Không thể tin được một kẻ gàn dở, hay "khoe khoang, hoang tưởng" như Donald Trump lại có thể gây khó gì cho đối thủ của mình. Nhưng sự thực lại ngược lại. Trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng, ông hoàn toàn có thể chiến thắng trước một Hillary chắc chắn nhưng tẻ nhạt, theo chuyên gia phân tích chính trị David Waywell từ trang Capx của Anh.
Cựu quản gia lâu năm của Donald Trump đòi sát hại Tổng thống Obama
Phát tài nhờ bán mặt nạ biếm họa Donald Trump
Tỷ phú Trump trong một buổi vận động
Dự đoán kết quả bầu cử Mỹ hiện giờ rất khó khăn. Mọi diễn biến lúc này vô cùng khó lường với nhiều yếu tố vốn chỉ là phần nổi của tảng băng, rất có thể sẽ gây ra nhiều bất ngờ sau này. Tuy nhiên, trò chơi chính trị vẫn có vài luật cơ bản mà nếu tiếp cận đúng hướng sẽ có thể hiểu được. Ví dụ, Ted Cruz từ đầu đã là ứng viên khá vụng về, cho tới khi rời cuộc chơi, ông đã vô tình huých khuỷu tay vào mặt vợ.
Dựa trên những hiểu biết hiện có về hai ứng cử viên theo cách vận động của họ, chúng ta có thể dự đoán hành trình chạy đua tới Nhà Trắng của họ sẽ ra sao. Hillary Clinton có kịch bản rất chắc chắn nhưng cũng rất tẻ nhạt. Donald Trump vô cùng sáng tạo nhưng rời rạc. Cho rằng Hillary sẽ chiến thắng là một hướng suy đoán dễ dàng. Tuy nhiên, không loại trừ khả năng mà đa số người Mỹ có thể không hài lòng - rằng Donald Trump sẽ trở thành tổng thống thứ 45 của Hoa Kỳ.
Kể từ khi bắt đầu tranh cử, cách vận hành chiến dịch của Trump khá khó hiểu. Tỷ phú này không sử dụng những chiêu bài chính trị truyền thống nên các cách ứng phó của đối thủ hoàn toàn vô dụng. Việc chỉ ra những mâu thuẫn trong hành vi hay lời nói của Trump cũng chẳng thấm vào đâu. Kết quả chiến dịch khá khả quan, vì Trump thực chất là một người khó đoán.
Sự tiền hậu bất nhất có thể khiến Trump thất bại, nhưng bất ngờ là nó đã đem lại hiệu quả đáng kinh ngạc. Những sai lầm của ông gần như không ảnh hưởng tới số phiếu. Người dân có vẻ bỏ phiếu không phải vì những hứa hẹn cải cách chính sách (vốn rất ít và thay đổi liên tục) mà dường như chỉ đơn thuần thích tính cách của ông.
Nhận định này có thể hời hợt, nhưng sự thật là vậy. Những nhà bình luận và chuyên gia có vẻ đã rơi vào bẫy bới móc và phân tích quá sâu. Trong những ngày cuối cùng tranh cử, Ted Cruz đã mô tả Trump là "thằng hề kiêu ngạo khoe khoang những điều hoang tưởng" và điều đó hoàn toàn lệch trọng tâm.
Thực ra, đó đúng là cụm từ có thể mô tả hình ảnh mà Trump xây dựng: khoe khoang, dễ dãi, phong lưu, hoang tưởng, và hoàn toàn không biết xấu hổ. Ông sẵn sàng làm mọi thứ để phục vụ tham vọng của mình, kể cả nó có điên rồ tới đâu.
Nhưng những người bỏ phiếu cho Trump, họ không hề ngốc, mà chỉ sợ hãi, lo lắng, tuyệt vọng, và người ta đã phát ngán những vị thánh ăn to nói lớn chẳng thay đổi được gì, và hy vọng rằng một kẻ tầm thường như Trump lại làm nên kỳ tích.
Dự đoán rằng Trump sẽ thắng cử trở nên chắc chắn hơn khi ông đăng bức ảnh ăn món taco truyền thống Mexico cùng với dòng "Tôi yêu người Hispanic" lên Twitter. Bài đăng này bị đem ra phê phán và chê bai rộng rãi, vì nó trái ngược với thái độ bài người Mễ trước kia của Trump.
Nhưng việc phát ngôn 'tiền hậu bất nhất' đã trở nên quá thường tình với những ai theo dõi Trump, và đây là lúc để đảo ngược tình thế với bát taco là bước đầu tiên, dù có thất bại. Còn tới hàng tháng liền thực hiện các thay đổi tương tự, ban đầu có thể không được công chúng chấp nhận nhưng dần dần sẽ lôi kéo dư luận.
