Dự thảo mới nhất của luật sửa đổi, bổ sung một số  điều của Luật Hôn nhân và gia đ́nh thiết kế quy định cho phép mang thai  hộ nhưng khép chặt các các điều kiện đối với người mang thai hộ, người  nhờ mang thai hộ để tránh mục đích thương mại…
              Tŕnh Chính phủ xem xét cho ư kiến về dự thảo mới đây của  luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Hôn nhân và gia đ́nh, Bộ Tư  pháp nêu nhiều vấn đề “nóng” đang nổi lên trong dư luận.
 Báo cáo về các hướng ư kiến liên quan đến vấn đề mang thai hộ, Bộ  Tư pháp cho biết, nhiều người đề xuất cho phép mang thai hộ v́ mục đích  nhân đạo (chỉ cấm mang thai hộ v́ mục đích thương mại) để tạo điều kiện  cho những cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con ngay  cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, được quyền làm cha, mẹ theo  nguyện vọng.
 
 Vụ  việc phát giác đường dây "đẻ thuê" có nhiều cô gái Việt tham gia tại  Thái Lan đă thể hiện rơ thực tế của vấn đề (ảnh: Vtc.vn).
 Tuy nhiên, để tránh bị lạm dụng, pháp luật phải quy định chặt chẽ, cụ  thể các điều kiện đối với người mang thai hộ, người nhờ mang thai hộ;  h́nh thức pháp lư của việc mang thai hộ; quyền và nghĩa vụ cụ thể của  các bên và nhiều vấn đề khác có liên quan đến việc mang thai hộ. 
 Hướng quan điểm “cứng rắn” hơn lại đề nghị nghiêm cấm việc mang thai  hộ với lư do đây là vấn đề nhạy cảm và phức tạp, có thể mang lại nhiều  hậu quả xấu về mặt xă hội, mặt khác cũng không phù hợp với thuần phong  mỹ tục của người Việt Nam.
 Cơ quan soạn thảo Luật Hôn nhân và Gia đ́nh sửa đổi tán thành với  hướng nới quy định, cho phép mang thai hộ v́ mục đích nhân đạo. 
 Một nội dung khác, về tuổi kết hôn, Bộ Tư pháp hạ tuổi kết hôn với  nam giới từ mức 20 tuổi như luật hiện hành xuống mức 18 tuổi, bằng độ  tuổi áp dụng cho nữ. 
 Lư do đưa ra, quy định độ tuổi kết hôn như vậy để bảo đảm sự đồng bộ,  thống nhất với các quy định của Bộ luật dân sự, pháp luật về tố tụng  dân sự và các luật khác có liên quan. Pháp luật dân sự hiện hành quy  định người từ đủ 18 tuổi trở lên là người đă thành niên, nếu không ở  t́nh trạng mất năng lực hành vi dân sự, bị hạn chế năng lực hành vi dân  sự th́ được quyền tham gia tất cả các quan hệ dân sự và tố tụng dân sự. 
 Trong các lĩnh vực hoạt động xă hội khác th́ pháp luật cũng quy định  nam giới từ đủ 18 tuổi là đă có đầy đủ năng lực pháp lư để thực hiện các  quyền và nghĩa vụ của ḿnh trước Nhà nước và xă hội. Ví dụ, theo Luật  Nghĩa vụ quân sự, công dân nam từ đủ 18 tuổi trở lên phải thực hiện  nghĩa vụ quân sự theo quy định của luật này. 
 Việc hạ tuổi kết hôn là để thực hiện nguyên tắc b́nh đẳng giới đă được quy định trong Công ước CEDAW mà Việt Nam là thành viên. 
 Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cũng lập luận, trong điều kiện phát  triển kinh tế - xă hội hiện nay, Việt Nam đă có những cải thiện đáng kể  về chất lượng cuộc sống, góp phần nâng cao thể chất và trí tuệ của người  Việt Nam, v́ vậy, việc quy định tuổi kết hôn đối với nam là từ đủ 18  thay v́ 20 tuổi như hiện nay là phù hợp.
  
 
    |   Công nhận “hợp đồng hôn nhân”?   Dự  thảo sửa đổi luật Hôn nhân và gia đ́nh lần này cũng đưa nhiều đề xuất  mới, mở ra hướng công nhận “hợp đồng hôn nhân”, chế độ tài sản thỏa  thuận của vợ chồng, chế định ly thân…    Bộ  Tư pháp đánh giá, một số quy định của luật hiện hành c̣n cứng nhắc, chưa  tạo được cơ chế pháp lư linh hoạt, phù hợp với bản chất của các quan hệ  hôn nhân và gia đ́nh. Ví dụ, việc chỉ quy định một chế độ tài sản duy  nhất của vợ chồng là chế độ tài sản pháp định mà không có quy định cho  phép vợ chồng được lựa chọn chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận  (chế độ tài sản ước định) nên chưa đảm bảo cho vợ chồng thực hiện được  quyền tự thỏa thuận, tự định đoạt đối với tài sản của ḿnh đă được quy  định trong pháp luật dân sự.   Đối  với cơ chế giải quyết mâu thuẫn giữa vợ và chồng, luật hiện hành cũng  chỉ mới dự liệu hai giải pháp là ḥa giải đoàn tụ và giải quyết cho ly  hôn, trong khi trên thực tế, ngoài hai giải pháp này, nhiều cặp vợ chồng  lại mong muốn lựa chọn giải pháp ly thân với tư cách là phương thức  giải quyết phù hợp nhất đối với t́nh trạng quan hệ hôn nhân, gia đ́nh  của họ.    Trong  khi ly thân được đnahs giá là một biện pháp giúp các bên vợ, chồng  tránh t́nh trạng bạo lực gia đ́nh; ly thân tạo điều kiện cho vợ chồng có  thời gian để cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đi tới quyết định cuối cùng  trong giải quyết mâu thuẫn của ḿnh là ly hôn… Đây là một vấn đề thực  tiễn được cơ quan soạn thảo nhấn mạnh là giải pháp được nhiều cặp vợ  chồng lựa chọn để giải quyết mâu thuẫn khi họ chưa muốn ly hôn nên luật  không thể né tránh. Đặc biệt, đây là giải pháp rất hữu ích cho cộng đồng  người Công giáo v́ theo giáo lư, họ không được phép ly hôn.   | 
   P.Thảo