Biden gây nguy hiểm cho quốc gia bằng cách chấm dứt chương tŕnh chống gián điệp Trung Quốc thời Trump

H́nh ảnh minh họa được tạo bởi AI
Hoạt động gián điệp của Trung Quốc tại Hoa Kỳ đă đạt đến mức báo động trong thập kỷ qua, xâm nhập vào các lĩnh vực quân sự, công nghệ và chính phủ. Từ năm 2021 đến năm 2024, chính quyền liên bang đă ghi nhận hơn sáu mươi vụ việc liên quan đến Đảng Cộng sản Trung Quốc , với khoảng 80% tổng số vụ truy tố gián điệp kinh tế có liên quan đến Trung Quốc.
Các vụ việc gần đây bao gồm việc quân nhân bán thông tin mật cho các kỹ sư và quan chức chính phủ bị cáo buộc đánh cắp dữ liệu độc quyền hoặc hoạt động như điệp viên nước ngoài không khai báo.
Trong năm 2024 và 2025, các vụ truy tố và kết án tiếp tục diễn ra trên toàn quốc, vạch trần mạng lưới điệp viên Trung Quốc nhắm vào các nhà thầu quốc pḥng, công ty AI và các cơ quan chính trị. Quy mô và sự dai dẳng của các hoạt động này nhấn mạnh nỗ lực có hệ thống của Trung Quốc nhằm chiếm đoạt công nghệ và t́nh báo Hoa Kỳ thông qua cả gián điệp mạng và gián điệp con người. Trong bối cảnh này, việc Tổng thống Biden chấm dứt chương tŕnh phản gián thời Trump dường như đặc biệt sai lầm.
Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đă phát hiện ra hành vi trộm cắp tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ trên diện rộng của Trung Quốc, trong khi FBI báo cáo hàng ngh́n vụ gián điệp có liên quan đến Bắc Kinh, chiếm khoảng 90 phần trăm tổng số các vụ việc như vậy.
Theo chỉ đạo của Trump, Đại diện Thương mại Robert Lighthizer đă khởi động một cuộc điều tra theo Mục 301 vào tháng 8 năm 2017 về hoạt động chuyển giao công nghệ và sở hữu trí tuệ của Trung Quốc. Bảy tháng sau, một báo cáo dài 200 trang được công bố vào tháng 3 năm 2018 đă nêu chi tiết cách Trung Quốc sử dụng các biện pháp cưỡng chế và bất hợp pháp để có được công nghệ của Hoa Kỳ.
Cuộc điều tra đă xác định bốn loại hành vi sai trái chính: ép buộc chuyển giao công nghệ thông qua liên doanh, hành vi cấp phép phân biệt đối xử, đầu tư do nhà nước chỉ đạo để sở hữu công nghệ tiên tiến, và xâm nhập mạng để đánh cắp dữ liệu. Báo cáo ước tính thiệt hại hàng năm do Trung Quốc đánh cắp sở hữu trí tuệ của Hoa Kỳ từ 225 đến 600 tỷ đô la. Tổng thống Trump cũng ghi nhận mức thâm hụt thương mại 500 tỷ đô la, trong đó hành vi đánh cắp sở hữu trí tuệ làm tăng thêm 300 tỷ đô la thiệt hại cho Hoa Kỳ.
Những hoạt động này đóng vai tṛ trọng tâm trong kế hoạch "Made in China 2025" của Trung Quốc, nhằm thống trị các ngành công nghiệp như hàng không vũ trụ, robot và vật liệu tiên tiến. Trung Quốc cũng chiếm 87% số hàng giả bị thu giữ khi nhập khẩu vào Hoa Kỳ.
Một báo cáo của Bộ Tư pháp gửi Ủy ban T́nh báo Thượng viện vào tháng 12 năm 2018 cho thấy hơn 90 phần trăm các vụ gián điệp kinh tế có lợi cho quốc gia nước ngoài liên quan đến Trung Quốc và hơn hai phần ba các vụ trộm cắp bí mật thương mại có liên quan đến nước này.
Phó Tổng chưởng lư Rod Rosenstein đă xác nhận những phát hiện này, và Giám đốc FBI Christopher Wray sau đó tiết lộ rằng đến năm 2020, gần một nửa trong số 5.000 vụ phản gián đang được FBI điều tra liên quan đến Trung Quốc, với một vụ án mới được mở ra sau mỗi mười giờ.
Cựu Tổng giám đốc NSA Keith Alexander gọi đây là "sự chuyển giao của cải lớn nhất trong lịch sử", trong khi Wray mô tả hoạt động gián điệp của Trung Quốc là "mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối với thông tin và sở hữu trí tuệ của quốc gia chúng ta".
