Trong nhiều năm, một bộ phận người Mỹ – đặc biệt là người gốc Việt, gốc Cuba và Latino theo xu hướng bảo thủ – đã ủng hộ nhiệt thành các chính sách trục xuất và siết chặt biên giới của Trump.
- Họ tin rằng : làm như vậy là bảo vệ luật pháp, trật tự, và văn hóa của nước Mỹ.
- Họ lập luận rằng : ai vào Mỹ không hợp pháp thì phải bị trục xuất, không có ngoại lệ.
Họ gọi những người phản đối chính sách là “cấp tiến”, “thân Cộng”, “phản quốc”.
Thế nhưng, một khi làn sóng trục xuất ấy quay lại tấn công chính con cháu, bạn bè, hoặc chính họ – thì bức tranh trở nên méo mó, đau đớn, và đầy mâu thuẫn.
Không ít người từng là cựu chiến binh, từng phục vụ trong quân đội Mỹ, hoặc từng là nạn nhân chiến tranh, đã bị trục xuất trong nhiệm kỳ Trump.
Một người đàn ông gốc Puerto Rico nói tiếng Tây Ban Nha, bị ICE bắt giữ chỉ vì “trông giống dân nhập cư không giấy tờ” , dù ông là công dân Mỹ từ khi sinh ra.
Một phụ nữ người Honduras sống tại Los Angeles, có con trai bị ung thư, bị ICE bắt ngay tại tòa án trong lúc đang nộp hồ sơ cư trú – mà trước đó cô từng ủng hộ các chính sách di trú cứng rắn.
Sự tỉnh giấc bắt đầu từ một cú sốc. Khi người thân của bạn bị bắt dù không phạm tội hình sự, khi chính quyền từ chối nghe bất kỳ lời giải thích nào, khi ICE hành xử như thể tất cả đều là “người xa lạ” – lúc ấy, lòng tin vào hệ thống pháp lý của nước Mỹ bắt đầu rạn nứt
Ảnh minh họa: Cô Lê Mai Ngọc Nhi, 27 tuổi, từng tham gia tấn công tòa nhà Quốc Hội Mỹ ngày 6-1-2021 và từng bị kết án 10 ngày tù. Courtesy of Nhi Ngoc Mai Le.
1. Tâm lý bảo vệ người “cùng phe”
Tâm lý phổ biến trong MAGA là phân chia thế giới thành hai nhóm :
Người “cùng phe” và “khác phe”.
Người cùng phe thì đáng được thông cảm, còn người ngoài thì phải bị trừng trị.
Khi một người mẹ gốc Việt đưa con đi học và bị bắt vì quá hạn visa, MAGA s ẽ phản ứng mạnh nếu đó là em gái của mình.
Nhưng nếu người bị bắt là mẹ của một đứa trẻ người Honduras, thì họ sẽ nói :
- “Luật là luật”.
Điều này không xuất phát từ tâm ác, mà là kết quả của một hệ thống chính trị và truyền thông nuôi dưỡng tư duy [color=blue“chúng ta vs. bọn họ” [/color].
Người ta đồng cảm với những gì mình thấy là quen thuộc, và dễ dàng dửng dưng với nỗi đau khổ của người không giống mình.
Nhưng trớ trêu thay, nước Mỹ của Trump – khi thực thi chính sách – lại không phân biệt rõ ràng như vậy.
Trong mắt ICE, bạn chỉ là một cái tên trên những hồ sơ cần phải trục xuất – không phải “bạn là người Việt yêu nước Mỹ và đang làm ăn chân chính”.
2. Khi niềm tin bị sụp đổ
Niềm tin là một thứ rất khó bị lung lay bằng lý lẽ. Nhưng một khi sự thật trần trụi đập vào mặt – khi người thân bị bắt ngay trước mặt bạn, khi bạn chứng kiến nỗi sợ hãi trong mắt con cái vì cha mẹ bị giam, khi bạn đến tòa và nhận ra không ai có thể giúp được bạn – thì tất cả lý luận “phải thượng tôn pháp luật” bỗng trở nên xa vời, lạnh lẽo, và vô cảm.
