EU Từ Stalin tới Putin: 86 năm sau, bóng ma chiến tranh mùa đông vẫn ám ảnh đế quốc Nga

[Gibbs]

Từ chiến tranh mùa đông 1939 đến cuộc xâm lược Ukraine hôm nay
Ngày này cách đây tròn 86 năm, 30/11/1939, Liên Xô dưới thời Stalin nổ súng tấn công Phần Lan, mở đầu cho cuộc “Chiến tranh Mùa Đông” ô nhục bậc nhất trong lịch sử Hồng quân. Hôm nay, khi nhìn về cuộc chiến mà Putin phát động chống lại Ukraine, người ta lại thấy một vòng lặp kỳ quái: vẫn là một nước Nga mang tư duy đế quốc, vẫn là tham vọng nuốt chửng quốc gia láng giềng nhỏ hơn, và vẫn là niềm tin mù quáng rằng “chiến tranh chớp nhoáng” sẽ khuất phục được cả một dân tộc. Hơn 3 năm xua quân sang Ukraine, nước Nga nghèo nàn đã đốt sạch hàng trăm tỉ USD, kéo theo hàng trăm nghìn gia đình phải nhận giấy báo tử. Chỉ riêng tiền tử tuất, thương binh, vũ khí, đạn dược… đã là gánh nặng không đáy trên vai một nền kinh tế vốn đã kiệt quệ. Thế nhưng, người Ukraine không gục xuống. Họ chọn con đường của Phần Lan năm xưa: không khuất phục, chỉ còn biết đánh, đánh và đánh, cho đến khi quân xâm lược bị đẩy ra khỏi từng tấc đất, kể cả bán đảo Crimea. Và cũng như 86 năm trước, tính toán “chiến thắng dễ dàng” của đế quốc Nga đang dần biến thành chuỗi thất bại cay đắng.

Yêu sách trâng tráo và màn kịch ‘gây hấn’ của Stalin
Tháng 10/1939, Stalin đưa ra đề nghị Phần Lan phải nhượng cho Liên Xô một phần lãnh thổ quanh Leningrad (nay là Saint Petersburg) với lý do “đảm bảo an ninh biên giới”. Thực chất, đó là yêu sách đẩy biên giới xa khỏi thành phố chiến lược này và đặt Phần Lan vào thế lệ thuộc. Chính phủ Phần Lan, dù biết mình nhỏ yếu, vẫn kiên quyết từ chối. Đáp lại, bộ máy tuyên truyền Liên Xô bắt đầu dựng kịch bản. Ngày 26/11/1939, pháo binh Liên Xô tự nã đạn vào làng Mainila ngay bên kia biên giới, rồi vu cáo quân đội Phần Lan tấn công. Khi Helsinki bác bỏ cáo buộc và đề nghị hai bên cùng điều tra, Molotov lập tức cắt đứt quan hệ ngoại giao, xé bỏ hiệp ước không xâm lược đã ký trước đó, coi “sự cố Mainila” là cái cớ để trừng phạt láng giềng. Bốn ngày sau, Hồng quân vượt biên giới, mở màn một cuộc chiến mà Kremlin tin rằng sẽ kết thúc trong vài tuần với một chính quyền bù nhìn thân Liên Xô tại Helsinki.

Tương quan lực lượng: gã khổng lồ và quốc gia nhỏ bé trên băng giá
Ngày 30/11/1939, Liên Xô tung vào chiến trường Phần Lan gần nửa triệu quân, khoảng 1.500 xe tăng, 3.000 máy bay, mở 8 mũi tấn công dọc tuyến biên giới hơn 1.000 km và ném bom thủ đô Helsinki cùng nhiều thành phố khác. Họ tin rằng “Phần Lan sẽ bị đập nát trong phút chốc”, quân đội “tư sản trắng” sẽ sụp đổ và giai cấp vô sản sẽ đứng lên chào đón Hồng quân. Đối diện với gã khổng lồ ấy chỉ là khoảng 150.000 binh sĩ Phần Lan, vũ khí hạng nặng ít ỏi, gần như không có xe tăng, máy bay. Dàn pháo phần lớn là đồ cũ kỹ từ thời trước Thế chiến I. Trên giấy tờ, đây là một cuộc chiến không cân sức và kết cục tưởng như đã được định trước. Nhưng lịch sử lại rẽ sang hướng khác: mùa đông -50°C, rừng già, đầm lầy, hồ nước đóng băng, cộng với ý chí sinh tồn của một dân tộc, đã biến Phần Lan thành cơn ác mộng cho Hồng quân.

