Craig McNamara, con trai cựu bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara đã bật khóc ở Hà Nội khi nói về cha mình - Robert McNamara và những đau thương mà Mỹ đã gây ra trong chiến tranh Việt Nam đối với người Việt Nam và cả chính người Mỹ.
Hôm nay, Ban truyền hình Đối ngoại, Đài truyền hình Việt Nam và Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đã phối hợp tổ chức buổi nói chuyện hiếm có với Craig McNamara, tác giả cuốn sách "Because our fathers lied"- A memoir of truth and family, from Vietnam to today.
''“Những người cha nói dối”
Craig McNamara là con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara -người được coi là "kiến trúc sư chính" của cuộc chiến tranh tại Việt Nam. Robert McNamara đảm nhiệm vị trí lãnh đạo Bộ Quốc phòng Mỹ trong giai đoạn 1961-1968 qua hai đời Tổng thống John Kennedy và Lindon Johnson.
Con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng là nhân vật chính trong bộ phim tài liệu mà Ban Truyền hình Đối ngoại, Đài Truyền hình Việt Nam đang sản xuất nhân dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước mang tên “Cuộc đọ sức của ý chí”.
Theo đài truyền hình quốc gia của Việt Nam, thông qua việc phát hành, giới thiệu cuốn sách và tham gia bộ phim lần này, ông Craig McNamara đã kể lại toàn bộ quá trình chứng kiến cha mình tham gia vào việc hoạch định chiến lược và tiến hành chiến tranh Việt Nam cách đây nửa thế kỷ.
“Ông cũng sẽ đi tìm trong các kho lưu trữ, phỏng vấn các nhân chứng, đi đến tận nơi những di sản chiến tranh của cha mình tại Việt Nam để tìm ra nhân tố X, nhân tố bí ẩn về quân đội và nhân dân Việt Nam mà Robert McNamara đã đau đầu không thể tính toán nổi trong phép tính chiến tranh của mình để rồi nhận về kết cục cay đắng”, VTV nhấn mạnh.
Cùng với đó là sự chia rẽ ở ngay trong lòng nước Mỹ và bi kịch trong chính gia đình McNamara được chính ông Craig trải lòng qua câu chuyện của bản thân từ phong trào phản chiến, phản đối chính cuộc chiến mà cha mình là nhân vật hàng đầu xây dựng và điều hành gây nên những tội ác ở Việt Nam.
Nói về lý do viết cuốn sách "Because our fathers lied" (tựa đề tiếng Việt tạm dịch là “Vì cha chúng tôi dối trá”, Craig cho hay, là vì xuất phát từ chính tình yêu đối với cha mình - Robert McNamara.
Ông nói tại Hà Nội rằng: “Đối với tôi, trong 8 năm làm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, những quyết định của bố tôi là không thể sửa chữa được. Không những vậy, những quyết định ấy còn không thể khắc phục được, như lệnh ký rải chất độc da cam với hơn 13 triệu lít chất độc xuống Việt Nam”.
Craig McNamara cũng tin rằng, cha mình phải có trách nhiệm với những quyết định của mình đã gây ra hậu quả với người dân Việt Nam.
Luôn có sự khác biệt trong suy nghĩ của cá nhân ông và người cha của mình và cuốn hồi ký giúp tìm ra sự hòa giải giữa hai cha con họ.
“Tôi nghĩ việc để cuốn sách đến với bạn đọc Việt Nam cũng quan trọng như việc cuốn sách ra mắt ở Mỹ”, ông nói và vui mừng cho biết, Nhà xuất bản Trẻ sẽ xuất bản cuốn sách của ông bằng tiếng Việt vào tháng 4 này.
Việc Craig dùng “những người cha” để ám chí “những người cha trong bộ máy chính quyền Hoa Kỳ lúc ấy”, họ đã nói dối chính con em của mình về ý nghĩa thực sự của cuộc chiến tranh Việt Nam.
Craig McNamara bật khóc ở Hà Nội
Theo VTV, từ cuối tháng 7/2024, ekip của VTV4 đã liên hệ với ông Craig McNamara.
Theo nhà báo Hoàng Linh, Ban Truyền hình Đối ngoại, Đài truyền hình Việt Nam thì kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước là một dịp hiếm có. Bộ phim tài liệu sẽ phải nói được những góc nhìn của nửa thế kỷ, nhưng không được lặp lại với bất kỳ những điều đã làm trước đó.