Vào tháng 11 năm 2018, Bộ Tư pháp đă khởi động Sáng kiến Trung Quốc nhằm chống lại những mối đe dọa này, nhưng sáng kiến này đă bị chấm dứt dưới thời Tổng thống Biden. Vào ngày 23 tháng 2 năm 2022, Trợ lư Bộ trưởng Tư pháp Matthew Olsen tuyên bố chấm dứt chương tŕnh, viện dẫn những lo ngại rằng nó tạo ra "một nhận thức có hại" về sự thiên vị dựa trên sắc tộc hoặc nguồn gốc.
Bộ Tư pháp cho biết sáng kiến này đă bị chỉ trích v́ bị cáo buộc thúc đẩy phân biệt chủng tộc và gây sợ hăi trong cộng đồng người Mỹ gốc Á. Các nhóm dân quyền và học giả cho rằng sáng kiến này đă cản trở các nghiên cứu hợp pháp, đặc biệt là trong giới khoa học gia người Mỹ gốc Hoa.
Một cuộc khảo sát với 1.229 giảng viên người Mỹ gốc Hoa được thực hiện từ tháng 12 năm 2021 đến tháng 3 năm 2022 cho thấy 61% đă cân nhắc rời khỏi Hoa Kỳ, 35% cảm thấy không được chào đón, 42% lo sợ việc tiến hành nghiên cứu và 72% cảm thấy không an toàn khi làm nhà nghiên cứu. Những người theo chủ nghĩa tự do cho rằng nếu các chính sách là cần thiết cho an ninh quốc gia nhưng lại khiến người dân cảm thấy buồn, hoặc nhắm vào các nhà khoa học Trung Quốc, vốn là mối đe dọa gián điệp số một, th́ những chính sách này cần phải bị chấm dứt.
Một phân tích của MIT Technology Review cho thấy 88% trong số 148 bị cáo bị buộc tội theo Sáng kiến Trung Quốc có nguồn gốc Trung Quốc, nhưng hầu hết không bị cáo buộc làm gián điệp hoặc làm việc cho chính phủ Trung Quốc. Những người chỉ trích đă lấy lư do này để kêu gọi chấm dứt chương tŕnh.
Tuy nhiên, mục tiêu của sáng kiến này là chống lại hoạt động gián điệp của Trung Quốc, nên việc hầu hết những người bị bắt đều là người gốc Hoa là điều dễ hiểu. Mặc dù nhiều người không bị buộc tội gián điệp, họ vẫn bị cáo buộc các hành vi vi phạm khác như trộm cắp tài sản trí tuệ. Đánh cắp thông tin độc quyền là một tội ác, ngay cả khi không thể chứng minh hành vi đó được thực hiện nhân danh chính phủ Trung Quốc chứ không phải v́ lợi ích cá nhân hoặc tài chính.
MIT cũng báo cáo rằng chỉ có 40 bị cáo bị kết án hoặc nhận tội, và một số vụ án đă bị hủy bỏ, gây tổn hại đến sự nghiệp của các nhà nghiên cứu sau này được tuyên vô tội. Cũng có những lư giải hợp lư cho điều này. Hoạt động gián điệp rất khó chứng minh, và nhiều cá nhân đă bị bắt v́ các vi phạm khác, bao gồm cả tội nhập cư. Khi việc chứng minh hoạt động gián điệp quá phức tạp hoặc không cần thiết, chính phủ Hoa Kỳ thường hủy bỏ các cáo buộc và đẩy nhanh việc trục xuất.
Không có bằng chứng nào trong số này, bao gồm cả những trường hợp bị cáo được tuyên trắng án, chứng minh rằng hệ thống này đă nhắm mục tiêu bất công vào người Trung Quốc. Dữ liệu cho thấy rơ ràng Trung Quốc vẫn là nguồn gián điệp hàng đầu thế giới chống lại Hoa Kỳ.
Không có điều nào trong số này, bao gồm cả những trường hợp một số bị cáo được trắng án, chứng minh rằng hệ thống nhắm mục tiêu không công bằng vào người Trung Quốc hoặc chương tŕnh đă hành động liều lĩnh.
Bằng chứng cho thấy Trung Quốc vẫn là nguồn gián điệp hàng đầu thế giới chống lại Hoa Kỳ. Bắc Kinh vận hành một bộ máy t́nh báo cực kỳ tinh vi nhằm đánh cắp bí mật công nghệ và quốc pḥng của Mỹ. Chiến lược của họ bao gồm tuyển dụng thông qua "các chương tŕnh nhân tài", nhắm vào các lĩnh vực quốc pḥng và công nghệ, cài cắm các điệp viên vào các tổ chức của Hoa Kỳ và kết hợp hoạt động gián điệp truyền thống với các hoạt động mạng tiên tiến.
Mối đe dọa là không thể phủ nhận.
Tuy nhiên, chính quyền Biden đă làm suy yếu phản ứng của Hoa Kỳ v́ sợ làm tổn thương cảm xúc của người dân. Ngược lại, dưới thời Tổng thống Trump, các cuộc điều tra, trục xuất, từ chối thị thực và bắt giữ các đặc vụ nước ngoài của Trung Quốc đều tăng mạnh.