Về những chiêu trò khó tin, có thể xem lại màn mua vui của Trump và tỷ phú Vince McMahon tại giải đấu vật WWE năm 2007. Trump diễn màn hạ knock out McMahon và cạo đầu ông này. Đương nhiên đây là một màn kịch, vô lý và hết sức nhảm nhí, nhưng nó làm mọi người thích thú, và chẳng ai mảy may thắc mắc tại sao một tỷ phú bất động sản lại bị cạo đầu ngay trên sàn đấu.
9 năm sau, cũng không ai thắc mắc rằng tại sao cũng một tỷ phú bất động sản lại bình luận về mối liên hệ giữa kích cỡ bàn tay với "của quý" của mình giữa một cuộc tranh cử tổng thống. Câu trả lời là Trump dường như có thái độ và hệ tư tưởng gây nhiều bất ngờ thú vị ngoài việc là một người có lối sống xa hoa.
Nếu so sánh, có thể thấy Hillary Clinton sẽ không bao giờ dính dáng tới đấu vật. WWE không nằm trong thế giới quan của bà. Vào mỗi buổi diễn thuyết, Hillary ăn vận như công tố viên chuẩn bị kết tội ai đó, máy móc trong thể hiện cảm xúc.
Từ năm 2008, bà đã cố gắng làm mềm mỏng hình ảnh của mình nhưng có vẻ không thành công. Như đã nói ở trên, khí chất rất khó thay đổi, và Hillary không phải ngoại lệ. Chắc chắn bà sẽ thành công trong cuộc bầu cử nội bộ đảng, nhưng dấu ấn vẫn mờ nhạt.
Nếu như Bernie Sanders có xuất phát điểm thuận lợi hơn thì chắc chắn sẽ vượt qua Hillary. Ngoài ra kể cả Trump vẫn đang thua Hillary trong thăm dò số người ủng hộ toàn quốc, thì cũng vẫn còn tới 4-5 tháng nữa. Đó là khoảng thời gian thuận lợi cho nhiều thay đổi lớn.
Riêng về phần đảng Dân chủ, Hillary chẳng có cách nào khác để vận động cử tri ngoài việc thúc đẩy thù địch với Trump. Ở đảng Cộng hòa, Trump sẽ theo đuổi cách thức táo bạo như ông đang gây chiến với Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren trên Twitter, đồng thời vận động cả cử tri của cả hai đảng. Đó là điều đáng lo ngại, khi nhiều đảng viên đảng Dân chủ từng ủng hộ Bernie Sanders có thể quay sang phía Trump, khác hẳn với tiên đoán của truyền thông rằng cuộc chạy đua chỉ gồm hai đảng đấu đá trực tiếp với nhau.
Hillary còn gặp một vấn đề lớn hơn đó là các cơ quan hành pháp đang tiến hành điều tra sâu hơn vụ dùng máy chủ email riêng trao đổi tài liệu tối mật. Hiện Hillary giành ưu thế hơn do có nhiều phiếu từ các "siêu đại biểu" nhưng không thể bỏ qua thực tế rằng phần lớn đảng viên Dân chủ đều có thiện cảm với Bernie Sanders hơn.
Không thể phủ nhận rằng Trump cũng sẽ phải vật lộn vì không được nhiều đảng viên Cộng hòa ưa chuộng. Có một 'giai thoại' cho rằng cái tên Bush được đảng này tôn trọng ở mức vừa phải, và Trump không có dính dáng gì tới Bush nên có thể thoải mái chỉ trích "học thuyết Bush" về chính sách đối ngoại mà Obama đã kế thừa.
Điều này bất lợi cho Hillary vì bà từng tự dán mác mình là "Một Obama nhiệm kỳ 3". Như vậy đảng Cộng hòa có ứng viên chống chiến tranh và đảng Dân chủ lại đề nghị chặt chẽ hơn với các chính sách ngoại giao ở Trung Đông. Từ lâu nay Trump đã "khiêu chiến" trên Instagram với từ khóa Benghazi thường xuyên.
Nhưng như vậy không có nghĩa là Trump không thể thua. Cách thức của Trump tỏ ra hiệu quả từ đầu tới giờ nhưng vẫn có khả năng gặp vấn đề. Đảng Dân chủ cũng còn vô số lựa chọn cho Hillary, ví dụ như lựa chọn người hỗ trợ thích hợp, như thượng nghị sĩ Elizabeth Warren.
Nhìn vào cách Trump đang tấn công Warren có thể thấy ông ta sợ bà hơn là Hillary. Thượng nghị sĩ Massachusetts này cũng được đảng viên yêu quý và lời nói của bà sẽ có trọng lượng. Đây dường như là con đường mở rộng cho Hillary nếu như bà chấp nhận được lựa chọn này.
Nhìn tổng quan, cả hai ứng viên cần hành động ở những thời điểm thích hợp. Liệu Hillary có nhận ra khuyết điểm của mình để sửa chữa? Dựa trên tính cách của bà, điều này khó khả thi. Tương tự với Trump, đây hẳn là một kiểu hợp đồng cực kỳ khó thương lượng.
