San Jose: Phiếu Đồng Hương Quyết Định Thắng Thua Cuộc Đua Gây Cấn Chức Thị Trưởng Và Nghị Viên Khu Vực 7 Của Các Ưng Cử Viên Gốc Việt Nam Ngày 3 Tháng 6 Năm 2014
Thành phố San Jose với khoảng 1 triệu dân được xếp hàng thứ 10 nước Mỹ và cũng là thủ phủ của Thung Lũng Điện Tử - Silicon Valley nổi tiếng thế giới và cũng là thành phố có khoảng 1 trăm ngàn người Mỹ gốc Việt Nam, được coi là một thành phố có đông đồng hương nói tiếng Việt Nam nhất Hoa Kỳ.
Mùa bầu cử năm 2014, ngày 3 tháng 6 là cuộc bầu cử vòng đầu cho nhiều chức vụ dân cử từ nghị sĩ, dân biểu,thống đốc, thành phố và địa phương và một số điều luật linh tinh khác. Năm nay không có bầu chức Tổng thống phải đợi đến năm 2016, cho nên dư luận khắp nơi không sôi nổi cho lắm. Tuy vậy, đối với người Việt Nam tại San Jose, tại Hoa Kỳ và khắp nơi trên thế giới đang chú ý theo dõi cuộc tranh cử của một số ứng cử viên gốc Việt Nam vào Hội Đồng Thành Phố và chiếc ghế Thị Trưởng San Jose.
Đầu tiên nói đến chức thị trưởng San Jose do đương kim thị trưởng Chuck Reed nắm giữ và ông sẽ mãn nhiệm vào cuối năm nay. Có 5 ứng cử viên sáng giá tham dự cuộc đua, tất cả đều là nghị viên San Jose và dư luận cho rằng chỉ còn 3 người có hi vọng nhất. Theo luật bầu cử San Jose thì ứng cử viên nào đạt hơn 50% tổng số phiếu bầu trong vòng đầu thì coi như thắng luôn; nếu không ai đạt 50% +1 số phiếu thì sẽ chọn hai người hạng nhất hạng nhì để vào vòng chung kết ngày 4 tháng 11 năm 2014.
Ba ứng cử viên nặng ký nhất là Phó Thị Trưởng Madison Nguyễn, Dave Cortese Giám Sát Viên quận hạt Santa Clara, nghị viên Sam Liccardo.
Nghị viên Sam Liccardo là con nhà có thế lực, tốt nghiệp đại học Harvard và được giới kinh doanh và giới tài phiệt của thung lũng điện tử ủng hộ. Ông này nhận được số tiền ủng hộ tối đa là 795 ngàn và đã dùng để quảng cáo trên các đài truyền hình lớn, và các mạng Internet. Ông được tờ báo San Jose Mercury News chính thức ủng hộ.
Giám sát viên quận hạt Santa Clara là Dave Cortese, ông từng làm nghị viên San Jose hai nhiệm kỳ, đã ra tranh cử thị trưởng San Jose vào năm 2006 và về hạng 4; và sau đó tranh cử chức giám sát viên Santa Clara County năm 2008. Không hài lòng với chức vụ dân cử đang có và vẫn còn mơ chức thị trưởng San Jose, ông lại tiếp tục cuộc đua lần này. Được sự ủng hộ của giới nghiệp đoàn và đặc biệt là giới chức cảnh sát, Dave Cortese gây quĩ được 567 ngàn mỹ kim.
Phó Thị Trưởng Madison Nguyễn và cũng là nghị viên Khu vực 7, đắc cử năm 2005 trong một cuộc bầu cử đặc biệt cho nên ở trong Hội Đồng Thành Phố hơn 9 năm rưỡi và được coi là lâu năm nhất. Điều đặc biệt nữa là Madison Nguyễn giữ chức Phó Thị Trưởng được hai nhiệm kỳ mỗi kỳ hai năm, từ năm 2010 cho đến 2014, tổng cộng là bốn năm cũng được coi là dài nhất trong lịch sử thành phố San Jose. Vì thông thường mỗi nghị viên chỉ được bổ nhiệm làm một nhiệm kỳ phó thị trưởng mà thôi. Chính đương kim thị trưởng Chuck Reed đã ưu ái dành cho vị dân cử gốc Việt Nam này và cũng với một dụng ý sâu xa là ủng hộ Madison Nguyễn tranh cử chức vụ số một thành phố thay thế ông.
Với chức đương kim Phó Thị Trưởng, ứng cử viên Madison Nguyễn có được một lợi thế không nhỏ trong cuộc chạy đua dành chiếc ghế thị trưởng lần này. Cô gây quĩ được 477 ngàn mỹ kim, đa số người ủng hộ tài chánh là dân gốc Á châu và gốc Việt Nam.
