻ lái nào từ thương chiến hay thuế quan cũng đủ làm guồng quay khựng lại. Mà khi guồng quay khựng lại, áp lực xã hội sẽ dội về trong nước – đúng lúc chiếc ghế quyền lực đang được tranh nhau đến nghẹt thở.
“Hết phim!” hay chỉ là mở đầu một mùa mới?
Hội nghị Trung ương 15 kết thúc, nhưng câu chuyện quyền lực thì chưa kết thúc. Nó chỉ chuyển từ “họp kín” sang “đợi công bố”, từ “xáo bài” sang “lật quân”. Tin đồn có thể sai, danh sách truyền tay có thể đổi, phép tính “1+1=1” có thể chỉ là trò châm biếm… nhưng nó phản ánh một điều khó phủ nhận: xã hội đang nhìn vào thượng tầng như nhìn một sân khấu, nơi kịch bản có thể thay đổi bất ngờ, còn người dân – như thường lệ – chỉ là khán giả không được mua quyền bấm nút. “Hết phim!” – câu kết nghe nhẹ hều. Nhưng với chính trị Việt Nam, nhiều khi “hết phim” chỉ là hết một tập. Tập sau mới là nơi người ta biết: 1+1 có thật sự bằng 1, hay cuối cùng vẫn bằng 2 như mọi quy luật đời thường.
