Theo các phương tiện truyền thông Đài Loan đưa tin nhiều về cả hai sự kiện và nhận xét rằng, dường như quan hệ Đài Loan-Mỹ không chỉ tiếp tục gắn bó và thân thiết, mà còn có thể được phát triển hơn nữa theo hướng "quan hệ đồng minh". Nói cách khác, lá bài tẩy của Mỹ với Trung Quốc ngày càng trở nên rõ ràng. Bởi chuyên gia quân sự Đài Loan, việc Mỹ mời tướng lĩnh Nhật, Hàn, Đài mà bỏ qua tướng PLA đã cho thấy "ý đồ" của Washington.
Mỹ mời đại diện Đài Bắc dự sự kiện
Mới đây, Đô đốc John Aquilino đã tiếp nhận chức vụ từ người tiền nhiệm Philip Davidson và trở thành tân Tư lệnh Bộ chỉ huy Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của Mỹ.
Lễ bàn giao chức vụ của ông Aquilino diễn ra và hoàn thành vào ngày 30/4 tại căn cứ hải quân Trân Châu Cảng với sự tham dự của nhiều khách mời như Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ Chairman Milley hay Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Hàn Quốc Won In-choul, Tham mưu trưởng Liên quân Nhật Bản Yamazaki Koji và người đứng đầu lực lượng hải quân Đài Loan Lưu Chí Bân.
Tại lễ nhậm chức, ông phát biểu: "Trong hơn 75 năm (từ năm 1945 đến nay), Mỹ và các đồng minh đã thiết lập một môi trường mà ở đó tất cả các quốc gia đều có thể phát triển thịnh vượng. Nó dựa trên một trật tự quốc tế trong đó mọi quốc gia, dù lớn hay nhỏ, có thể giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình, nhờ đó mới có thể duy trì ổn định khu vực, nhưng ngày nay một môi trường như vậy đang bị thách thức".
Đồng thời, ông nhấn mạnh: "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương là khu vực quan trọng nhất đối với Mỹ trong tương lai. Quân đội Mỹ sẽ nỗ lực tăng cường quan hệ hợp tác với các đồng minh và đối tác toàn cầu, cam kết cung cấp biện pháp răn đe cần thiết để ngăn ngừa xung đột quyền lực do sự can thiệp của các cường quốc, đảm bảo tự do và cởi mở của vùng biển Ấn Độ - Thái Bình Dương".
Đô đốc John Aquilino (trái) trong lễ bàn giao chức vụ Chỉ huy Bộ Tư lệnh Ấn Độ - Thái Bình Dương. Ảnh: Hải quân Mỹ
Cùng ngày 30/4, Quyền Đại sứ Hoa Kỳ tại Pháp Brian Aggeler đã mời đại diện Đài Bắc Ngô Chí Trung đến dinh thự dùng bữa tối.
Có ý kiến cho rằng, hai động thái này dường như đã phát đi tín hiệu mới về phương hướng chiến lược của Nhà Trắng ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương dưới thời Tổng thống Joe Biden.
Các phương tiện truyền thông Đài Loan đưa tin nhiều về cả hai sự kiện và nhận xét rằng, dường như quan hệ Đài Loan-Mỹ không chỉ tiếp tục gắn bó và thân thiết, mà còn có thể được phát triển hơn nữa theo hướng "quan hệ đồng minh". Nói cách khác, lá bài tẩy của Mỹ với Trung Quốc ngày càng trở nên rõ ràng.
Tờ Liberty Times Net (Đài Loan) dẫn lời chuyên gia quân sự Mai Phục Hưng nói, trong bối cảnh Bắc Kinh liên tục đưa ra lời đe dọa quân sự với Đài Loan, hành động của Mỹ không chỉ thể hiện sự ủng hộ "sưởi ấm" Đài Loan mà còn thể hiện quyết tâm của Mỹ trong việc vận động các đồng minh duy trì sự ổn định trong Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Theo ông Mai, việc thiếu vắng sự tham dự của các tướng lĩnh cấp cao Trung Quốc trong lễ nhậm chức của ông Aquilino cũng có thể tượng trưng cho một ý nghĩa nào đó.
Mỹ thực sự có "chiến lược rõ ràng" về Đài Loan?
