HƯỚNG DẪN SƠ CỨU (FIRST AID)
KHI BỊ CÔN TRÙNG, ĐỘNG VẬT VÀ NGƯỜI CẮN TRONG LÚC SINH HOẠT NGOÀI TRỜI Lynn Ly phỏng dịch theo "The Everything First Aid"
Những hoạt động ngoài trời như làm việc, vui chơi, giải trí, du ngoạn ở trong một số hoàn cảnh , khí hậu , và thời tiết . Khí hậu nóng và lạnh đều có thể gây ra những hệ quả đối lập (adverse consequences), và những sinh vật (critters) sống bên ngoài thỉnh thoảng gây dị ứng (ngứa ngáy khó chịu) hoặc tổn thương . Cơ thể bị thiếu nước hoặc ở cao độ (thí dụ lên đỉnh núi) và ở trong một số điều kiện ngoài trời khác cũng có thể làm bạn cảm thấy suy yếu đi .
Cho dù không có vấn đề gì khi bạn hoạt động ngoài trời, nhưng thật quan trọng bạn biết làm gì để chăm sóc hoặc trợ giúp những người bị chấn thương, bị bệnh tật bất ngờ .
I) BỊ CÔN TRÙNG, LOÀI VẬT VÀ NGƯỜI CẮN
Nhiều loại côn trùng và các sinh vật khác, bao gồm cả con người, gây ra các vết cắn và vết châm chích có thể cho cảm giác không thoải mái hoặc đe dọa tính mạng từ nhẹ nhẹ đến trung bình. Điều quan trọng là biết làm gì, làm thế nào để trị liệu, và khi nào thì cần tìm kiếm đến trợ giúp từ chuyên gia y tế để trị liệu bất kỳ thương tổn tàng ẩn bên trong.
1) BÒ CẠP CẮN (SCORPION BITES)
Bò cạp là loại côn trùng nhiều chân có hình dạng giống tôm hùm (lobster-like arthoropods) nằm trong xếp loại côn trùng có nọc độc (arcahnid class, cùng loài nhền nhện = spider class), có một ngòi / kim xoăn ở phần cuối nơi đuôi, và chúng thường được tìm thấy ở vùng sa mạc phía Tây Nam của Mexico (nước Mễ Tây Cơ). Những vết chích / đốt của bọ cạp dường như không có khả năng gây tử vong và dễ dàng điều trị, nhưng lại nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già hơn . Những triệu chứng bao gồm đau nhức ngay lập tức (immediate pain), nóng rát (burning), sưng tấy chút chút (minor swelling) và cảm giác tê (numb) hoặc ngứa ran (tingling sensation).
Những buớc sau đây cần nên thực hiện để trị liệu vết bò cạp cắn:
1. Rửa vùng bị bò cạp cắn bằng xà phòng / xà bông và nước
2. Dùng túi trườm lạnh đặt lên vùng bị bò cạp cắn trong vòng 10 phút , nếu cần thiết thì lập đi lập lại việc trườm lạnh vùng bị cắn với khoảng cách giữa các lần trườm lạnh là 10 phút .
3. Gọi điện thoại đến trung tâm kiểm soát chất độc (the Poison Control Center), hay đi bệnh viện khi có bất kỳ triệu chứng nghiêm trọng gì
2) BỌ VE CẮN (TICK BITES)
Những người sống vùng rừng cây hay đồng cỏ, hay những người dành thời gian vui chơi giải trí ở những khu vực này thì dễ bị bọ ve cắn . Loài côn trùng nho nhỏ này sống bằng cách hút máu các loài động vật có vú (mammals) thí dụ như hươu nai (deer), loài gậm nhấm (rodents), thỏ (rabbits) và có thể truyền bệnh từ động vật sang người .
Việc sơ cứu (first aid) những vết bọ ve cắn bao gồm loại bỏ con bọ ve đang bu bám ngay lập tức để tránh những phản ứng từ vết cắn và giảm thiểu tối đa các loại bệnh nhiễm trùng do bọ ve gây ra thí dụ bệnh Lyme, bệnh nóng sốt Colorado bọ ve (Colorado tick fever), bệnh nóng sốt được phát hiện ở núi đá (Rocky Mountain Spotted fever)
Để tháo bỏ con bọ ve bu bám trên người , hãy làm như sau:
1. Dùng cây nhíp (tweezers) hay cây kẹp nhỏ nhỏ cong cong hay thẳng thẳng (small curl or flat forcepts) kẹp lấy đầu con bọ ve và càng cận sát nơi da đang bị con bọ ve cắn càng tốt, rồi nhẹ nhàng kéo ra, đừng bóp nát hay xoay vặn con bọ ve
2. Rửa vùng bị bọ ve cắn bằng xà phòng / xà bông và nước.
3. Bôi thuốc Antihistamine hoặc loại 1% hydrocortisone cream (loại kem chứa 1% chất hydrocortisone)
Cần phải có sự chăm sóc y tế chuyên nghiệp , nếu con bọ ve cắn quá sâu và bạn không thể tháo gỡ nó ra được, hoặc bạn đang ở trong khu vực được thông báo là có nhiều nguy cơ bị bệnh lyme, hoặc bạn có triệu chứng nóng sốt hay triệu chứng cảm cúm , hoặc bạn có trải nghiệm bắp thịt trở lên suy nhược, tê liệt (paralysis) , hoặc nổi vết tròn đỏ trên da gọi là "phát ban mắt bò" (the bull's eye rash) là đặc chưng của bệnh Lyme .
