3 lý do khiến thận dễ suy kiệt vào mùa lạnh

[troopy]

Sự kết hợp giữa cơ chế co mạch do nhiệt độ thấp, tình trạng mất nước và hệ miễn dịch suy yếu trong mùa đông tạo ra áp lực, dễ khiến thận rơi vào trạng thái suy kiệt.

Thận được ví như "nhân viên pha chế" thầm lặng trong máu, miệt mài lọc bỏ độc tố và cân bằng dịch thể để giữ cho cơ thể vận hành trơn tru. Tuy nhiên, khi mùa đông đến, những cơ quan này cũng đối mặt với nguy cơ bị "cảm lạnh" theo một cách thức riêng, không phải là những cơn hắt hơi sổ mũi thông thường, mà là sự tổng hòa của tình trạng mất nước, lưu thông máu kém và áp lực từ các đợt nhiễm trùng. Với những người có bệnh lý nền về thận hoặc hệ miễn dịch suy yếu, các vấn đề như nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) hay viêm đường hô hấp có thể nhanh chóng biến chứng thành tổn thương thận cấp tính.

Lý giải về hiện tượng này dưới góc độ khoa học, các chuyên gia y tế khẳng định thời tiết lạnh giá gây ra một chuỗi phản ứng dây chuyền tiêu cực lên hệ tuần hoàn và khả năng phòng vệ của cơ thể. Bác sĩ Aditya Nayak, chuyên gia Thận học tại Bệnh viện Đa khoa Zen ở Mumbai, cho biết vào mùa lạnh, con người thường có xu hướng uống ít nước hơn và dành nhiều thời gian ở trong không gian kín. Mùa đông, hệ thống miễn dịch của cơ thể có xu hướng hoạt động chậm lại và không đủ khả năng chống lại vi khuẩn cũng như virus. Với những người mắc bệnh thận, điều này có thể gây nguy hiểm vì cơ thể họ vốn đã bị suy giảm khả năng lọc chất thải và chống nhiễm trùng.


Ảnh minh họa: Times of India

Nghiên cứu đăng trên tạp chí BMC Nephrology năm 2023 cũng củng cố thêm nhận định này khi chỉ ra rằng số ca nhập viện do tổn thương thận cấp tính (AKI) thường đạt đỉnh vào mùa đông. Đây là hệ quả từ các tác nhân cộng đồng như viêm phổi, mất nước hoặc tình trạng giảm lưu lượng máu đột ngột khiến chức năng thận suy giảm nhanh chóng.

Mối nguy hiểm thực sự còn đến từ cơ chế sinh học khi nhiệt độ môi trường giảm sâu, khiến các mạch máu co lại để giữ nhiệt cho cơ thể. Tình trạng co mạch này làm giảm đáng kể lượng máu tưới đến thận, tạo ra một áp lực lớn lên bộ máy lọc vốn đã phải làm việc quá tải trong điều kiện hệ miễn dịch đang hoạt động chậm lại. Bác sĩ Nayak phân tích các đợt nhiễm trùng đường tiết niệu nếu không được điều trị kịp thời sẽ lan rộng lên thận, gây ra đau đớn và sốt cao.

Bên cạnh đó, các bệnh lý viêm phổi phổ biến trong mùa lạnh không chỉ tấn công lá phổi mà còn có thể gây ra những tổn thương vĩnh viễn cho thận, đặc biệt là trên những bệnh nhân đã có tiền sử bệnh lý. Một nghiên cứu trên Environmental Health Perspectives cũng chỉ ra mối liên hệ mật thiết giữa nhiệt độ thấp và tỷ lệ tử vong do suy thận cấp, chứng minh rằng sự thay đổi thời tiết là một "sát thủ thầm lặng" đối với cơ quan này.

Để bảo vệ "bộ máy lọc", các chuyên gia khuyến cáo mọi cá nhân, đặc biệt là người trên 65 tuổi và bệnh nhân thận, cần chủ động tiêm phòng các loại vaccine ngừa vi khuẩn, virus gây nhiễm trùng phổi để giảm thiểu mức độ nghiêm trọng của bệnh. Ngoài ra, việc duy trì những thói quen sinh hoạt khoa học cũng quan trọng giúp thận vượt qua mùa đông an toàn.

Theo bác sĩ Nayak, cần học cách lắng nghe cơ thể bằng việc mặc ấm nhiều lớp để duy trì lưu thông máu, uống đủ nước ngay cả khi không thấy khát và duy trì chế độ ăn giàu vitamin C nhưng hạn chế tối đa thực phẩm mặn hay đồ chế biến sẵn nhằm giảm tải cho thận. Đối với bệnh nhân đang điều trị, việc theo dõi sát sao huyết áp, lượng nước tiểu và các chỉ số xét nghiệm máu là điều bắt buộc. Khi xuất hiện các dấu hiệu như đau buốt khi tiểu, tiểu gấp hoặc đau tức vùng bụng dưới, cần đi khám ngay lập tức để ngăn chặn biến chứng.

VietBF@sưu tập