‘Cái chết trắng’ trên tuyết: người Phần Lan đánh như thế nào?
Thay vì cố gắng “đấu xe tăng với xe tăng”, quân đội Phần Lan chọn địa hình và thời tiết làm đồng minh. Họ phá hủy làng mạc, trại trại, gia súc trên đường rút lui, để lại cho quân xâm lược một vùng đất “vườn không nhà trống” – những con đường hẹp xuyên qua rừng và biển tuyết vô tận. Binh sĩ Phần Lan mặc áo choàng trắng, di chuyển bằng ván trượt, mang theo súng trường, súng máy nhẹ, xuất hiện rồi biến mất như bóng ma giữa rừng thông. Các toán quân nhỏ liên tục phục kích đội hình dài dằng dặc của Liên Xô, cắt đôi, chặt khúc từng cụm quân, tiêu diệt hậu cần, nhà bếp dã chiến, kho xăng dầu. Từ trên các thân cây, tay súng bắn tỉa Phần Lan chọn mục tiêu là những bộ quân phục sậm màu nổi bật trên nền tuyết – lính Hồng quân gần như không có áo ngụy trang trắng. Với chiến thuật “đánh motti” – bao vây chia nhỏ từng đơn vị – một lực lượng chỉ vài nghìn người có thể khóa chặt cả một sư đoàn Liên Xô trong rừng sâu, cầm chân họ cho đến khi đói, rét, và đạn dược cạn kiệt. Không phải ngẫu nhiên mà lính Liên Xô gọi họ là “bjelaja smert” – Cái chết trắng.

Thảm bại của Hồng quân: khi xe tăng, pháo lớn bó tay trước mùa đông
Liên Xô bước vào cuộc chiến với niềm tin rằng số đông và kỹ thuật sẽ nghiền nát mọi kháng cự. Nhưng chiến dịch mang tên lãng mạn “Đôi mắt xanh” đã quay lưng với chính họ. Xe tăng và xe cơ giới hạng nặng chỉ có thể bò trên vài con đường độc đạo; hễ ra khỏi đường là sa lầy, mắc kẹt trong rừng, trở thành mục tiêu ngon ăn cho những chai xăng cháy của Phần Lan. Để tránh động cơ bị đóng băng, các tổ lái buộc phải cho máy chạy suốt đêm, nuốt sạch nhiên liệu vốn đã khan hiếm. Hậu cần đứt gãy, lương thực, đạn dược, quần áo mùa đông đều thiếu. Súng trường Mosin–Nagant với dầu bôi trơn không phù hợp bị đóng băng ở nhiệt độ dưới -15°C, nhiều khẩu đơn giản là không bắn nổi. Trong cái lạnh âm 30, âm 40 độ, ngay cả vết thương nhỏ cũng có thể giết chết người lính trước khi bác sĩ kịp chạm tới. Trong những cánh rừng gần Suomussalmi, hai sư đoàn Liên Xô – bộ binh 163 và cơ giới 44 – với khoảng 36.000 quân đã bị nghiền nát bởi chỉ 11.000 lính Phần Lan. Khi tàn quân tháo chạy, những con đường băng qua hồ nước bị ném bom cho vỡ tan, chôn vùi cả người lẫn xe tăng dưới lớp nước băng giá. Một sĩ quan Phần Lan chua chát nhận xét: “Mùa đông này, bầy sói sẽ có rất nhiều đồ ăn” – ám chỉ vô số thi thể Hồng quân bị bỏ lại giữa rừng.

Con số biết nói và cái giá phải trả cho tham vọng đế quốc
Ước tính, chỉ trong vài tháng Chiến tranh Mùa Đông, hơn 200.000 binh sĩ Liên Xô đã bỏ mạng, trong khi phía Phần Lan hy sinh khoảng 27.000 người – một tổn thất khủng khiếp đối với một dân tộc nhỏ. Tinh thần Hồng quân suy sụp đến mức nhiều đơn vị phải lập tòa án binh ngay tại chỗ, xử bắn chỉ huy vì tội “hèn nhát”, rồi ép lính lao vào các cuộc tấn công tự sát. Dù sau này Stalin đưa thêm quân, thay tướng chỉ huy, và cuối cùng chọc thủng được phòng tuyến Mannerheim, cái giá phải trả quá đắt. Hòa ước Moskva tháng 3/1940 buộc Phần Lan phải nhượng cho Liên Xô khoảng 35.000 km² đất quanh Leningrad, nhưng Stalin đã không đạt được mục tiêu lớn nhất: khuất phục, chiếm đóng, và biến Phần Lan thành vệ tinh. Ngược lại, thất bại trước một đối thủ nhỏ yếu khiến uy tín quân đội Liên Xô bị bào mòn nghiêm trọng. Nó cũng khiến Hitler càng tin rằng Hồng quân là “con hổ giấy”, có thể bị đánh gục bằng một cuộc chiến chớp nhoáng – và ông ta cũng đã lầm, y như Stalin trước Phần Lan.