CẢNH BÁO !!!
Đừng bao giờ bôi petroleum jelly (vaseline), rượu cồn ( alcohol ) ahy ammonia lên con bọ ve - chúng sẽ cắn chặt sâu vào da hơn. Nếu bạn đang ở trong vùng cảnh báo có nhiều nguy cơ bệnh Lyme mà bị bọ ve cắn, bạn nhất định phải phone báo bác sĩ để được tư vấn và ngay lập tức được chăm sóc và điều tri bao gồm việc sử dụng thuốc kháng sinh
The two main causes of end-stage kidney disease are high blood pressure [and] diabetes,” says Dr. Uribarri. If you skip your annual physical, you likely won’t know if you are at risk for either of these conditions. “Fully 60 percent of people who are on dialysis [for their kidneys] are on it due to diabetes and hypertension.” Dialysis does your kidneys’ job by filtering your blood—either through a machine (hemodialysis) or through the infusion of fluids inside your gut (peritoneal dialysis).
Getting tight control over blood sugar can dramatically improve kidney health and function, Dr. Topf says. “We are seeing drops in the number of people starting dialysis due to diabetes; we’re really starting to turn the tide.” With simple diet and lifestyle changes, some people can drop their blood sugar levels back to a normal range.
Your kidney is tasked with eliminating fluid, says Dr. Uribarri. “If you have problems with your kidneys, you may have a tendency to retain fluid and see a buildup or swelling in legs and ankles and even your face and hands,” he says. “This swelling may be a marker of kidney problems or heart failure
Fatigue can be caused by many factors, and kidney disease is on the list, Dr. Topf says. Without properly functioning kidneys to monitor red blood cell counts, you can develop mild to severe anemia, which often leads to chronic fatigue. Other symptoms include feeling unusually cold, dizzy, or out of breath, so those could also be signs of kidney disease. “A decline in kidney function may be tied to energy levels, and sometimes we see a return of energy once we treat the underlying disease,”
Properly functioning kidneys remove waste from the bloodstream and keep the circulatory system equipped with the proper balance of nutrients and minerals. When something goes awry, it can impact your skin: Rashes and itchiness can be common signs of kidney disease. “This is usually a sign of advanced disease,” Dr. Topf says.
A buildup of toxins in the bloodstream as a result of poor kidney function could trigger a metallic taste in your mouth or foul breath. Some people report that their food begins to taste metallic. “This is more likely to occur with advanced kidney disease
If enough waste builds up in your body, you might experience nausea or vomiting. Nausea could also lead to a lack of appetite, which, if it occurs for an extended period of time, could cause abnormal weight loss.
An untreated kidney infection can spread to your bloodstream, wreaking havoc on your whole body. “That inflammation from the bacteria is causing your blood vessels to dilate, which makes the blood pressure drop and makes you dizzy,” says Dr. Ali
An untreated kidney infection can spread to your bloodstream, wreaking havoc on your whole body. “That inflammation from the bacteria is causing your blood vessels to dilate, which makes the blood pressure drop and makes you dizzy,” says Dr. Ali
Overdoing it on over-the-counter, nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) is no good for your kidneys. A study in JAMA Network Open found that active young and middle-aged adults who took the most NSAIDs each month had about a 20 percent increase in their risk for acute and chronic kidney disease. “Be conscious about how often you take these painkillers,” Dr. Topf says. Talk to your doctor as there may be other ways to treat your pain without sacrificing your kidney function. L
If there is blood detected in your urine and you are treated for a kidney infection, get re-tested after the infection clears to make sure you’re truly better, Dr. Topf says. An untreated—or under-treated—infection can lead to serious kidney damage and long-term problems.
“Saying a person has chronic kidney disease is only half of the story as it doesn’t talk about the cause,” Dr. Topf says. He means that heart disease, high blood pressure, diabetes, and even autoimmune diseases like lupus can all damage your kidneys: Without knowing the root cause of your kidney trouble, you can’t effectively treat the problem.
Sure, we all get stressed out, but letting stress get the better of you can hurt your kidneys (not to mention wreck your health in numerous other ways). Stress can increase blood pressure—a risk for kidney disease—and it can also lead to other unhealthy behaviors like smoking and eating high-fat or high-sugar comfort foods, according to the National Kidney Foundation
In a study out of Boston’s Brigham and Women’s Hospital, women who slept five hours or less a night were two-thirds more likely to suffer a rapid decline in kidney function, compared with women sleeping seven to eight hours a night. So far this is only a link—it’s not clear that poor sleep caused the kidney trouble—but poor sleep has been linked to diabetes and high blood pressure, the two main causes of kidney disease.