Tờ tuần báo Metro lớn nhất của San Jose chính thức ủng hộ Madison Nguyễn. Quan điểm của tờ báo là vị dân cử gốc Việt Nam này độc lập, trung thành với cử tri, chứng tỏ được bản lãnh chính trị vì đã trải qua nhiều kinh nghiệm sóng gió chính trường, là người tổ chức giỏi và thành phố San Jose sắp tới cần một nhà lãnh đạo có những quyết định cứng rắn khi cần thiết.
Tờ Metro năm 2012 đã có bài viết tiên đoán về cuộc đua tay đôi giữa Sam Liccardo và Dave Cortese đại diện cho hai thế lực của giới kinh doanh lớn và giới nghiệp đoàn và giữa hai dòng tộc có nhiều quen biết; và tờ tuần báo mong muốn là cuộc bầu cử thị trưởng San Jose lần này không bị sắp xếp trước, bị phân chia thành hai cực thường thấy trong quá khứ; và đó là lý do Metro lên tiếng đề cử Madison Nguyễn chức thị trưởng.
Năm 2005, khi ra ứng cử Nghị viên Khu vực 7, Madison Nguyễn được giới nghiệp đoàn ủng hộ tối đa, nhưng hai năm vừa qua, cô đã sát cánh cùng thị trưởng Chuck Reed trong việc đưa ra dự luật Measure B nhằm cải cách chính sách hưu bỗng của nhân viên cảnh sát và nhân viên cứu hỏa, với mục đích giảm bớt gánh nặng ngân sách cho thành phố San Jose vì tiền hưu bỗng của họ quá cao. Vì chuyện này cho nên nghiệp đoàn đã ủng hộ ứng cử viên khác.
Từ trái: Phó Thị Trưởng Madison Nguyễn, Luật sư Nguyễn Tâm.
Trên các trang mạng và báo chí vừa phổ biến một cuộc thăm dò do SurveyUSA thì Dave Cortese 26%, Sam Liccardo 20%, Madison Nguyễn 11% và 22% cử tri chưa quyết định. Cuộc thăm dò này chỉ bằng Anh ngữ mà thôi, cho nên không biết các cử tri gốc thiểu số không nói giỏi tiếng Anh ý kiến của họ ra sao.
Ngày bầu cử Thứ Ba 3 tháng 6, số cử tri tham gia không nhiều, dự kiến chỉ khoảng 35%. Tại San Jose có 415,000 cử tri ghi danh, vào tháng 6 năm 2010 chỉ có 145,000 người bỏ phiếu. Cho nên ứng cử viên nào được cỡ 35,000 phiếu bầu là vào chung kết. Xem lại kết quả của bầu cử tháng 6 năm 2008, thì Chuck Reed được 36,401 phiếu, Cindy Chavez được 29,295 phiếu; David Pandori được 22,581 phiếu; nghĩa là hơn nhau khoảng 7 ngàn phiếu.
Năm nay 2014, số cử tri gốc Việt Nam tại San Jose sẽ đi bầu đông hơn các năm trước vì có ứng cử viên đồng hương. Mặc dầu Madison Nguyễn đã có được những lá phiếu từ các nguồn cử tri của các sắc dân khác nhưng chính số phiếu của người Mỹ gốc Việt Nam sẽ quyết định để cô có được vào vòng chung kết hay không.
Hậu quả của vụ tranh cãi đặt tên khu thương mại Little Saigon ở San Jose đã làm vị dân cử gốc Việt Nam mất đi một số phiếu. Tuy vậy vẫn có nhiều người nghĩ rằng có một thị trưởng gốc Việt Nam thì vẫn tốt hơn cho cộng đồng Việt Nam tại San Jose.
Như vậy những lá phiếu của cử tri gốc Việt Nam sẽ chia làm hai loại. Loại một là dồn cho các ứng cử viên khác. Loại hai là dồn cho Madison Nguyễn và số phiếu này nếu được cỡ 10 ngàn phiếu hoặc hơn nữa thì sẽ giúp cho Madison Nguyễn san bằng cách biệt với đối thủ nặng ký.
Cử tri gốc Mễ và cử tri giới trẻ thì ủng hộ Madison Nguyễn, nhưng họ thường thì lười đi bầu. Nếu lần này họ hăng hái bầu phiếu thì cũng là một đóng góp không nhỏ.
Thành phố San Francisco và Oakland có hai vị thị trưởng gốc Tàu, cũng có một số người Mỹ gốc da trắng không muốn một người gốc Á châu làm thị trưởng San Jose, đó là tâm lý thường tình. Nhưng cộng đồng Mỹ gốc Tàu rất mạnh, trong khi đó cộng đồng Mỹ gốc Việt Nam thì còn non trẻ đâu sánh bằng với các cộng đồng Tàu, Ấn Độ, Nhật, Nam Hàn. Cho nên, có được Madison Nguyễn, một ứng cử viên chức thị trưởng đầy hi vọng là điều hiếm có trong sinh hoạt chính trị tại San Jose.
