Tổng tư lệnh Ukraine Syrsky đang đưa cuộc chiến đến Nga: Người ra quyết định sai lầm hay vị tướng tài ba?. "Tướng quân nướng thịt", "Người bán thịt của Bakhmut"...nhiều điều không hay đă được nói về Oleksandr Syrsky khi ông kế nhiệm Valery Zaluzhny làm tổng tư lệnh lực lượng vũ trang Ukraine hồi tháng 2.
Di sản của Oleksandr Syrsky sẽ được đánh giá rơ ràng hơn trong vài tuần tới. Ảnh Telegraph)
"Ông ta quá bảo thủ, quá kiểm soát, quá sẵn sàng hy sinh mạng sống của binh lính ḿnh", binh lính Ukraine đă từng phàn nàn như vậy với truyền thông. Giờ đây, cuộc tấn công táo bạo do người đàn ông 59 tuổi này đạo diễn vào khu vực Kursk của Nga, ở một góc độ nào đó đă thay đổi quan điểm về ông.
Thay v́ chỉ trích ông là bướng bỉnh, thiếu trí tưởng tượng và hy sinh mạng sống để đạt được lợi ích chiến thuật vô nghĩa, ông lại được khen ngợi v́ đă lên kế hoạch và thực hiện một trong những chiến dịch bất ngờ lớn nhất, táo bạo nhất và cho đến nay là thành công nhất của cuộc chiến.
Tuy nhiên, bước đi táo bạo, được tổ chức tỉ mỉ và cực kỳ mạo hiểm này đă nhận được cả sự ngưỡng mộ lẫn lo ngại.
Mariana Bezuhla, một thành viên quốc hội Ukraine, tuần này đă gọi Đại tá Syrsky là "Zhukov của Ukraine", ám chỉ đến vị tướng Georgy đă lănh đạo Hồng quân giành chiến thắng trước Đức Quốc xă.
Lời khen ngợi có chủ ư mơ hồ: "Tướng Syrsky đưa cuộc chiến lên một cấp độ mới, đặt được đặt vào việc mất hoặc giành được toàn bộ các khu vực, nhưng cái giá phải trả và triển vọng là ǵ? Tôi chắc rằng ngay cả ông ấy cũng không có câu trả lời rơ ràng. Đó là một tṛ chơi tất cả hoặc không có ǵ. Những điều bất ngờ vẫn chưa kết thúc", bà Mariana Bezuhla viết trên mạng xă hội X.
Thành công ở Kursk không phải không bị trả giá. Ukraine đang mất một số người giỏi nhất của ḿnh trong cuộc chiến ở đó. Ở Donbas, người Nga đă tăng tốc tiến công và đang gơ cửa Pokrovsk.
Những tuần tới sẽ cho biết liệu Kursk có phải là một nước cờ tuyệt vời giúp thay đổi cục diện hay là một sai lầm khủng khiếp cuối cùng.
Kết quả có thể quyết định cuộc chiến. Nó chắc chắn sẽ quyết định cách lịch sử ghi nhớ Oleksandr Syrsky. Tuy nhiên, sự thật là Kursk đă thay đổi một số quan điểm về ông.
Một cựu chiến binh cho biết: "Trong bộ binh, ông ấy được biết đến là một người rất bảo thủ, có chiến thuật thẳng thắn. Tôi cũng có cùng quan điểm về ông ấy như trước trận Kursk. Tôi thực sự ngạc nhiên khi ông ấy có thể giữ kín thông tin về đợt chuẩn bị và cuộc tấn công đầu tiên khỏi các kênh tin tức và Telegram."
Quyết định giữ bí mật kế hoạch của ông với các đồng minh phương Tây cũng như phần lớn quân đội và chính phủ Ukraine dường như đă được chứng minh là đúng đắn.
Đại tá Syrsky, giống như tất cả các sĩ quan cùng thế hệ, là sản phẩm của quân đội Liên Xô.
Sinh năm 1965 tại Vladimir, phía đông Moscow, ông chuyển đến Ukraine khi c̣n là thiếu niên và học tại Trường Chỉ huy Quân sự Cấp cao Moscow trước khi bắt đầu sự nghiệp quân sự. Khi giành được độc lập, đơn vị của ông đă được sáp nhập vào quân đội Ukraine.
