Vì không đội mũ bảo hiểm nên ông Tùng bị xử phạt. Chuyện nhỏ này đã "đẻ" ra một vụ án hình sự đáng tiếc…
Nếu nạn nhân đội mũ bảo hiểm!
Tại tòa, đại diện VKSND TP Hà Nội cáo buộc, ngày 28-2-2011, Nguyễn Văn Ninh, SN 1958, nguyên trung tá, CA phường Thịnh Liệt, cùng tổ dân phòng tự quản (các ông Nguyễn Đắc Thành, Nguyễn Đức Quang, Bùi Hữu Tiến, Nguyễn Đăng Hải, Đặng Hoàng Anh) được Ban chỉ huy CA phường Thịnh Liệt phân công tuần tra, xử lý những trường hợp vi phạm trật tự giao thông đường bộ tại đường vành đai (đối diện cổng phụ Bến xe phía Nam) thuộc phường Thịnh Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội.
Gần trưa cùng ngày, Ninh phát hiện ông Trịnh Xuân Tùng, SN 1958, trú tại phường Thanh Nhàn, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, ngồi sau xe mô tô BKS 29 S8- 7847, không đội mũ bảo hiểm, nên tuýt còi và ra hiệu lệnh yêu cầu lái xe (ông Phạm Quân Hùng, SN 1964, trú tại phường Phương Liên, quận Đống Đa, Hà Nội) dừng xe.
Sau khi thông báo lỗi vi phạm, Ninh yêu cầu ông Hùng xuất trình giấy tờ xe, lập biên bản hành chính về việc chở người trên xe không đội mũ bảo hiểm và ra quyết định phạt hành chính (150 nghìn đồng). Tuy nhiên, ông Hùng không ký biên bản, để lại giấy đăng ký xe mô tô rồi chở ông Tùng đi.
Như lời ông Hùng, ông Tùng và ông Bạch Chí Cường, SN 1963, trú tại phường Phương Mai, quận Đống Đa, ăn trưa, uống rượu tại một quán ở chợ Trương Định xong, 15g cùng ngày, ông Hùng chở hai người quay lại gặp Ninh xin nộp phạt 100 nghìn đồng. Ninh không đồng ý nên ông Tùng, ông Hùng đã lăng mạ. Hai người này đi ra ngoài và một lúc sau trở lại, ông Tùng cất giọng: "Không được giữ giấy tờ của bọn tao. Mày thích thì cởi quần áo ra đánh nhau. Tao chỉ sống mấy tháng nữa thôi, tao chết tao lôi mày đi theo".
Ông Tùng túm cổ áo Ninh và tát vào má trái. Ninh gạt đi và hô: "Thằng này nó đánh tôi, anh em đâu, bắt giữ nó lại". Ông Tùng bỏ chạy thì Ninh túm tóc gáy giật lại. Cùng lúc đó, ông Hoàng Anh chạy đến hỗ trợ Ninh. Ông Tùng giằng co, Ninh túm tóc, ghì đầu xuống mặt đất. Trong khi ông Hoàng Anh giữ hai tay ông Tùng, Ninh chạy đi lấy còng số 8 rồi ra khoá tay ông Tùng.
Ông Thành đã gọi điện báo ông Nguyễn Mạnh Cường, Trưởng CA phường Thịnh Liệt. Ông Cường yêu cầu CA phường tăng cường lực lượng hỗ trợ. Theo đó, ông Hồ Văn Phú, Phó trưởng CA phường cùng 4 cán bộ CA khác đi xe ô tô đến chở ông Tùng về trụ sở CA phường Thịnh Liệt và bàn giao cho ông Phạm Đình Kỳ, Phó trưởng CA phường Thịnh Liệt, trực chỉ huy. Ông Kỳ đã phân công cán bộ rà soát nhân chứng tại hiện trường, ghi lời khai của họ và lập biên bản hành vi vi phạm quả tang về hành vi chống người thi hành công vụ. Sự việc đã được CA phường báo cáo CA quận Hoàng Mai.
Khoảng 18g30 cùng ngày, ông Cường đến đơn vị nhận ca trực chỉ huy. Thấy ông Tùng 2 lần nôn mửa, có biểu hiện say rượu nên CA phường không tiến hành làm việc. 21g30 ngày 28-2-2011, khi ông Tùng kêu đau, CA phường Thịnh Liệt đã đưa đi cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh nhân có dấu hiệu tê bì tứ chi nên được chuyển đến Bệnh viện Việt Đức. Điều trị ở đây 6 ngày thì ông Tùng chết.
Viện pháp y Quân đội kết luận, nạn nhân tử vong do suy hô hấp, suy tuần hoàn sau chấn thương cột sống cổ, trật đốt C4 kèm theo liệt tuỷ.
Bị cáo Ninh khai trước tòa - Ảnh: Phương Hoa
Hai luồng lời khai đối lập!
Đại diện cho nạn nhân là chị Trịnh Kim Tiến, con gái của ông Tùng. Trình bày trước HĐXX chị Tiến không đồng tình với quan điểm của VKSND TP Hà Nội khi truy tố Ninh về tội "Làm chết người trong khi thi hành công vụ". Họ cho rằng, ông Tùng không có vũ khí trong tay, bị thương nặng nhưng đã không được đưa đi cấp cứu kịp thời nên mới thiệt mạng. Chị Tiến thắc mắc về các vết thương trên thi thể nạn nhân và đặt dấu hỏi về vấn đề đồng phạm?