Tuy nhiên theo báo tiếng Hoa Đa chiều, đây không phải lần đầu tiên phía quân đội Mỹ với đại diện Đài Loan tham dự lễ bàn giao chức vụ Chỉ huy Bộ tư lệnh Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Ví dụ, người đứng đầu cơ quan tham mưu phòng vệ Đài Loan Nghiêm Đức Phát và người đứng đầu lực lượng hải quân Đài Loan Lý Hỉ Minh được mời tham dự lễ bàn giao chức vụ Chỉ huy Bộ tư lệnh Ấn Độ-Thái Bình Dương của Mỹ vào năm 2015.
Các lễ bàn giao chức vụ năm 2018, 2021 về cơ bản chỉ là sự tiếp nối thông lệ cũ, chẳng qua có sự thay đổi cấp bậc của đại diện khách mời từ Đài Loan. Năm 2018, khách mời là Phó chỉ huy lực lượng phòng vệ Đài Loan Thẩm Nhất Minh và người đứng đầu cơ quan tham mưu phòng vệ Đài Loan Lý Hỉ Minh. Đến năm 2021, khách mời phía Đài Loan chỉ có người đứng đầu lực lượng hải quân Lưu Chí Bân.
Ở diễn biến liên quan, trong cuộc phỏng vấn vào ngày 2/5, khi được hỏi liệu Washington có đang đi theo hướng đối đầu quân sự với Bắc Kinh hay không, Ngoại trưởng Antony Blinken nói rằng, nếu Mỹ-Trung đối đầu quân sự hoặc thậm chí đi theo hướng này, đều sẽ làm tổn thương nghiêm trọng đến lợi ích của hai bên.
Ngoài ra, trong bài phát biểu trước Quốc hội vào ngày 28/4, Tổng thống Joe Biden cho biết, ông đã tuyên bố rõ ràng với người đồng cấp Trung Quốc Tập Cận Bình rằng, Mỹ sẽ duy trì một lực lượng quân sự mạnh ở khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương, giống như cách nước Mỹ ủng hộ NATO ở châu Âu, "không phải để bắt đầu các cuộc xung đột nhưng để ngăn chặn xung đột".
Đa chiều cho rằng, ông Biden đã phát đi tín hiệu thiện chí vô cùng mạnh mẽ với Bắc Kinh. Các cuộc thăm dò cho thấy bài phát biểu của ông Biden được 85% người dân Mỹ tán thành. Nếu Biden đổi giọng và nhấn mạnh Mỹ ủng hộ Đài Loan, đối đầu Bắc Kinh, liệu có mức độ hài lòng cao như vậy không? Dư luận không thể không đặt một dấu hỏi lớn.
Từ toàn văn bài phát biểu trước Quốc hội của Tổng thống Biden, có thể thấy trọng tâm chính sách của ông đặt vào các vấn đề nội bộ Mỹ, chẳng hạn như vắc xin Covid-19, kế hoạch việc làm, kế hoạch gia đình và công bằng về thuế.
Chính sách đối ngoại đã được đưa vào phần sau của bài phát biểu với không gian đề cập nhỏ hơn nhiều so với chính sách nội bộ. Tuyên bố "Chúng tôi hoan nghênh cạnh tranh chứ chúng tôi không tìm kiếm xung đột" chứng tỏ rõ ràng ưu tiên hiện nay của chính phủ Mỹ không phải là quân sự. Tổng thống Biden muốn đảm bảo "lợi ích nước Mỹ" và hỗ trợ giải quyết các vấn đề thương mại không công bằng và quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp nhà nước.
Từ góc độ này, chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc dần lộ rõ, ông Biden đã chọn một cách tiếp cận hoàn toàn khác với người tiền nhiệm Donald Trump, bề ngoài thì vừa cạnh tranh và hợp tác nhưng thực chất là ưu tái thiết nội bộ.
Như vậy, phương hướng chính sách về Trung Quốc của Mỹ rất phức tạp, với cạnh tranh là chủ đạo nhưng cũng có mục tiêu hợp tác nên chính sách về Đài Loan của Mỹ có thể hoàn toàn được điều chỉnh tùy theo tình hình.
Do đó, Đa chiều cho rằng, phía đảo Đài Loan không nên chỉ vì bắt được một tín hiệu đã phán đoán rằng, Mỹ sẽ tăng cường phát triển, thậm chí là "rõ ràng chiến lược" với mình.