Ông là chỉ huy trong cuộc chiến Donbas năm 2014. Vào thời điểm cuộc chiến lớn diễn ra vào mùa thu năm 2022, ông là người đứng đầu lực lượng mặt đất - trên thực tế là người chỉ huy thứ hai sau Valery Zaluzhny (vị tổng tư lệnh to lớn, hay cười và giống như một chú gấu được quân lính Ukraine yêu mến).
Dưới sự chỉ huy của Tướng Zaluzhny, ông đă chỉ đạo cả chiến dịch bảo vệ thành công Kiev vào năm 2022 và chiến dịch tấn công chớp nhoáng để chiếm lại vùng Kharkov vào mùa thu năm đó, đây là hai trong số những chiến thắng lớn nhất của Ukraine trong cuộc chiến cho đến nay.
V́ vậy, khi Tổng thống Zelensky bất đồng quan điểm với tướng Zaluzhny và sa thải ông vào tháng 2, Đại tá Syrsky là người thay thế hợp lư.
Nhưng cuộc pḥng thủ tốn kém kéo dài 10 tháng tại Bakhmut, cuối cùng đă rơi vào tay Nga vào tháng 5 năm ngoái, cũng là công sức của ông.
Số thương vong cao trong trận chiến đó và quyết tâm của ông trong việc cố gắng chiếm lại nó bằng một cuộc phản công vào mùa hè năm ngoái đă gây ra nhiều chỉ trích gay gắt.
Bộ binh cảm thấy ông quá sẵn ḷng hy sinh mạng sống của họ. Các nhà chiến lược cảm thấy ông đă kéo quá nhiều nguồn lực có giá trị, bao gồm một số đơn vị tấn công tốt nhất của Ukraine, ra khỏi cuộc phản công chính ở Zaporizhzhia.
Có rất nhiều giai thoại về việc các chỉ huy tiểu đoàn và thậm chí cả đại đội bị từ chối cấp phép rút lui khỏi những vị trí không thể tránh khỏi và phải chịu thương vong nặng nề v́ lệnh của Đại tá Syrsky.
Quản lư vi mô, coi thường mạng sống của chính những người lính của ḿnh, có xu hướng ban hành những mệnh lệnh bất khả thi, không muốn tin tưởng các sĩ quan trên thực địa. Trên hết, là từ chối nói "không" với những bậc thầy chính trị đ̣i hỏi những mục tiêu không thực tế.
Đối với những người chỉ trích ông gay gắt nhất, đó là những đặc điểm của một "sovok" (một thuật ngữ xúc phạm dành cho những người theo chủ nghĩa Xô Viết lỗi thời) hoặc tệ hơn, là một vị tướng Nga.
Tuy nhiên, những người bảo vệ ông cho rằng những lời phàn nàn đó hoàn toàn không công bằng.
Những người từng làm việc với Đại tá Syrsky coi ông là một nhà quản lư giỏi, có phương pháp lư luận và thận trọng trong các quyết định.
Ông nổi tiếng là người thường xuyên ở tiền tuyến và là một vị tướng có kinh nghiệm trực tiếp trong việc tổ chức và chiến đấu.
Những người bảo vệ ông cho rằng không ai hiểu rơ hơn về những ǵ khiến người Nga thất bại – và nếu họ không thất bại th́ cũng phải giảm thiểu tối đa thiệt hại mà họ có thể gây ra.
Họ khẳng định rằng ông không hề ít quan tâm đến binh lính của ḿnh hơn bất kỳ vị tướng nào khác. Tất cả các chỉ huy đều phải đưa ra những quyết định có thể gây tổn thất đến tính mạng.
Một nguồn tin cho biết, quân đội Ukraine thực sự "vô cùng hỗn loạn" và cáo buộc về tư duy của Liên Xô thường chỉ là vỏ bọc cho việc chống lại những nỗ lực của ông nhằm thực thi ngay cả mức độ thống nhất khiêm tốn nhất.
Ông cũng nghiêm khắc hơn nhiều so với người tiền nhiệm của ḿnh, với niềm tin vững chắc vào đức tính của hệ thống phân cấp và chuỗi chỉ huy. Ông nổi tiếng là một người nghiện công việc, ngủ rất ít, thường họp vào những giờ rất sớm, có cấp dưới hơn là bạn bè và không quan tâm đến việc khiến mọi người thích ḿnh.
