Mỹ "ôm trọn" 80% một mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam, là gì mà khiến thị trường này chốt đơn liên tục?

[Cupcake01]

Ghẹ Việt Nam đang nổi lên như một trong những mặt hàng thủy sản giàu tiềm năng trên thị trường xuất khẩu. Với lợi thế về nguồn nguyên liệu dồi dào từ các vùng biển Nam Trung Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, cùng kinh nghiệm lâu năm trong chế biến hải sản, sản phẩm ghẹ Việt Nam ngày càng được ưa chuộng tại các thị trường cao cấp. Hiện có hơn 93 doanh nghiệp Việt Nam tham gia xuất khẩu cua ghẹ.

Đặc biệt, các sản phẩm ghẹ chế biến sẵn, thịt ghẹ hấp chín và ghẹ đóng hộp của Việt Nam được đánh giá cao nhờ chất lượng ổn định, hương vị tự nhiên và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc. Trong bối cảnh người tiêu dùng toàn cầu chuộng thực phẩm tiện lợi và giàu dinh dưỡng, ghẹ Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để mở rộng thị phần và khẳng định vị thế trên bản đồ hải sản thế giới.

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu ghẹ Việt Nam đạt gần 58 triệu USD, tăng nhẹ 1% so với cùng kỳ 2024. Dù mức tăng khiêm tốn nhưng đây là tín hiện tích cực, mở ra dư địa đáng kể cho sản phẩm ghẹ chế biến của Việt Nam.

Mỹ vẫn là thị trường chủ lực, đạt hơn 46 triệu USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này chiếm khoảng 80% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Tuy nhiên, đà tăng đã chậm lại do giá cao, chi phí logistics tăng và cạnh tranh gay gắt từ Indonesia, Philippines. Dù vậy, thịt ghẹ hấp chín và ghẹ đóng hộp vẫn là sản phẩm thế mạnh tại thị trường Mỹ - vốn được người tiêu dùng ưa chuộng trong phân khúc nhà hàng, bán lẻ.

EU và CPTPP nổi lên là điểm sáng mới trong xuất khẩu ghẹ. Xuất khẩu sang EU tăng 161%, đạt hơn 2 triệu USD; riêng Pháp tăng tới 208%, trở thành thị trường lớn nhất trong khối.

Xuất khẩu sang các nước CPTPP tăng 28%, trong đó Úc tăng bứt phá 280% trong tháng 9, nhờ nhu cầu cao đối với sản phẩm ghẹ tiện lợi, đông lạnh chất lượng cao.

Ngược lại, thị trường châu Á biến động mạnh. Xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 55%, HongKong (Trung Quốc) giảm 7%. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sức mua yếu và các quy định kiểm dịch nghiêm ngặt hơn sau khi thị trường nội địa Trung Quốc có nguồn cung dồi dào từ đánh bắt nội địa. Hàn Quốc cũng ghi nhận giảm 17%, phản ánh nhu cầu ăn kiêng và thay thế bằng sản phẩm nội địa hoặc tôm – cá giá rẻ hơn.

Năm 2025 thị trường cua – ghẹ toàn cầu chứng kiến giá duy trì ở mức cao, do nguồn cung đánh bắt tự nhiên hạn chế, chi phí logistics tăng, trong khi nhu cầu tại Mỹ, Nhật và Trung Quốc vẫn lớn.

Các sản phẩm cua tuyết, cua huỳnh đế và ghẹ xanh – loại mà Việt Nam đang xuất khẩu chủ yếu – đều có xu hướng giữ giá hoặc tăng nhẹ trong quý 4/2025. Các nhà nhập khẩu chú trọng hơn đến truy xuất nguồn gốc, chứng nhận bền vững và chế biến sâu – xu hướng mà nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang chuyển dịch để đáp ứng.

Dự báo đến cuối 2025 và năm 2026, xuất khẩu ghẹ Việt Nam có thể tăng 3 - 5%, nếu các doanh nghiệp đẩy mạnh sản phẩm giá trị gia tăng, sản phẩm chế biến sâu (thịt ghẹ đóng gói, ghẹ đóng hộp, surimi từ ghẹ), cũng như đẩy đạt chứng nhận bền vững MSC/FIP và đa dạng hóa thị trường.