Tuy nhiên, nhân chứng Bạch Chí Cường nói, giờ khởi hành vào Nam đã sát mà chưa lấy được Giấy đăng ký xe mô tô cho ông Hùng nên ông Tùng mới nóng nảy. Nhưng tất cả chỉ dừng lại ở lời nói, chưa có hành động gì. Ninh đã ra tay trước, bị cáo dùng chiếc cặp da (đựng tài liệu) đánh ông Tùng. Sau đó, một người dân phòng tự quản to béo (tại tòa, nhận dạng người này, ông Bạch Chí Cường chỉ vào ông Nguyễn Đăng Hải) cũng thúc vào bụng và phần dưới của ông Tùng.
Ninh và nhóm nhân chứng còn lại (những dân phòng tự quản) thì khai ngược lại. Theo ông Đặng Hoàng Anh, ông Tùng vừa thách thức: "Tao chuẩn bị chết rồi. Hôm nay tao kéo mày chết" vừa tát Ninh rồi gọi "anh em". Ông Hoàng Anh đã giữ hai tay ông Tùng để Ninh dùng còng số 8 khóa tay. Ông Hoàng Anh nói, lúc ấy, nạn nhân thể trạng yếu hơn người bình thường. Lúc ông Tùng nằm bất động (nằm sấp), ông đã xoay người, bế cho nạn nhân ngồi tựa vào gốc cây.
Các ông Quang, Thành, Hải thì cho rằng, vì bận giải quyết công việc của mình nên không nắm được những diễn biến quan trọng của vụ án. Bị ông Bạch Chí Cường "chỉ mặt" ngay tại “công đường”, ông Hải quả quyết, mình không có thù hằn với ông Tùng, không hành hung người xấu số. Khi nghe Ninh hô: "Anh em tự quản đâu, Tùng đánh cảnh sát", ông Hải chỉ lao ra ngăn cản ông Bạch Chí Cường. Sau đó, ông Hải phối hợp với ông Hoàng Anh đưa người vi phạm lên xe ô tô đưa về trụ sở CA phường Thịnh Liệt.
Lời khai của nhóm nhân chứng này phù hợp với bà Lê Minh Hương, ông Lê Văn Hiếu. Hai nhân chứng này vắng mặt tại tòa và vị chủ tọa đã công bố lời khai của họ tại CQĐT. Theo đó, bà Hương khai, thấy Ninh to tiếng với hai người đàn ông, trong đó có người tóc bạc (ông Tùng - PV). Người tóc bạc đã tát và đá Ninh. Ninh khóa tay người này, còn ông Hải (dân phòng tự quản) đẩy một người ra khi người này định nhảy vào hỗ trợ 2 người đàn ông kia.
Tòa cũng đã triệu tập 12 đồng chí CA phường Thịnh Liệt. Ông Nguyễn Mạnh Cường, Trưởng CA phường Thịnh Liệt trình bày, chiều hôm đó có việc riêng nên ông phân công ông Phạm Đình Kỳ, Phó trưởng CA phường trực lãnh đạo. Khi cấp dưới báo cáo sự việc, ông Nguyễn Mạnh Cường đã chỉ đạo chiến sĩ bắt taxi đưa ông Tùng đi cấp cứu. Nhưng vì xe taxi không vào được bên trong bệnh viện nên CA phường đã đưa nạn nhân đi bằng xe tải. Trưởng CA phường khẳng định, tại cơ quan CA, không ai lăng mạ, đánh đập ông Tùng. Về người có tên Minh (gia đình bị hại cho hay, chỉ khi ông Minh yêu cầu đưa đi cấp cứu thì CA phường mới thực hiện), ông Cường không hay biết và không nhận được ý kiến trực tiếp nào từ phía gia đình nạn nhân đề nghị đưa ông Tùng đến bệnh viện.
Liên đới đến cái chết của ông Tùng, ông Nguyễn Mạnh Cường và một số cán bộ CA phường Thịnh Liệt đã bị xử lý kỷ luật. Những người trong tổ dân phòng tự quản cũng bị nghỉ việc.
Ông Tùng khi điều trị tại bệnh viện - Ảnh: Phương Hoa
“Không ngờ” vướng vòng lao lý...
Giãi bày trước tòa, Ninh cất giọng ngao ngán. Bị cáo nói, mình là cán bộ mẫn cán và nhận được nhiều bằng khen, giấy khen trong gần 20 năm công tác. Chỉ thời gian ngắn nữa là bị cáo về hưu, những tưởng mình sẽ "hạ cánh" an toàn, bị cáo không ngờ vướng vào vụ án này. Nguyên cán bộ CA này nói, vụ án chỉ là một "tai nạn" nghề nghiệp, là điều mà Ninh quá đáng tiếc. Nguyên trung tá CA mở lời chia sẻ với mất mát của gia đình bị hại dù biết rằng, thiệt hại về con người không gì bù đắp nổi. Bị cáo mong được sự tha thứ, thông cảm của gia đình bị hại. Trong khi đó, chị Tiến vẫn nhất mực đề nghị tòa xử nghiêm bị cáo và làm rõ có hay không những đồng phạm giúp sức cho Ninh.
Chị Phương - vợ của Ninh cũng dự tòa. Người phụ nữ này có mặt vì được xác định là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Chồng gây tội, chị Phượng đã thay chồng vay mượn khắp nơi, gom 500 triệu đồng để bù đắp phần nào cho gia đình ông Tùng. "Tiền lương của ông ấy chỉ đủ nuôi các con ăn học. Chồng tôi gây ra tội, tôi là vợ cũng phải ghé vai gánh trách nhiệm. Chúng tôi đã cố gắng hết sức để khắc phục hậu quả" - vợ bị cáo nói.
TAND TP Hà Nội ngày 13-1-2012 đã tuyên phạt Nguyễn Văn Ninh 4 năm tù về tội "Làm chết người trong khi thi hành công vụ" - khoản 1 Điều 97 BLHS, khung hình phạt từ 2 đến 7 năm.
Hoa Đỗ