Nói cách khác, ông ấy có thể là một ông chủ khó tính. Không có ǵ ngạc nhiên khi một số người phàn nàn về ông ấy. Đối với Bakhmut, chính ông Zelensky là người cuối cùng vẫn kiên quyết giữ lại nơi này mặc dù chi phí ngày càng tăng.
Sự tôn trọng hệ thống cấp bậc của Đại tá Syrsky có thể khiến ông dễ tuân theo mong muốn của tổng thống hơn những người khác - và được cho là một lư do khiến ông Zelensky thích ông Syrsky hơn Tướng Zaluzhny.
Ông đă thách thức những lời chỉ trích gọi ông là sợ sự đổi mới. Người lính tiền tuyến, người đă gọi Đại tá Syrsky là "một cầu thủ hói" khi nhắc đến mái tóc thưa thớt và chiến thuật bảo thủ của ông, nói thêm rằng : "Tôi cũng biết rằng trong sáu tháng đến một năm qua, ông ấy đă tích cực tham gia vào việc phát triển hệ thống máy bay không người lái. Ông ấy có mối liên hệ cá nhân với các chỉ huy của các đơn vị máy bay không người lái hiệu quả nhất… rơ ràng là ông ấy lắng nghe họ. Đó là một điều tốt về ông ấy".
Một vị tướng vô cảm, thiếu trí tưởng tượng, hay một bậc thầy về thao tác cứng rắn? Danh tiếng nào trong hai danh tiếng hoàn toàn khác biệt này sẽ phụ thuộc phần lớn vào kết quả của các trận chiến ở Kursk và Donbas.
Điều không thể tranh căi là Đại tá Syrsky đă phải chịu nhiều tổn thất khi ông tiếp quản vào tháng 2.
Quân đội đă kiệt sức v́ cuộc tấn công thất bại ở Zaporizhzhia, viện trợ quân sự của Mỹ bị đóng băng và thất bại chính trị trong việc giải quyết vấn đề nghĩa vụ quân sự đă khiến lực lượng vũ trang bị áp đảo về quân số và hỏa lực so với quân Nga.
Quyết định lớn đầu tiên của ông là rút lui khỏi Avdiivka vào cuối mùa đông. Ông đă chỉ huy một cuộc rút lui mệt mỏi và làm suy yếu tinh thần trên khắp vùng Donetsk kể từ đó.
Cho đến trận Kursk, điều gần nhất mà ông có thể coi là chiến thắng là việc ngăn chặn cuộc tấn công của Nga vào khu vực Kharkov vào tháng 5.
Ngay cả điều đó cũng bị ảnh hưởng bởi sự dễ dàng mà người Nga vượt qua biên giới khi bắt đầu cuộc tấn công đó. Đại tá Syrsky đă phải đối mặt với những lời kêu gọi từ chức v́ hậu quả này.
Điều đó bổ sung thêm khía cạnh chính trị vào cuộc tấn công hiện tại: tin đồn ở Kiiev cho rằng Andri Yermak, chánh văn pḥng quyền lực của ông Zelensky, đứng sau nỗ lực lật đổ ông. Một số người suy đoán Kursk một phần là nỗ lực của Đại tá Syrsky để chuộc lỗi.
Nhưng ngay cả bây giờ, về cơ bản ông đang điều hành một hoạt động kiểm soát thiệt hại. Người Nga tiến về phía đông có ưu thế trên không cho phép họ tấn công mặt trận bằng bom lượn và hy sinh một số lượng lớn quân lính trong các cuộc tấn công trên bộ.
Ukraine hy vọng sẽ nhận được F-16 và hệ thống pḥng không để giải quyết vấn đề trước, và nhiều pháo binh hơn để chống lại vấn đề sau. Cả hai đều chưa đến với số lượng đủ để đảo ngược t́nh thế.
Đây là t́nh huống mà Tướng Zhukov có thể nhận ra. Đại tá Syrsky và binh lính của ông, giống như Hồng quân 80 năm trước, phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ của phương Tây để tiếp tục cuộc chiến.
Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều có thể đổ lỗi cho bộ dụng cụ phương Tây. Quyết định chuyển hướng các đơn vị hàng đầu đến Kursk rơ ràng đă làm suy yếu mặt trận ở Donbas. Rủi ro là rất lớn và rơ ràng.
Di sản của ông Syrsky có thể được quyết định trong vài tuần tới.
VietBF@ sưu tập