Lúc ấy, một số người bắt đầu đặt câu hỏi :
Tại sao tôi lại ủng hộ điều này ?
Tại sao tôi lại ăn mừng khi người khác bị trục xuất, nhưng lại đau khổ khi chính mình bị đối xử tương tự ?
Phải chăng tôi đã nhắm mắt làm ngơ quá lâu, nghĩ rằng hệ thống sẽ tha cho “người tốt như tôi”?
3. Cộng đồng người Việt tại Mỹ
Người gốc Việt tị nạn tại Mỹ, đặc biệt là ở các khu vực như :
- Little Saigon
- Orange County hay Houston, thường rất tự hào về hành trình vượt biển, về ý chí vươn lên, và về niềm tin chống Cộng.
Với nhiều người, ủng hộ Trump không chỉ là ủng hộ một tổng thống, mà là khẳng định bản sắc chống Cộng, chống xã hội chủ nghĩa, và “yêu nước kiểu Mỹ” .
Họ treo cờ VNCH bên cạnh cờ Mỹ, tham gia các cuộc diễn hành với nón đỏ “Make America Great Again” , và xem những ai ủng hộ đảng Dân chủ là “ngây thơ”,thậm chí là “phản bội những người tị nạn”.
Nhưng sâu bên trong, có một vết rạn đang lớn dần.
Nhiều người gốc Việt theo Trump, khi bị hệ thống của ông ta đối xử bất công – từ trục xuất người thân, từ kỳ thị, cho đến im lặng trước các hành động thù ghét người châu Á – mới nhận ra :
Nước Mỹ của MAGA không xem họ là “một phần” của dân tộc này. Họ chỉ được chấp nhận khi còn “xài được” về mặt chính trị.
Khi ICE đến gõ cửa nhà người Việt, hoặc khi người gốc Việt bị gọi là : “virus”, “kung flu” giữa đường phố – thì bức tường “tôi là người Việt tốt” không bảo vệ được họ khỏi sự phân biệt chủng tộc.
Trong các gia đình gốc Việt theo MAGA, thế hệ trẻ – những người sinh ra ở Mỹ, nói tiếng Anh lưu loát, học ở các trường đa văn hóa – bắt đầu đặt câu hỏi :
- " Tại sao cha mẹ lại đi ủng hộ một người luôn tấn công di dân, chửi rủa người châu Á, và bao che cho sự phân biệt chủng tộc ?
Nhiều đứa con gốc Việt cảm thấy ngột ngạt khi nghe cha mẹ xem CNN là “fake news” , hoặc đổ lỗi cho người da đen và Latino về mọi tệ nạn xã hội.
Chúng cảm thấy bối rối khi người trong nhà từng là người tị nạn lại ủng hộ việc cấm cửa người tị nạn mới.
Xung đột gia đình xảy ra không chỉ trên mặt trận chính trị – mà còn là sự đổ vỡ của niềm tin thế hệ :
Thế hệ trẻ muốn một nước Mỹ bao dung, công bằng, nhân đạo còn thế hệ lớn tuổi lại lo sợ “nước Mỹ đang mất đi những giá trị truyền thống”.
5. Cơ hội thứ hai ?
Câu hỏi quan trọng là :
- Liệu những người MAGA từng bị chính sách Trump làm tổn thương có thể là nhân tố thay đổi cộng đồng không?
Câu trả lời là có. Chính những người này – từng ủng hộ Trump, từng ăn mừng khi người khác bị bắt – khi bị “nghiền nát” bởi chính sách ấy, họ có thể là những người đáng tin nhất khi cảnh tỉnh cộng đồng.
Họ có uy tín bên trong, và tiếng nói của họ không bị xem là “chống phá” .
Tuy nhiên, điều kiện để thay đổi là phải dũng cảm đối mặt với sự thật :
- Thừa nhận mình từng sai, từng vô cảm, và từng cổ vũ cho một hệ thống phi nhân đạo.
Không dễ. Nhưng nếu điều đó xảy ra, nó sẽ có tác động sâu sắc hơn mọi bài bình luận, mọi bài báo, mọi video trên TikTok.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