Bài học gửi tới Ukraine và thế giới hôm nay
Nhìn lại cuộc chiến mùa đông 1939–1940, người ta thấy rõ một quy luật: vũ khí, xe tăng, máy bay, tuy đáng sợ, nhưng không bao giờ đủ để khuất phục một dân tộc quyết không chấp nhận bị biến thành thuộc địa. Phần Lan nhỏ bé đã chứng minh điều đó bằng chính máu xương của mình – giữa rừng tuyết, với đôi ván trượt, khẩu súng trường cũ và ý chí không chịu quỳ. 86 năm sau, Ukraine đang viết tiếp bài học ấy trên những cánh đồng Donbass và bờ sông Dnipro. Đế quốc Nga, dù mang tên Liên Xô hay Liên bang, vẫn lặp lại cùng một sai lầm: coi thường láng giềng, tin rằng vài đoàn xe tăng có thể nghiền nát khát vọng độc lập của một quốc gia. Nhưng lịch sử lạnh lùng như mùa đông Phần Lan: kẻ xâm lược cuối cùng luôn phải trả giá. Và mỗi viên đạn, mỗi quả tên lửa bắn sang lãnh thổ người khác sẽ quay trở lại thành gánh nặng kinh tế, máu xương và sự cô lập chính trị của chính kẻ đã bóp cò. Khi người Ukraine hôm nay trượt trên tuyết, ngụy trang trong màu trắng giữa những cánh rừng, họ không chỉ mang theo vũ khí hiện đại, mà còn mang theo ký ức của một mùa đông xa xưa – nơi một dân tộc nhỏ đã cho cả thế giới thấy rằng: có những vùng đất, dù chỉ là một vệt trắng trên bản đồ, cũng không thể bị chinh phục bằng bạo lực.

Hơn 3 năm xua quân sang Ukraine, nước Nga nghèo nàn đã đốt sạch hàng trăm tỉ USD, kéo theo hàng trăm nghìn gia đình phải nhận giấy báo tử.



Bài viết này rất mâu thuẫn. Nước Nga không nghèo nàn. Qua vụ thằng Putin đòi xâm chiếm Ukraine chúng ta phải nhìn nhận rằng thằng Nga Sô rất giầu. Nó giầu vì có rất nhiều dầu lửa và khí đốt. Gần như cả thế giới đều mua của thằng chó chết Nga Sô này. Cũng vì nó có giầu thật nên đánh đấm hơn 3 năm nay thằng chó đẻ Nga Sô chưa cạn kiệt súng ống đạn dược. Chúng nó vẫn ngày đêm bắn không biết bao nhiêu hoả tiễn vào Ukraine. Bảo thằng Nga nghèo là không nhìn vào thực tế. Nghèo mà chúng nó không tiêu hao vũ khí đánh vào Ukraine? Nếu nghèo thật, Ukraine đã thoải mái thở không khí trong lành từ lâu rồi. Qua vụ này mới thấy chiến thuật đánh đấm của thằng Nga Sô rất kém, nhưng không thể nói Nga Sô nghèo được.

Originally Posted by ngoclan2435

Hơn 3 năm xua quân sang Ukraine, nước Nga nghèo nàn đã đốt sạch hàng trăm tỉ USD, kéo theo hàng trăm nghìn gia đình phải nhận giấy báo tử.



Bài viết này rất mâu thuẫn. Nước Nga không nghèo nàn. Qua vụ thằng Putin đòi xâm chiếm Ukraine chúng ta phải nhìn nhận rằng thằng Nga Sô rất giầu. Nó giầu vì có rất nhiều dầu lửa và khí đốt. Gần như cả thế giới đều mua của thằng chó chết Nga Sô này. Cũng vì nó có giầu thật nên đánh đấm hơn 3 năm nay thằng chó đẻ Nga Sô chưa cạn kiệt súng ống đạn dược. Chúng nó vẫn ngày đêm bắn không biết bao nhiêu hoả tiễn vào Ukraine. Bảo thằng Nga nghèo là không nhìn vào thực tế. Nghèo mà chúng nó không tiêu hao vũ khí đánh vào Ukraine? Nếu nghèo thật, Ukraine đã thoải mái thở không khí trong lành từ lâu rồi. Qua vụ này mới thấy chiến thuật đánh đấm của thằng Nga Sô rất kém, nhưng không thể nói Nga Sô nghèo được.

Nga nó nghèo về "con người" "kỹ nghệ kinh tế dân sự" nhưng lại rất giàu "khoáng sản vũ khí". Lần này nó không đánh thắng vì người Nga nói chung là dân số ít, lại già đi, nên trốn lính nhiều, lối đánh kiểu cũ dùng xe tank là chính nên không hiệu quả. Nhưng mà Nga giờ cũng học cách đánh bằng drone như Ukraine nên đã lấn lướt hơn trong thời gian gần đây.