Moraitis mắc ung thư phổi giai đoạn cuối và được tiên lượng chỉ còn từ 6-9 tháng để sống. Sau chẩn đoán này, ông quyết định làm một điều khiến cuộc sống mình thay đổi hoàn toàn.
Quyết định thay đổi cuộc đời
Khi Stamatis Moraitis 66 tuổi, các bác sĩ nói với ông rằng ông chỉ còn sống được từ 6 đến 9 tháng nữa.
Phần lớn tuổi trưởng thành, ông Moraitis sống ở ngoại ô New York và Florida, Mỹ. Khi cảm thấy khó thở và không thể hoàn thành công việc như trước đây, ông đi khám. Các bác sĩ nói ông Moraitis mắc ung thư phổi giai đoạn cuối.
Vì vậy, người đàn ông gốc Hy Lạp quyết định trở về quê hương - hòn đảo Ikaria (Hy Lạp) - cùng với vợ ông, bà Elpiniki. Ông không muốn gia đình mình phải chịu gánh nặng chi phí của một đám tang trị giá hàng ngàn đô la ở Mỹ. Ông nghĩ: "Hãy để tôi được chôn cất bên cạnh gia đình, bên bờ biển, và ở đó người thân của tôi chỉ tốn vài trăm đô la".
Ông Stamatis Moraitis sống thêm 32 năm sau khi được chẩn đoán mắc ung thư giai đoạn cuối
Nhưng trở lại Ikaria, lối sống của ông Moraitis đã thay đổi hoàn toàn. Trên thực tế, Ikaria là một địa điểm biệt lập, độc đáo, một hòn đảo nơi mọi người thường xuyên sống trên 100 tuổi. Lúc ấy, ông Moraitis không hề biết mình đã trở về Vùng Xanh.
Vùng Xanh (Blue Zones) là các khu vực được cho là tập trung nhiều người trên 100 tuổi và khỏe mạnh, ít vấn đề sức khỏe. Blue Zones hiện được xác định gồm 5 khu vực: Nicoyan ở Costa Rica; Loma Linda ở California, Mỹ; đảo Okinawa ở Nhật Bản; Sardinia ở Ý và Ikaria ở Hy Lạp.
Dần dần, ông Moraitis bắt đầu đi dạo, hít thở không khí trong lành, chiêm ngưỡng làn nước trong xanh ở Ikaria. Ông uống rượu vang, gặp lại bạn bè cũ. Ông cũng quyết định làm vườn.
Cuối cùng, ông bắt đầu trồng nho ở sân sau. Khi đó, ông nghĩ mình sẽ không còn trên đời để thưởng thức rượu vang vào thời điểm cây sẵn sàng thu hoạch, nhưng ít nhất vợ ông sẽ có những cây nho để tưởng nhớ ông.
Ba thập kỷ sau, ông vẫn còn sống và trồng nhiều trái cây và rau quả - bao gồm nho làm rượu và ô liu làm dầu - trên trang trại của gia đình mình. Khi tác giả và chuyên gia về tuổi thọ Dan Buettner đến thăm Ikaria để tìm hiểu về bí quyết sống thọ của hòn đảo, Buettner đã gặp ông.
"Tôi hỏi ông ấy: bí mật của ông là gì?", Buettner kể lại trong serie phim tài liệu mới của Netflix "Sống tới 100: Bí mật của Vùng xanh".
"Ông ấy chỉ nhún vai và nói 'Tôi không biết! Tôi đoán là tôi đã quên cái chết rồi.'"
Nơi bạn sống có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của bạn
Chúng ta không thể biết chắc chắn điều gì đã xảy ra với Moraitis, chính xác tại sao ông sống thêm được ba thập kỷ sau khi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư phổi giai đoạn cuối. Có thể Moraitis có một số đặc điểm di truyền độc đáo mà những người sống thọ thường có, có thể giúp bảo vệ họ khỏi các bệnh như ung thư.
Tuy nhiên, Buettner cho rằng rất có thể, một yếu tố chính tạo nên tuổi thọ của chúng ta không phải là con người bên trong chúng ta mà là những gì xung quanh chúng ta - con người, cây cỏ, không khí, lối sống. Một nghiên cứu về các cặp song sinh người Đan Mạch cho thấy di truyền chỉ quyết định khoảng 20 đến 25% tuổi thọ.
Buettner nói: "Ông ấy không làm bất cứ điều gì một cách có ý thức để cố gắng trở nên khỏe mạnh hơn. Tất cả những gì ông ấy làm là thay đổi môi trường của mình".
Buettner thậm chí đã cố gắng thiết kế lại lối sống Blue Zones giống người Ikarian ở Mỹ và đạt được thành công đáng kể. Bắt đầu từ thị trấn nhỏ Albert Lea, Minnesota, Mỹ, vào năm 2009, Dự án Vùng Xanh của Buettner làm việc với các thành phố để tạo ra nhiều cơ hội hơn cho người dân Mỹ sống như những người trăm tuổi ở 5 Vùng Xanh trên thế giới.
Dự án bao gồm các hoạt động như khuyến khích đi bộ và tập thể dục, cải thiện vỉa hè và xây dựng làn đường dành cho xe đạp, tạo ra các lựa chọn bữa ăn lành mạnh hơn, có nguồn gốc từ thực vật dễ tiếp cận hơn tại các cửa hàng tạp hóa và nhà hàng, đồng thời tạo cơ hội cho mọi người kết nối thông qua hoạt động tình nguyện, nhóm đi bộ, làm vườn hoặc vẽ tranh tường.
Buettner, người vừa xuất bản một cuốn sách mới về việc áp dụng bí quyết sống của Blue Zones, cho biết: "Nếu bạn thừa cân và không khỏe mạnh ở Mỹ thì đó có thể không phải lỗi của bạn. Tôi nghĩ chúng ta chủ yếu là nạn nhân của những gì xung quanh chúng ta".
Moraitis sống có mục đích cho đến phút cuối cùng
Đối với ông Moraitis, cuộc sống ở Ikaria đã buộc ông phải leo bậc thang để hái ô liu và thu hoạch nho cho đến cuối đời.
"Tôi vẫn đang uống rượu và làm việc", Moraitis nói với BBC vào đầu năm 2013, chỉ vài tuần trước khi ông qua đời ở tuổi 98. "Tôi không phải là bác sĩ, nhưng tôi nghĩ rượu vang có tác dụng. Tôi không làm gì khác ngoài việc ăn thực phẩm nguyên chất, rượu nguyên chất, thảo dược nguyên chất".
Công việc hàng ngày đã mang lại cho Moraitis mục đích sống. Nếu ông muốn nấu ăn với dầu ô liu hoặc dùng nó để làm salad, ông phải ra ngoài lấy ô liu để ép.
"Dễ hay khó! Tôi phải làm được", ông cười nói.
VietBF@ Sưu tập
