Made in Canada
Ba từ hiện đang xuất hiện phổ biến trên các kệ hàng của Canada, sau khi thuế quan của Donald Trump gây ra cuộc chiến thương mại với quốc gia láng giềng phía bắc của Hoa Kỳ.
Tại Canada, Trump đã vấp phải làn sóng yêu nước, khi một số người tiêu dùng và doanh nghiệp tẩy chay các sản phẩm của Mỹ.
Những người khác có kinh doanh sản xuất tại Hoa Kỳ phải đối mặt với sự lựa chọn - vượt qua sự bất ổn hoặc đưa doanh nghiệp của họ trở về nước.
"Hiện tại, tôi hơi tức giận. Tôi không muốn đầu tư vào các công ty Mỹ", Joanna Goodman, chủ sở hữu của Au Lit Fine Linens, một công ty sản xuất giường và đồ ngủ có trụ sở tại Toronto, cho biết.
"Đó là việc để trứng của bạn trong một giỏ. Và hiện tại, giỏ đó rất liều lĩnh và rất bấp bênh", cô nói tiếp.
Trong chuyến tham quan một trong hai cửa hàng của công ty mình, nằm trong một nhà kho khổng lồ, cô Goodman đã giới thiệu những chiếc giường được sắp xếp trang nhã, ma-nơ-canh mặc đồ ngủ bằng lụa và những chiếc kệ đầy nến thơm - hầu hết đều được sản xuất tại Canada.
Nhưng một phần năm lượng hàng hiện tại đến từ Hoa Kỳ. Bà Goodman nhanh chóng chỉ ra rằng, "bạn thấy cửa hàng lớn như thế nào, vì vậy ngay cả 20% cũng là rất nhiều".
"Tôi có rất nhiều hàng tồn kho ở đây từ các thương hiệu Mỹ mà tôi đã có mối quan hệ trong 20 năm. Tôi sẽ không vứt chúng đi", bà nói. "Câu hỏi đặt ra là, tôi có đặt hàng lại không?"
Để thể hiện cam kết của Au Lit Fine Linens đối với các nhà sản xuất Canada, các cửa hàng của họ hiện đang làm nổi bật mọi thứ được sản xuất tại Canada. Điều này được phản ánh trên trang web của họ, có mục "mua sắm tất cả các sản phẩm được sản xuất tại Canada" và ghi "sản xuất ngay tại quê nhà".
Đưa hoạt động kinh doanh trở lại quê nhà, đó là sự đảo ngược của việc chuyển dịch ra nước ngoài.
Lãnh đạo doanh nghiệp và là thành viên mới được bổ nhiệm của Thượng viện Canada, Sandra Pupatello, cho biết việc hồi hương là "thực sự rõ ràng" để ủng hộ.
Pupatello, người trước đây là Bộ trưởng Bộ Phát triển Kinh tế và Thương mại Ontario, chỉ ra đại dịch Covid-19, khi các quy tắc thương mại "bị phá vỡ hoàn toàn".
Bà đặc biệt trích dẫn ví dụ về nhà sản xuất khẩu trang 3M của Hoa Kỳ chịu áp lực từ Nhà Trắng vào năm 2020 để dừng xuất khẩu sang Canada và Mỹ Latinh.
Vào thời điểm đó, Pupatello nghĩ: "Chúng ta phải chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất".
Ngay sau đó, bà thành lập Reshoring Canada, một nhóm phi đảng phái ủng hộ chuỗi cung ứng kiên cường hơn ở Canada.
Pupatello nói : "Nếu tình hình trở nên khó khăn, Canada phải tự mình vượt qua. Và nếu chúng ta biết điều đó xảy ra, hãy lên kế hoạch ứng phó."
Một báo cáo của chính phủ Canada từ năm ngoái cho thấy "không có dấu hiệu nào cho thấy các doanh nghiệp sẽ chuyển sản xuất về nước trên diện rộng hoặc đáng chú ý", nhưng mọi thứ hiện có thể đang thay đổi.
Ray Brougham đã cố gắng thâm nhập vào ngành sản xuất ô tô của Canada kể từ khi thành lập công ty Rainhouse Manufacturing Canada vào năm 2001. Có trụ sở tại British Columbia, công ty này sản xuất phụ tùng cho một số ngành công nghiệp.
Chuỗi cung ứng tích hợp của ngành công nghiệp ô tô Bắc Mỹ có thể chứng kiến các bộ phận vượt qua biên giới giữa Hoa Kỳ, Mexico và Canada nhiều lần trước khi lắp ráp xong một chiếc xe.
Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết ông sẽ tạm thời miễn thuế nhập khẩu 25% mới áp dụng cho Canada và Mexico cho các nhà sản xuất ô tô Hoa Kỳ, chỉ một ngày sau khi thuế quan có hiệu lực vào tháng 3.