Nhưng lòng người thì không đồng nhất, mấy năm trước Trần Thái Văn ra tranh cử dân biểu ở Quận Cam thì cử tri gốc Việt Nam cũng có người quay lưng, thậm chí bình luận gia Trần Bình Nam cũng khuyên đồng hương là dồn phiếu cho Loretta Sanchez. Ở San Jose thì ông cựu đại tá Vũ Văn Lộc tức nhà văn Giao Chỉ viết bài kêu gọi cử tri gốc Việt Nam bầu cho Dave Cortese.
Về cuộc đua dành chiếc ghế nghị viên Khu vực 7 của thành phố San Jose đang do Madison Nguyễn đảm nhận và sẽ mãn nhiệm cuối năm nay thì có một nữ ứng viên gốc Mễ là Maya Esparza và ba ứng viên Vân Lê, Nguyễn Tâm, Bửu Thái.
Ứng cử viên Vân Lê từng ứng cử nghị viên khu vực 8 mùa trước nhưng không thành công và dọn về khu vực 7 để tranh cử mùa này; được báo San Jose Mercury ủng hộ chính thức.Ứng cử viên luật sư Nguyễn Tâm thì nổi tiếng tham gia nhiều hoạt động cộng đồng, có nhiều đồng minh nhưng cũng có kẻ đối nghịch. Ứng cử viên Bửu Thái thì tham gia sinh hoạt chính trị dòng chính Hoa Kỳ nhưng lại không nói tiếng Việt Nam giỏi để thu hút cảm tình cử tri đồng hương.
Dựa vào cuộc bầu cử năm 2005 và năm 2010 thì các ứng cử viên gốc Việt Nam chiếm hạng nhất hạng nhì; cho nên năm 2014 này cũng có thể tương tự. Chắc chắn hai trường hợp xảy ra: có hai ứng viên gốc Việt Nam vào chung kết hoặc một ứng viên Việt Nam vào chung kết với Maya Esparza.
Thành phố San Jose chia làm 10 khu vực, khu vực 7 có đông đồng hương Việt Nam cư ngụ chiếm khoảng 30 % dân số vùng này và đặc biệt là khu vực 7 có nhiều cơ sở thương mại Việt Nam. Tuy chiếm không được hơn một nữa dân số khu vực nhưng cử tri gốc Việt Nam hăng hái đi bầu cho nên đã tạo kết quả ưu thế. Có thể nói chức nghị viên Khu vực 7 là của cộng đồng Việt Nam để có tiếng nói đại diện trong Hội Đồng Thành Phố San Jose. Điều này cũng hợp lý vì dân Việt Nam chiếm 10% dân số thành phố San Jose.
Khi bài viết này phổ biến thì cuộc bầu cử Thứ Ba 3 tháng 6, 2014 đang diễn ra. Ở San Jose thì nhiều người bầu phiếu bằng cách gởi thư, cho nên đúng 8 giờ tối ngày bầu cử khi các phòng phiếu đóng cửa thì kết quả của phiếu bầu bằng thư (Absentee Ballot) sẽ công bố trên trang mạng của Ban Bầu Cử quận hạt Santa Clara. Thông thường thì kết quả tạm thời này ít khi thay đổi mặc dù chưa đếm những lá phiếu bầu trong ngày. Khuynh hướng chọn người của toàn thể cử tri thể hiện qua phiếu bầu bằng thư hay tại phòng phiếu khá giống nhau.
Cái giây phút hồi hộp đó thật đáng nhớ, màn hình vừa mở ra thì có những tiếng reo hò mừng rỡ và chỗ khác thì là một sự im lặng buồn thảm.
Tóm lại, lá phiếu của cử tri gốc Việt Nam rất quan trọng trong lần bầu cử vòng đầu Thứ Ba 3 tháng 6, 2014 để quyết định Madison Nguyễn có được vào chung kết hay không. Câu trả lời thật khó đoán và đồng hương Việt Nam tại San Jose và khắp nơi hồi hộp theo dõi kết quả.
Chín ngày nữa là World Cup Brazil 2014 khai mạc, háo hức đón xem bóng đá và cũng cá độ tưng bừng. Bỏ qua những cuộc tranh cãi căng thẳng về cuộc bầu cử tại San Jose, chỉ còn chờ kết quả và cách hay nhất là bắt độ ứng cử viên sẽ vào chung kết. Ông chủ quán ăn lâu đời nhất San Jose với 35 năm mở tiệm cười hè hè nói rằng ông bắt độ với một người khách quen một chầu là ứng cử viên đó sẽ nhất hoặc nhì. Làm như vậy là hết tranh cãi, chờ tới lúc chung độ.
San Jose, 2 tháng 6, 2014
VB
