Gia tài của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, bằng những cách khác nhau, vẫn sống trong lòng khán giả, với những ca khúc của Trịnh Công Sơn vẫn được Khánh Ly hay Hồng Nhung, nhạc Trịnh vẫn được người trẻ lựa chọn ở những sân khấu lớn nhỏ.
Ngày mất Trịnh Công Sơn 1/4 năm nay không có nhiều hoạt động được tổ chức. Do ảnh hưởng của dịch bệnh và thực hiện quy định về việc cách ly xã hội, không có đêm nhạc hay chương trình tri ân nào diễn ra.
Song, không vì vậy mà tình yêu của người mộ điệu dành cho nhạc Trịnh giảm đi. Trên mạng xã hội, những ca khúc của Trịnh Công Sơn vẫn được chia sẻ. Sáng nay, nữ ca sĩ Hồng Nhung livestream trên trang cá nhân, hát ca khúc Thuở bống là người để tưởng nhớ người nhạc sĩ quá cố và dành tặng khán giả.
Khánh Ly và Hồng Nhung trong một đêm nhạc ở Hà Nội.
10 năm cuối đời nhạc sĩ Trịnh Công Sơn gắn bó với giọng hát của Hồng Nhung. PGS.TS Nghệ thuật học Nguyễn Thị Minh Thái cho rằng diva Hà Nội đã mang “dương tính” vào nhạc Trịnh. Trong khi Trịnh Công Sơn thành thật, Hồng Nhung là người gần gũi quá, “không biết gọi là ai”.
Trong một cuộc trò chuyện với ****, Hồng Nhung chia sẻ rằng cô hát nhạc Trịnh năm 21 tuổi và thời điểm đó phải đón nhận nhiều ý kiến trái chiều.
“Sau đó, chính anh Trịnh Công Sơn đã lên tiếng trả lời rằng: Hồng Nhung hát nhạc của tôi, có người thích, có người không, nhưng tôi thích, vì tôi có một chỗ đứng ở hiện tại chứ không phải kẻ nhắc tuồng của quá khứ”, diva nhớ lại.
Hồng Nhung trở thành một trong những bóng hồng trong âm nhạc của Trịnh Công Sơn. Cố nhạc sĩ đã viết tặng giọng ca Hà Nội ba ca khúc gắn liền với biệt danh “Bống” của cô là Bống bồng ơi, Bống không là bống và Thuở bống là người. Ba ca khúc tạo nên một câu chuyện cổ tích về Bống. Trong đó, Thuở bống là người được đánh giá là ca khúc buồn nhất.
“Câu chuyện cổ tích với ba đoạn: đoạn đầu Bống là cá, sau Bống lên trên cuộc đời để làm cô gái, và cuối cùng Bống lại trở về làm cá. Trong đó, có lẽ Thuở Bống là người là bài hát buồn nhất về câu chuyện cổ tích Bống bồng ơi này, bởi vì khi nhảy lên bờ đi chơi phố, em tìm tình trong nắng lại gặp cơn mưa tìm tình giữa chợ tình đi mất rồi, nên cuối cùng không tìm thấy tình yêu trong cuộc đời này, em sẽ trở về hồ để lại làm cá Bống”, nữ ca sĩ chia sẻ.
Ngoài ba ca khúc mang tính “độc quyền” trên, Hồng Nhung còn thể hiện thành công nhiều sáng tác của Trịnh Công Sơn. Đóa hoa vô thường hay Ru em từng ngón xuân nồng là những dẫn chứng điển hình. Trong đó, độ ngân vang của chữ “ai” trong câu hát cuối cùng Ru em từng ngón xuân nồng thậm chí trở thành lối xử lý kinh điển, khuôn thước cho các ca sĩ trẻ sau này.
Tuy được công nhận ở lãnh địa của nhạc Trịnh, nhưng theo Hồng Nhung, để xếp ở vị trí độc nhất vô nhị, người đó phải là Khánh Ly.
“Khánh Ly là chỗ đứng độc nhất vô nhị, không chỉ có giọng hát mà còn là tri thức lớn. Nhạc Trịnh, nốt nhạc đơn giản, nhưng để nâng được lên cần phải có nền móng văn hóa rất lớn. Chị Khánh Ly là người làm được như thế”, nữ ca sĩ nói.
Khánh Ly là người được vị nhạc sĩ tài hoa xứ Huế chọn hát nhạc của mình, và sau đó, bà tự nguyện đi theo Trịnh Công Sơn. Khánh Ly vẫn bảo thuở gặp ông, bà không biết một nốt nhạc nào cả, hát thì cũng chỉ tàm tạm.
