Người dân Gaza ngậm ngùi dù bom đã ngừng rơi

[Romano]

Lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza đã có hiệu lực. Con tin và tù nhân đã được trao đổi. Nhưng giữa cảnh tượng hoang tàn sau 2 năm xung đột, cảm giác u ám vẫn bao trùm.

Người Palestine ở Dải Gaza cảm thấy nhẹ nhõm sau khi Israel dừng chiến dịch tấn công quân sự suốt 2 năm qua vào vùng đất này, con tin và tù nhân cũng đã được trao đổi. Tuy nhiên, nhiều người cảm thấy chẳng có gì đáng mừng.Hai năm xung đột đã biến vùng đất hẹp ven biển thành đống đổ nát, vài chục ngàn người chết và hệ thống y tế bị tàn phá. Nỗi tuyệt vọng bao trùm và nhiều người không nhìn thấy tương lai.“Dừng ném bom là điều quan trọng, nhưng chẳng có gì đáng mừng cả. Hai con gái tôi đã thiệt mạng, nhà cửa bị phá hủy và sức khỏe của tôi ngày càng suy yếu”, ông Saed Abu Aita, 44 tuổi, cư dân ở miền trung Gaza, chia sẻ.

Theo các quan chức y tế địa phương, chiến dịch tấn công của Israel nhằm vào Hamas đã giết chết hơn 67.000 người ở Dải Gaza, trong đó có hàng ngàn trẻ em.

Một số người dân Gaza cho biết họ không coi việc trả tự do cho gần 2.000 tù nhân Palestine hôm 13/10 - một trong những lý do Hamas đưa ra để phát động cuộc tấn công Israel từ đầu - là kết quả xứng đáng với cái giá phải trả.

Đổi lại, Hamas trả tự do cho những con tin còn lại mà họ đã bắt đi trong cuộc tấn công ngày 7/10/2023 vào miền nam Israel.

Ông Abu Aita cho biết một mảnh đạn đã xuyên qua lồng ngực khi Israel không kích quê hương Jabaliya của ông vào tháng 10/2023. Đã hơn 1 năm nay, ông vẫn chưa tìm được bác sĩ nào có thể lấy mảnh đạn ra.Ông hy vọng việc trả tự do cho 20 con tin còn sống cuối cùng về Israel sẽ mở đường cho việc chấm dứt xung đột.

"Họ đáng lẽ phải được về nhà từ lâu rồi. Việc giam giữ họ ở Gaza tạo cho Israel cái cớ để tiếp tục ném bom”, ông nói.

Người dân Gaza đã phải sống trong cảnh đói khát, sợ hãi và bom đạn. Khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực, các nhóm cứu trợ cho biết đang cố gắng mở rộng quy mô cứu trợ hết mức có thể để giảm thiểu thảm họa nhân đạo và giúp người dân xây dựng lại cuộc sống.

Theo thỏa thuận ngừng bắn, Israel cam kết cho phép đưa một lượng lớn hàng viện trợ vào vùng đất này.

Liên Hợp Quốc cho biết đang nỗ lực tăng cường viện trợ cho Gaza, bao gồm cung cấp gas nấu ăn lần đầu tiên kể từ tháng 3. Nhiều người dân Gaza đã phải dùng củi để làm bánh mì vì thiếu gas và điện.

“Trong 2 năm qua, chúng tôi đã mơ về khoảnh khắc này. Chúng tôi đã quá chán ngấy lều trại, củi, cảnh di tản và đói khát”, Amani Nasir, 30 tuổi, chia sẻ.

Theo thỏa thuận, ít nhất 600 xe tải chở hàng viện trợ sẽ vào Gaza mỗi ngày, và cửa khẩu biên giới Rafah của Gaza với Ai Cập sẽ được mở lại.

Ông Abdel Nasser al-Ajrami, người đứng đầu Hội thợ làm bánh Gaza, đơn vị hợp tác với Chương trình Lương thực thế giới để phân phối bánh mì, cho biết tình hình nhân đạo ở Gaza được cải thiện dần kể từ khi lệnh ngừng bắn được công bố tuần trước.

"Hôm nay tốt hơn hôm qua, và hy vọng ngày mai sẽ tốt hơn", ông nói.

Câu hỏi khó nhất vẫn còn

Vẫn có những hoài nghi về khả năng duy trì lệnh ngừng bắn.

Thỏa thuận mà Mỹ, Qatar, Thổ Nhĩ Kỳ và Ai Cập dàn xếp đã không giải quyết được một số điểm bế tắc nhất giữa các bên tham chiến.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố chính phủ của ông sẽ không đồng ý chấm dứt giao tranh cho đến khi chính phủ và cánh quân sự của Hamas ở Gaza bị giải tán.

Dù Hamas bày tỏ sẵn sàng trao quyền cai trị dân sự cho một thực thể Palestine khác, họ vẫn chưa cam kết từ bỏ vũ khí.

Tầm nhìn của Tổng thống Mỹ Donald Trump bao gồm việc đưa một lực lượng an ninh hậu chiến đến để ổn định vùng đất này, cùng với việc đào tạo một lực lượng cảnh sát Palestine mới để duy trì luật pháp và trật tự. Nhưng viễn cảnh đó sẽ khó khăn nếu Hamas tiếp tục đóng vai trò thống trị ở đó.

Abdullah Shehab, 32 tuổi, cho biết anh lo ngại việc tạm dừng giao tranh chỉ là tạm thời vì Hamas chưa đồng ý với các điều kiện của Israel để chấm dứt xung đột.

Shehab cho rằng trong những ngày gần đây, Hamas đang cố gắng chứng tỏ họ vẫn chưa từ bỏ quyền cai trị ở Gaza, với việc hiện diện và tiến hành kiểm tra trên đường phố.