Ông Trump thành lập quỹ đầu tư quốc gia của Mỹ, có thể mua TikTok

[Romano]

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp vào ngày 31/1 yêu cầu thành lập một quỹ đầu tư quốc gia trong vòng một năm tới.Động thái này được cho là có thể giúp chính phủ Mỹ mua lại ứng dụng video ngắn TikTok, vốn đang đối diện với lệnh cấm nếu không được bán cho một công ty Mỹ.

Nếu được thành lập, quỹ đầu tư quốc gia này sẽ giúp Mỹ bắt kịp các quốc gia khác, đặc biệt là ở Trung Đông và châu Á, nơi đã có những quỹ tương tự để đầu tư trực tiếp bằng nguồn tiền của chính phủ. Tuy nhiên, Mỹ hiện đang vận hành trong tình trạng thâm hụt ngân sách, điều này đặt ra nhiều câu hỏi về cách quỹ sẽ được tài trợ và vận hành.

Sắc lệnh không cung cấp nhiều chi tiết, nhưng yêu cầu Bộ Tài chính và Bộ Thương mại trình kế hoạch thành lập quỹ trong 90 ngày tới, bao gồm các đề xuất về cơ chế tài trợ, chiến lược đầu tư, cơ cấu tổ chức và mô hình quản trị. Việc thành lập quỹ có thể cần sự phê chuẩn từ Quốc hội, điều không hề dễ dàng trong bối cảnh chính trị hiện nay.

Phát biểu trước báo giới, Tổng thống Donald Trump khẳng định: “Chúng tôi sẽ tạo ra rất nhiều của cải cho quỹ này. Tôi nghĩ đã đến lúc đất nước này có một quỹ đầu tư quốc gia”.

Cơ chế tài trợ chưa rõ ràng
Tuy chính quyền chưa đưa ra kế hoạch chi tiết, nhưng trước đây ông Donald Trump đã từng đề xuất quỹ đầu tư chính phủ để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng như đường cao tốc, sân bay, sản xuất và nghiên cứu y tế. Ông từng gợi ý rằng quỹ có thể được tài trợ bằng thuế quan và các biện pháp khác.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết quỹ này dự kiến sẽ được thành lập trong vòng 12 tháng tới và có thể khai thác các tài sản của bảng cân đối kế toán Mỹ để tạo nguồn tài trợ. Một giải pháp đang được xem xét là chuyển đổi US International Development Finance Corp (DFC) thành một quỹ đầu tư quốc gia, theo Bloomberg News. DFC hiện là một cơ quan chính phủ chuyên hợp tác với các doanh nghiệp tư nhân để tài trợ cho các dự án ở các nước đang phát triển.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia bày tỏ hoài nghi về khả năng hiện thực hóa ý tưởng này. , cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ, nhận định: “Bạn không thể thành lập một tổ chức tài chính chỉ bằng sắc lệnh hành pháp, và quan trọng hơn là không thể cấp vốn cho nó theo cách này”.

Quỹ đầu tư có thể mua lại TikTok?
Trong một diễn biến bất ngờ, ông Donald Trump ám chỉ rằng quỹ đầu tư quốc gia có thể được sử dụng để mua lại TikTok. Ứng dụng này hiện có 170 triệu người dùng tại Mỹ và đang đối mặt với nguy cơ bị cấm nếu công ty mẹ ByteDance (Trung Quốc) không bán lại cho một doanh nghiệp Mỹ trước ngày 19/1/2025. Tuy nhiên, ngay sau khi nhậm chức ngày 20/1, Trump đã ký một sắc lệnh trì hoãn việc thực thi lệnh cấm thêm 75 ngày.

Donald Trump tiết lộ ông đang thảo luận với nhiều bên về khả năng mua lại TikTok và sẽ đưa ra quyết định trong tháng 2. Ông nói: “Chúng tôi sẽ làm gì đó, có thể là với TikTok, hoặc có thể không. Nếu đạt được thỏa thuận hợp lý, chúng tôi sẽ làm. Nếu không, chúng tôi có thể đưa số tiền đó vào quỹ đầu tư quốc gia”.

Thị trường phản ứng ra sao?
Thông tin về quỹ đầu tư quốc gia khiến nhiều nhà đầu tư bất ngờ. , Giám đốc chiến lược tại Robeco (London), nhận xét: “Thông thường, quỹ đầu tư quốc gia được hình thành từ nguồn thặng dư tài chính. Việc Mỹ - một quốc gia đang thâm hụt ngân sách - thành lập quỹ như vậy là điều không bình thường”.

Theo Diễn đàn quốc tế về quỹ đầu tư quốc gia, hiện có hơn 90 quỹ đầu tư quốc gia trên thế giới, quản lý hơn 8 nghìn tỷ USD tài sản. Một số tiểu bang của Mỹ, như Alaska, Texas và New Mexico, cũng có quỹ tài sản riêng, chủ yếu được tài trợ từ doanh thu khai thác dầu mỏ và tài nguyên thiên nhiên.

Trong khi đó, tờ New York Times và Financial Times tiết lộ rằng chính quyền Biden cũng từng cân nhắc thành lập một quỹ đầu tư quốc gia trước bầu cử tháng 11/2024, cho thấy ý tưởng này không phải mới mẻ. Tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở việc ông Trump muốn triển khai ngay lập tức, trong khi Biden thận trọng hơn trong việc đánh giá tính khả thi.

Tương lai của quỹ đầu tư quốc gia Mỹ
Với việc ký sắc lệnh hành pháp, Donald Trump đang đặt nền móng cho một công cụ tài chính chiến lược có thể giúp chính phủ Mỹ mở rộng ảnh hưởng kinh tế và đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng. Tuy nhiên, việc quỹ này có thực sự được thành lập hay không vẫn phụ thuộc vào Quốc hội và các nguồn tài trợ khả thi.

Việc ông Donald Trump liên kết quỹ đầu tư này với TikTok càng làm gia tăng sự chú ý của dư luận. Liệu đây có phải là một nước cờ chiến lược để kiểm soát một nền tảng truyền thông xã hội quan trọng, hay chỉ là một đòn bẩy chính trị? Câu trả lời sẽ sớm được làm rõ trong những tháng tới.