Rào cản khi Tổng thống Trump muốn vùng Vịnh gánh chi phí tái thiết Gaza

[Romano]

Khi Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước Quốc hội Israel trước lễ ký kết kế hoạch hòa bình cho Gaza trong tháng này, ông đã gửi lời cảm ơn trước tới các quốc gia Arab và Hồi giáo đã cam kết đóng góp “một khoản tiền khổng lồ” để tái thiết dải đất bị tàn phá.Điều đó dường như đã giải quyết được câu hỏi - ít nhất là đối với nhà lãnh đạo Mỹ - về cách tìm ra 70 tỷ USD mà Liên hợp quốc (LHQ) nhận định là cần có để tái thiết Gaza bị tàn phá bởi chiến dịch quân sự kéo dài hai năm của Israel.

Nhưng theo Bloomberg (Mỹ), việc thuyết phục những nước như Qatar, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) cung cấp số tiền này có lẽ sẽ không dễ dàng. Theo nguồn thạo tin của Bloomberg, mặc dù cả Qatar, Saudi Arabia và UAE nhiệt tình ủng hộ kế hoạch hòa bình nhưng cả 3 nước đều có những nghi ngại cụ thể về việc cung cấp tài chính vô điều kiện.

Cựu Bộ trưởng Năng lượng và Kế hoạch Jordan - ông Ibrahim Saif - phân tích: “Theo kinh nghiệm của tôi, việc cam kết cấp vốn thì dễ, nhưng để hiện thực hóa và rót tiền lại là chuyện khác”.

Ai Cập sẽ tổ chức một hội nghị quốc tế về tái thiết Gaza vào tháng tới và các quốc gia vùng Vịnh dự kiến là những bên tham gia chủ chốt, đưa vấn đề tài trợ tái thiết lên hàng đầu. Trong khi đó, những lo ngại khác sau chiến tranh, chẳng hạn như liệu Israel có tuân thủ thỏa thuận và Hamas giải giáp hay không cũng là nội dung được quan tâm.

Đối với Saudi Arabia, nước này đang ngần ngại cam kết tài chính cho Gaza. Điều này chủ yếu do dầu mỏ trượt giá, đã giảm hơn 10% trong năm nay, khiến Saudi Arabia phải cắt giảm một số dự án lớn liên quan đến kế hoạch chuyển đổi kinh tế.

Saudi Arabia dự kiến sẽ dựa vào các quốc gia vùng Vịnh khác như Qatar và UAE, có thể cả Kuwait, những nước mà họ cho là có nhiều thanh khoản hơn, để đóng góp phần lớn nguồn viện trợ cho Gaza.Cố vấn ngoại giao của Tổng thống UAE Mohamed bin Zayed Al Nahyan - ông Anwar Gargash - nhận định nước này vẫn do dự trong việc phân bổ nguồn quỹ đáng kể cho Gaza chừng nào họ chưa thấy “sự rõ ràng về chính trị trong tương lai của tiến trình này” cùng những sắp xếp cụ thể về vận hành và an ninh thực địa, cũng như “tầm nhìn dài hạn” hướng tới việc thành lập Nhà nước Palestine.

Qatar, trung gian hòa giải quan trọng trong đàm phán hòa bình ở Gaza, đang tập trung vào việc đảm bảo Israel sẽ thực hiện cam kết của nước này trong thỏa thuận hòa bình, trước khi đầu tư tái thiết Gaza.

Theo ông Saif, điều khiến các quốc gia vùng Vịnh lưỡng lự là bởi lo ngại viễn cảnh giao tranh giữa Israel cùng Hamas tái diễn cũng như những câu hỏi chưa được giải đáp liên quan đến phạm vi nỗ lực tái thiết. Ông Saif lý giải: “Liệu đó chỉ là việc tái thiết những gì đã bị hư hại hay có một kế hoạch toàn diện với cảng, điện, nước và hệ thống xử lý nước thải phù hợp cho Gaza?".

Ngoài ra, ông Saif cũng lưu ý rằng, Ai Cập mong muốn các công ty tư nhân nước này có thể đóng vai trò chủ đạo trong công cuộc tái thiết và phát triển Gaza do quốc tế tài trợ, bao gồm cả lĩnh vực khí đốt và năng lượng.