Đến mệt v́ cách quản lư của Cục Nghệ thuật biểu diễn của Việt Nam. Hết sai lầm nọ đến sai lầm kia, các vị không c̣n việc ǵ hay sao mà hành các tác giả, nhạc sĩ đến vậy? Nhạc sĩ hải ngoại lại bị hành tới số luôn!
Không chỉ xét duyệt nội dung tác phẩm, quy định thủ tục cấp phép c̣n đ̣i phải có giấy xác nhận nhân thân tác giả của cơ quan ngoại giao Việt Nam ở nước sở tại
Nhạc sĩ người Việt quốc tịch nước ngoài (Việt kiều) có số lượng tác phẩm đóng góp cho âm nhạc Việt Nam rất lớn trong những năm gần đây, được công chúng đón nhận và yêu thích. Tuy nhiên, theo quy định, tác phẩm âm nhạc của Việt kiều không được sử dụng nếu chưa được Cục Nghệ thuật Biểu diễn (NTBD) cấp phép phổ biến. Điều này khiến nhiều đơn vị tổ chức biểu diễn, ca sĩ gặp khó khăn khi sử dụng những bài hát của tác giả là Việt kiều.
Đủ kiểu hành...
Các tác giả trẻ người Việt có quốc tịch nước ngoài đều sinh ra và lớn lên sau chiến tranh, một số được đào tạo bài bản về âm nhạc như Dương Khắc Linh, Thanh Bùi, Trần Lê Quỳnh, Huỳnh Nhật Tân, Tina T́nh, Jimmi Nguyễn… nên sự tham gia của họ vào hoạt động văn hóa nghệ thuật của quê hương đă góp phần làm cho đời sống âm nhạc Việt Nam chẳng những phong phú mà c̣n có thêm nhiều tác phẩm có giá trị. Sáng tác của các nhạc sĩ này thuần túy chỉ ca ngợi t́nh yêu, phản ánh cuộc sống, ca ngợi quê hương đất nước, con người Việt Nam rất tốt như “Tôi là người Việt Nam”, “Ngọc ngà Việt Nam” của nhạc sĩ Dương Khắc Linh. Hay như các ca khúc “Màu sắc Việt Nam” của nhạc sĩ Thanh Bùi …
Nhạc sĩ Dương Khắc Linh từng chia sẻ: “Khi cấp phép những ca khúc của tôi, Cục NTBD phải xem xét nhiều mặt, không chỉ là nội dung bài hát mà c̣n cả nhân thân. V́ thế, thủ tục cấp phép rất phức tạp so với nhạc sĩ trong nước”.
Ca khúc “Ngọc ngà Việt Nam” của Dương Khắc Linh được ca sĩ Thu Minh tŕnh diễn trong đêm chung kết cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2016. (Ảnh do chương tŕnh cung cấp)
Ông Huỳnh Tiết, nguyên Giám đốc Bến Thành Audio-Video, cho biết để xin phổ biến mấy ca khúc của nhạc sĩ Lam Phương, ông phải đích thân bay sang Mỹ để lấy cho được chữ kư của tác giả và xin xác nhận của Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ.
Như vậy, các tác giả Việt Nam định cư ở nước ngoài muốn xin phép phổ biến tác phẩm ở Việt Nam trước hết phải liên hệ với cơ quan ngoại giao của Việt Nam ở nước sở tại để xin bản nhận xét, rồi phải kèm các bản sao hộ chiếu, chứng minh, giấy chứng nhận đăng kư doanh nghiệp… nộp lên Cục NTBD. Vậy nên đă có một số trường hợp các đơn vị xin phát hành băng đĩa, muốn cho nhanh đă phải mượn chiêu “hồn Trương Ba, da hàng thịt”, nhờ người nhà đang sinh sống ở Việt Nam đứng tên tác giả giùm, như trường hợp: Huỳnh Nhật Khoa - Huỳnh Nhật Tân (trong các ca khúc: “Mất nhau từ đây”, “T́nh yêu đă qua”, “Yêu làm chi”…); Dương Thái Tam - Dương Khắc Linh (“Throw away”, “Bỏ lại sau hết”, “Oh! Baby love me”…).
Mới đây, album của nhạc sĩ Trần Lê Quỳnh cũng bị cơ quan quản lư trả về để xin phép phổ biến các tác phẩm từ Cục NTBD.
Phân biệt đối xử
Nếu là tác giả trong nước, chỉ cần có bản nhạc giấy trong hồ sơ xin cấp phép công diễn chương tŕnh là xong nhưng nếu tác giả là Việt kiều th́ cơ quan cấp phép công diễn đ̣i hỏi phải có quyết định cho phép phổ biến tác phẩm tại Việt Nam của Cục NTBD.
Quy định này không những gây phiền hà cho các tác giả, nhà sản xuất mà c̣n gây rắc rối cho cơ quan truyền thông, cơ quan quản lư nhà nước ở các cấp địa phương. Rất nhiều nhạc sĩ thuộc đối tượng này đang tham gia hoạt động nghệ thuật ở Việt Nam nhiều năm qua nên nhiều đài phát thanh, truyền h́nh không biết họ là đối tượng bị điều chỉnh bởi Nghị định 79/2012/NĐ-CP, các ca khúc của họ vẫn thường được sử dụng trên các phương tiện truyền thông, sóng truyền h́nh.
Một nhà tổ chức biểu diễn nói: “Tôi không hiểu tại sao việc cấp phép phổ biến tác phẩm cho các nhạc sĩ Việt kiều lại hạn chế như vậy. Có những bài hát đă phổ biến trên các trang mạng âm nhạc hợp pháp, trên các chương tŕnh ca nhạc truyền h́nh nhưng khi làm hồ sơ xin giấy phép công diễn chương tŕnh trên sân khấu th́ bị cơ quan cấp phép loại ra khỏi chương tŕnh công diễn v́ bài hát đó chưa có trong danh mục được Cục NTBD cấp phép phổ biến”.
Khốn khổ cho các đơn vị tổ chức biểu diễn v́ thấy ca khúc được tŕnh diễn trên các đài truyền h́nh cứ nghĩ nó đă được phép phổ biến nên đưa vào chương tŕnh đầu tư dàn dựng. Đến khi làm hồ sơ xin giấy phép công diễn mới biết ca khúc chưa có trong danh mục cho phép của Cục NTBD. Giữ lại không được, bỏ cũng không xong. Vậy là phải chạy xin giấy phép phổ biến cấp tốc.
Đối với tác giả là người Việt Nam định cư ở nước ngoài th́ việc phổ biến tác phẩm ở trong nước nhiêu khê, rắc rối là vậy nhưng trong tất cả các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực này từ trước đến nay chưa có điều khoản nào điều chỉnh các đối tượng là người nước ngoài. Lạ thay!
Một số tác giả là người Việt Nam định cư ở nước ngoài có những sáng tác rất tốt nhưng khi nghe đến quy tŕnh phổ biến tác phẩm, họ đă ngao ngán và đành chấp nhận giới hạn phổ biến tác phẩm của ḿnh, điều đó không những thiệt tḥi cho nhạc sĩ mà c̣n thiệt tḥi cả với công chúng.
Nhiều người cho rằng quy định này cũng nên băi bỏ, chỉ cần các doanh nghiệp, nhạc sĩ thực hiện đúng các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực này là được.