“Trong khi phim về chiến tranh chống Mỹ thì vô cùng nhiều và nhiều tác phẩm vô cùng hay, vậy làm thế nào để có góc nhìn mới? Đó cũng trăn trở của ekip sản xuất. Chúng tôi đã xem rất nhiều bộ phim, đọc rất nhiều tài liệu và sách. May mắn là sau đó chúng tôi đã tìm ra nhân vật Craig McNamara. Sau đó là cả một quá trình dài để thuyết phục ông Craig McNamara tham gia bộ phim, hiểu về thông điệp mà bộ phim truyền tải”, nhà báo Hoàng Linh cho biết.
Đây cũng chính là cơ hội để con trai của cựu Bộ trưởng McNamara đến với Việt Nam. Lần này, cùng với ekip làm phim, bản thân ông Craig đã đi qua nhiều địa phương trải dài khắp đất nước mà hơn nửa thế kỷ trước phải oằn mình hứng chịu tội ác chiến tranh do chính người Mỹ gây ra.
Craig đã thăm Khe Sanh, Nghĩa trang Trường Sơn, sân bay Tà Cơn, cầu Hiền Lương (Quảng Trị), xã Sơn Mỹ (tỉnh Quảng Ngãi) - nơi xảy ra thảm sát Mỹ Lai, đến bãi biển Xuân Thiều (Đà Nẵng). Ông cũng đến Mỹ Tho, Tiền Giang, thăm lại nơi diễn ra trận Ấp Bắc đi vào lịch sử.
Xuyên suốt hành trình, ông đã có cơ hội gặp và nói chuyện với các cựu chiến binh Việt Nam. Bày tỏ hôm nay ở Hà Nội, Craig bộc bạch rằng, từ góc độ một người Mỹ, ông từng thấy bi kịch khi nhiều con em nước Mỹ được gửi tới Việt Nam để tham chiến và bỏ mạng.
Ông cũng từng chứng kiến nỗi đau của những người lính Mỹ khi trở về và rất nhiều người không được chào đón. Ông gọi tất cả đều là bi kịch. Trong khi đó, đối với Việt Nam, với hàng triệu người đã ngã xuống vì chiến tranh do nước Mỹ gây ra thì đó là mất mát không gì có thể bù đắp được.
Craig đã bật khóc khi kể về ngày tới nghĩa trang Trường Sơn, thắp nén nhang cho hàng trăm ngôi mộ gần đó, khi đứng trước ngôi mộ của một liệt sĩ hy sinh năm 1950 và nghẹn ngào chia sẻ, ngày người liệt sĩ mất cũng là ngày ông chào đời.
“Ngày anh ấy hy sinh cũng là ngày tôi chào đời”, Craig xúc động nói.
Con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng kể lại câu chuyện gặp những cựu chiến binh Việt Nam, những người từng chiến đấu ở Kon Tum và chứng kiến hàng trăm đồng đội đã ngã xuống. Hơn 60 năm sau trở lại, họ vẫn không cầm được nước mắt.
Chuyến thăm Việt Nam, gặp gỡ những nhân chứng lịch sử và cả quá trình viết cuốn sách, theo Craig, đã mang đến cho ông một sự giải thoát nào đó, rút ra được bài học từ những sai lầm trong quá khứ, hướng tới hòa bình và tương lai tốt đẹp cho nhân loại.
“Ông Craig McNamara đã dũng cảm vén bức màn bí mật của lịch sử, đối diện với những sự thật gai góc về cha mình, Robert McNamara, vị bộ trưởng Quốc phòng Mỹ, người mà truyền thông thế giới gọi là 'kiến trúc sư trưởng' của cuộc chiến tranh tại Việt Nam”, báo Tuổi trẻ trích lời đại diện Nhà xuất bản Trẻ nhấn mạnh.
Với việc phát hành cuốn sách và tham gia bộ phim, ông Craig McNamara kể lại toàn bộ quá trình chứng kiến cha mình tham gia vào việc hoạch định chiến lược và tiến hành chiến tranh cách đây nửa thế kỷ.
Ông cũng mong sẽ dành phần đời còn lại của mình để tham gia các hoạt động khắc phục hậu quả chiến tranh tại Việt Nam.