“Ông Sơn là thầy dạy hát của tôi, mà cũng chẳng phải dạy cao siêu gì đâu. Ông ấy hát mẫu 2-3 lần, rồi cứ thế tôi hát theo, ông Sơn bảo được là được. Sau này có người tìm hiểu nhạc Trịnh Công Sơn, bảo tôi hát sai nhạc của ông ấy. Thế nhưng, tôi đã sai suốt 50 năm qua rồi và may mắn được mọi người đón nhận”, danh ca bộc bạch.
Giọng ca Cát bụi nhiều lần khẳng định rằng bà thành danh nhờ nhạc Trịnh, thậm chí cũng nhờ những ca khúc của Trịnh Công Sơn mà bà nuôi được các con của mình.
Khánh Ly cũng đã gắn bó với nhạc Trịnh suốt cả cuộc đời. Danh ca đã hát nhạc Trịnh cả khi thăng hoa nhất, lẫn khi khó khăn nhất, từ chiến tranh đến hòa bình. Bà là người hết lòng trong việc giữ gìn gia tài âm nhạc của Trịnh. Tiếng hát của Khánh Ly đã đi cùng nhạc Trịnh qua năm tháng, chinh phục nhiều thế hệ người mộ điệu.
Dù được nhiều người định danh là ca sĩ hát nhạc Trịnh thành công nhất, Khánh Ly đã hơn một lần chối từ. Bà cho rằng người hát nhạc Trịnh hay nhất phải là Trịnh Công Sơn. Ông cũng luôn là người đầu tiên hát những ca khúc của mình.
Hồng Nhung được nhận xét là người đã mang "dương tính" vào nhạc Trịnh.
Kể từ khi nhạc sĩ Trịnh Công Sơn rời cõi tạm, gia tài âm nhạc của ông đến nay vẫn được Khánh Ly, Lệ Thu, Hồng Nhung, Quang Dũng… cùng nhiều thế hệ ca sĩ giữ gìn, tiếp nối.
Trong một lần về nước, Khánh Ly bày tỏ sự cảm ơn tới những giọng ca trẻ đã yêu thương âm nhạc của Trịnh Công Sơn và phát triển các sáng tác của ông. Bà cũng cho rằng không nên đặt quá nhiều khuôn thước cho người trẻ khi hát nhạc Trịnh.
Hồng Nhung chia sẻ sinh thời nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã nói: “Tác phẩm là đứa con tinh thần của tôi”, nghĩa là mọi tự tình đã được gửi vào bài hát.
“Nếu có hát sai vài nốt, tôi nghĩ cũng không quan trọng. 10 năm tôi đi cùng anh Trịnh Công Sơn, tôi thấy có ca sĩ nghiệp dư hát sai, anh vẫn trân trọng. Anh Sơn còn cảm động với việc họ đã hát”, diva cho hay.
Song, Hồng Nhung cũng công nhận hiện nay có một số ca sĩ hát nhạc Trịnh theo phong trào; hoặc cũng có trường hợp yêu mến nhạc Trịnh thực sự, nhưng vì còn trẻ nên chưa sâu sắc và có được triết lý sống. Có thể, đó là một lý do khiến một vài ca sĩ gây tranh cãi hoặc nhận ý kiến trái chiều khi làm mới âm nhạc Trịnh Công Sơn.
Giọng ca trẻ Hoàng Trang.
Năm 2019, rapper Hà Lê gây chú ý với Trịnh Contemporary. Đây là dự án làm mới nhạc Trịnh bằng cách sử dụng lối hòa âm, phối khí thời thượng. Các sản phẩm của Hà Lê được đánh giá là có yếu tố tìm tòi sáng tạo, nhưng đồng thời bị phản ứng vì thay đổi giai điệu vốn có của Trịnh.
Ngoài những ca sĩ đã có tiếng, một bộ phận nghệ sĩ kiểu "underground" cũng gắn bó với nhạc Trịnh và thể hiện theo cách riêng.
Trước mùa dịch, khi những quán cà phê vẫn sáng đèn mỗi tối cuối tuần, nhiều giọng ca trẻ chọn nhạc Trịnh để thể hiện. Bằng những cách khác nhau, ở những không gian khác nhau, nhạc Trịnh vẫn cất lên.
Một giọng ca mới đây đặc biệt gây chú ý là Hoàng Trang với ca khúc Ta đã thấy gì trong đêm nay. Cô gái sinh năm 1997, chỉ mới tốt nghiệp ngành ngôn ngữ Italy thuộc Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, nhưng sở hữu giọng hát được cho là phù hợp với nhạc Trịnh.
Hoàng Trang có những clip thu hút hàng triệu lượt xem và có thể sẽ là đại diện của thế hệ hát nhạc Trịnh tiếp theo.