Nhưng trong bối cảnh chiến tranh thương mại, ông Brougham cho biết ông đã có "giao tiếp tốt" với một công ty phụ tùng ô tô lớn của Canada lần đầu tiên. "Đột nhiên họ quan tâm đến việc hợp tác chặt chẽ hơn với các công ty Canada khác".
Đối với ông Brougham và những người khác, lợi ích của việc chuyển sản xuất về nước là rất rõ ràng. Từ việc tạo điều kiện cho các công ty nhỏ đang phải vật lộn để cạnh tranh với các nhà sản xuất ở nước ngoài, đến việc đảm bảo mức lương công bằng và lợi ích về môi trường khi nhập khẩu và xuất khẩu ít hàng hóa hơn.
Những người khác, bao gồm Graham Markham, giám đốc của một nhà cung cấp thực phẩm, tin rằng vấn đề nằm ở việc tăng giá trị cho các sản phẩm mà Canada đã sản xuất.
Công ty New Protein International của Canada hiện đang xây dựng nhà máy sản xuất protein đậu nành đầu tiên của Canada ở phía tây nam Ontario, chỉ cách biên giới Hoa Kỳ vài dặm.
Canada là nước xuất khẩu cây trồng lớn thứ tư thế giới, nhưng phần lớn được chế biến ở nước ngoài.
Ông Markham cho biết: "Chúng tôi không chế biến những thành phần có giá trị gia tăng.".
Từ các khoáng chất quan trọng và urani đến gỗ xẻ và đậu nành, ông lập luận rằng đây là thời điểm để thay đổi.
"Canada từ lâu đã là nhà cung cấp nguyên liệu thô thành công cho thế giới. Cơ hội hiện tại là ngừng xuất khẩu việc tạo việc làm và đổi mới có được từ việc chế biến những nguyên liệu đó trong nước".
Vậy, liệu ngành sản xuất có thể bắt đầu quay trở lại Canada không? Nhà kinh tế học Randall Bartlett cho biết vẫn còn quá sớm để nói.
"Có nhiều khói hơn lửa khi nói đến việc tổ chức lại thực sự chuỗi cung ứng và chuyển chúng về trong nước", ông Bartlett, giám đốc cấp cao về kinh tế Canada tại Desjardins có trụ sở tại Quebec, cho biết.
"Tôi nghĩ đã có một số động thái hướng tới việc đưa sản xuất trở lại, nhưng tôi nghĩ có nhiều lời bàn tán xung quanh vấn đề này hơn là việc tái thiết thực sự năng lực sản xuất".
Cũng có những rào cản lớn.
Ví dụ, ngành công nghiệp ô tô có mức độ tích hợp cao sẽ mất nhiều năm để gỡ rối. Theo ông Bartlett, việc đưa sản xuất trở lại sẽ cần "hàng chục tỷ đô la đầu tư từ cả khu vực tư nhân và công cộng để thực hiện".
Sau đó là thực tế về thương mại toàn cầu.
"Một số quốc gia sản xuất một số thứ tốt hơn các quốc gia khác", ông Bartlett cho biết, đồng thời cho rằng thay vì thúc đẩy việc đưa sản xuất trở lại hoàn toàn, việc đa dạng hóa các đối tác thương mại của Canada có thể thiết thực hơn.
Ông cho biết Canada nên tập trung vào "những ngành công nghiệp mà chúng ta có lợi thế so sánh", bao gồm năng lượng tái tạo và chế biến thép và nhôm. Hai kim loại này hiện đã bị đánh thuế 25% nếu xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Trở lại Au Lit Fine Linens ở Toronto, Joanna Goodman bước vào một kho hàng rộng lớn, tràn ngập tiếng đóng gói các hộp các tông.
"Chúng tôi đang vận chuyển các đơn hàng đến Hoa Kỳ trước khi có thuế", bà giải thích, trước khi dừng lại. "Chúng tôi đã nhận được một đơn hàng vào ngày thuế bắt đầu có hiệu lực, và đó là một đơn hàng có kích thước khá lớn".
Bà cho biết bà không biết liệu người mua Hoa Kỳ có hiểu rằng thuế quan hiện sẽ được áp dụng hay không. "Phải hỏi ông Trump [tại sao]".
Còn điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?. Hãy cùng xem mọi chuyện diễn biến thế nào, sau đó chúng tôi sẽ bắt đầu đưa ra quyết định", bà Goodman cho biết.
Giống như nhiều doanh nghiệp Canada khác, bà đang chờ mọi chuyện lắng xuống trước khi quyết định mua ở đâu, bán ở đâu và Made in Canada thực sự có ý nghĩa gì đối với tương lai.