African-Americans who drank the most sweetened drinks (sugary sodas, juices, and waters) had a 61 percent higher likelihood of developing chronic kidney disease (CKD),
People who took proton pump inhibitors for heartburn and acid reflux were more likely to develop kidney disease than people who took other forms of antacids such as histamine-2 receptor antagonists, a study shows. Exactly how these drugs may increase this risk is not fully understood, says the National Kidney Foundation, but the group notes that the drugs can cause an allergic reaction that leads to swelling inside your kidney (called acute interstitial nephritis). If caught early, the condition can be treated.
The best way to get ahead of kidney disease is to know your risks, says Dr. Agarwal. In addition to a history of high blood pressure and/or diabetes, other risk factors for kidney disease include advancing age, ethnicity (African-Americans and Native Americans are considered higher risk), a structural kidney disease such as polycystic kidneys, and being born with a low birth weight.
University of Michigan study suggests that air pollution can fuel chronic kidney disease. “Similar to smoking, air pollution contains harmful toxins that can directly affect the kidneys,” says study author Jennifer Bragg-Gresham, MS, PhD, a Michigan Medicine epidemiologist, in a news release. Fine particulate matter can lead to serious health effects including kidney disease when inhaled often. In addition, air pollution contains heavy metals such as lead, mercury, and cadmium—all of which can harm the kidneys, the study authors point out. Learn more about what air pollution can do to your health, and make sure you’re watching out for these hidden signs of kidney cancer you’re likely to ignore
Stress is a fact of life, but being stressed out is not. We don’t always have control over what happens to us, says Allen Elkin, PhD, director of the Stress Management Counseling Center in New York City. Yet, that doesn’t mean we have to react to a difficult situation by becoming frazzled or feeling overwhelmed or distraught. Being overly anxious is not just a mental hazard; it’s a physical one too, with damaging effects to the brain and the rest of the body. The more stressed out we are, the more vulnerable we are to colds, flu, and a host of chronic or life-threatening illnesses—and the less open we are to the beauty and pleasure of life
Một chén gạo dưỡng ơn, một đấu gạo nuôi thù” kỳ thực là ý chỉ rằng nếu bạn giúp ai đó một việc dù rất nhỏ trong lúc nguy cấp, họ sẽ vô cùng cảm kích bạn. Thế nhưng nếu sau khi họ có thể tự làm được mà bạn vẫn tiếp tục giúp thì bỗng nhiên một lần nào đó bạn không giúp họ, có thể họ sẽ ghi hận với bạn.
Câu chuyện dưới đây sẽ giúp chúng ta hiểu rõ điều này:
Trước đây, có hai người hàng xóm, một người thì gia đình khá giàu có, người kia thì gia đình lại khá nghèo.
Hai gia đình này vốn không có ân oán gì, thường ngày quan hệ của họ rất tốt. Thế nhưng, có một năm, ông trời nổi cơn thịnh nộ, giáng xuống một trận thiên tai khiến ruộng đồng thất thu, mùa màng thất bát. Gia đình nghèo nọ không có thu hoạch, lại cũng không có dự trữ, không có gì ăn, họ đành nằm chờ chết. Lúc này, nhà giàu kia đã mua rất nhiều lương thực, họ nghĩ đến tình cảnh của nhà hàng xóm, bèn mang một thưng gạo cho họ để cứu nguy.
Gia đình nghèo kia vô cùng cảm kích, cho rằng đây chính là ân nhân cứu mạng. Sau khi qua khoảng thời gian khó khăn nhất, gia đình nghèo đến bày tỏ lòng cảm ơn đối với nhà giàu.
Khi hai nhà trò chuyện, họ nói đến việc chưa có hạt giống cho năm sau, nhà giàu bèn hào phóng tặng một đấu thóc để làm hạt giống. Gia đình nghèo lại hết lời cảm ơn rồi mang đấu thóc về nhà.
Về đến nhà, anh em nhà nghèo lại nói rằng: một đấu thóc này thì làm được gì chứ, ngoài ăn ra thì vốn dĩ không đủ để năm sau trồng, nhà giàu này quá đáng thật, lắm tiền như thế thì nên cho nhiều lương thực và tiền, chứ cho có một chút thế này thật quá là tệ.
Những lời này truyền đến tai nhà giàu kia khiến họ rất tức giận, họ nghĩ rằng mình đã tặng nhiều lương thực không công như thế, chẳng những không cảm ơn mà còn đố kỵ xem mình như kẻ thù, thật đúng “chẳng phải là người”.
Thế là, vốn dĩ quan hệ của hai gia đình rất tốt, từ đó trở thành kẻ thù của nhau.
Câu chuyện “Một chén gạo dưỡng ơn, một đấu gạo nuôi thù” này có ý nghĩa rằng khi việc ‘cho đi’ trở thành một thói quen thì rồi sẽ thành trách nhiệm không thể chối bỏ được. Có câu nói rằng: Dục vọng giống như nước biển vậy, uống càng nhiều sẽ càng khát. Dục vọng, ham muốn thật ra chính là vết ngứa trong tâm hồn bạn. Đau còn có thể nhịn được, còn ngứa thù thì càng gãi sẽ càng ngứa!
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
