11/22/19
WASHINGTON (New York Times) — Cựu chuyên viên hàng đầu của Toà Bạch Ốc về Âu châu và Nga vào thứ 5 lên án gay gắt “câu chuyện hư cấu” rằng Ukraine, chứ không phải Nga, can thiệp vào bầu cử 2016 đang được Tổng thống và đồng minh Cộng hoà thúc đẩy, và câu chuyện này do Moscow dựng lên nhằm gây thiệt hại cho Mỹ.
Ra điều trần trước công khai trước các nhà điều tra luận tội, Tiến sĩ Fionia Hill gắn chiến dịch gây áp lực lên Ukraine của ông Trump với nỗ lực nguy hiểm của Nga nhằm gieo rắc chia rẽ chính trị ở Mỹ, và làm suy yếu ngoại giao Mỹ. Phần khai của bà trước Uỷ ban Tình báo Hạ viện là lời quở trách ngầm đối với đương kim Tổng thống Hoa Kỳ. Hill cho rằng, khi Tổng thống gây áp lực buộc Nga điều tra thuyết âm mưu về Kiev, chứ không phải Moscow đã thực hiện một chiến dịch can thiệp vào bầu cử 2016 thì ông đã làm đúng ý, có lợi cho Putin vì lợi ích chính trị cá nhân.
Lời khai của Tiến sĩ Hill về việc nhóm của Trump thực hiện những gì được bà gọi là “chuyện lặt vặt chính trị trong nước” đã tách rời khỏi chính sách ngoại giao của chính phủ ông như thế nào gián tiếp chỉ trích gay gắt vị tổng thống mà bà từng phục vụ, và hậu quả của nỗ lực đó đã gây ra hậu quả an ninh quốc gia nghiêm trọng.
“Dựa vào những câu hỏi và những tuyên bố mà tôi nghe được, một số quý vị trong uỷ ban này có vẻ tin rằng Nga và các cơ quan an ninh của họ không thực hiện chiến dịch chống lại quốc gia chúng ta, và có lẽ, vì lý do nào đó, mà Ukraine,” Hill tuyên bố trước Uỷ ban Tình báo Hạ viện. “Đây là câu chuyện hư cấu.”
“Những câu chuyện hư cấu có hại, thậm chí ngay cả khi chúng được triển khai chỉ thuần tuý cho những mục tiêu chính trị trong nước,” Tiến sĩ Hill nói. Được sinh ra ở Anh Quốc, bà là con gái một người thợ mỏ, và là đồng tác giả cuốc sách dày, phân tích tâm lý Tổng thống Nga Vladimir Putin.
“Tổng thống Putin và các cơ quan an ninh của Nga hoạt động giống như một Super PAC,” theo bà Hill, người Nga “triển khai hàng triệu Mỹ kim để vũ khí hoá nghiên cứu đối lập chính trị của chúng ta và những câu chuyện sai trái. Khi chúng ta bị đánh bại bởi thù hận đảng phái, chúng ta không thể chiến đấu chống lại thế lực bên ngoài khi họ tìm cách chia rẽ chúng ta, làm suy giảm thể chế của chúng ta, và phá huỷ niềm tin của nhân dân Mỹ đối với nền dân chủ của chúng ta.
Cả Tiến sĩ Hill và David Holmes – cố vấn hàng đầu tại Đại sứ quán Mỹ ở Kiev – đều khai chi tiết về những gì họ hiểu được là một chiến dịch phối hợp bởi Tổng thống và đồng minh, do luật sư tư của ông ta là Rudy Giuliani dẫn đầu, đưa một cuộc hội đàm ở Toà Bạch Ốc ra làm điều kiện để Tổng thống Ukraine công khai thông báo những cuộc điều tra mà ông Trump mong muốn, vào bầu cử 2016 và cựu Phó Tổng thống Joe Biden.
“Các cuộc điều tra đổi lấy hội đàm,” bà Hill nói về sự hiểu biết của mình về thoả thuận được những người thân cận với tổng thống đưa ra, gồm Giuliani, Đại sứ Mỹ tại EU Gordon Sondland, và Mick Mulvaney – tạm quyền Đổng lý Toà Bạch Ốc.
Trả lời câu hỏi từ luật sư của Cộng hoà trong Uỷ ban Tình báo Hạ viện, Tiến sĩ Hill cho hay, bà chất vấn ông Sondland vào tháng 7 về việc ông ta không phối hợp hành động về Ukraine với thành viên khác trong chính phủ. Chỉ sau này, bà mới hiểu được, Sondland nằm trong một nhóm các viên chức, cùng với Mulvaney và Ngoại trưởng Mike Pompeo – những người “dính líu tới một việc vặt chính trị trong nước, còn chúng tôi lại liên quan đến an ninh quốc gia, chính sách đối ngoại – hai chuyện này hoàn toàn nghịch hướng.”
Tiến sĩ Hill khai, vào lúc đó bà cảnh báo Sondland rằng, “tất cả những chuyện này sẽ nổ tung,” và đã dẫn tới hậu quả “ngày hôm nay, tại đây.”
Theo lời khai ông Holmes, vào cuối tháng 8 ông hiểu rõ rằng, ông Trump đóng băng $391 triệu Mỹ kim viện trợ quân sự nhằm gây áp lực buộc Ukraine cam kết thông báo điều tra ông Biden và con trai.
Những lời khai được bà Hill và ông Holmes đưa ra vào giữa lúc Dân chủ đang tìm cách gút lại trọng tâm của thủ tục luận tội sau hai tuần dày đặc điều trần công khai tập trung vào hội đàm ở Toà Bạch Ốc, giữ viện trợ quân sự Ukraine, trao đổi ngoại giao, và nhiều danh tánh Ukraine dấu kỹ. Những họ cũng thâu thập thêm thông tin để có thể củng cố hồ sơ luận tội tổng thống.
Biết trước Tiến sĩ Hill sẽ đưa ra những lời chỉ trích, Cộng hoà đã sử dụng phát biểu mở đầu để tìm cách giảm bớt tấn công. Dân biểu Devin Nunes – lãnh đạo Cộng hoà trong Uỷ ban Tình báo Hạ viện – tuyên bố, Cộng hoà không nghi ngờ hành động của Nga trong bầu cử 2016 nhưng họ mở ra trọng tâm lớn hơn mà Dân biểu không có. “Không cần phải nói, hoàn toàn có thể có hai quốc gia cùng lúc tham gia vào can thiệp bầu cử, và Cộng hoà tin, chúng ta nên xem chuyện can thiệp từ bất cứ quốc gia nào cũng nghiêm trọng,” Nunes tuyên bố.
Hương Giang (Theo New York Times)
