Doanh nghiệp Mỹ hoang mang khi tái mở cửa. Các chủ kinh doanh ở một số bang của Mỹ vui v́ sắp được mở cửa, nhưng không khỏi lo lắng khi biết khách hàng vẫn ái ngại với Covid-19.
Các kế hoạch mở cửa trở lại trung tâm thương mại, nhà máy cùng những cơ sở kinh doanh khác bắt đầu được đề xuất ở nhiều bang của Mỹ, nhưng chúng nhanh chóng đối mặt với thực tế là người lao động và người tiêu dùng vẫn ôm tâm lư lo sợ Covid-19 và chưa sẵn sàng đóng vai tṛ cung cấp động lực trở lại cho nền kinh tế.
Một nhà hàng ở Georgia mở cửa trở lại hôm 27/4. Ảnh: Reuters.
Tổng thống Mỹ Donald Trump tối 28/4 ban bố một sắc lệnh hành pháp trao quyền lực lớn hơn cho chính quyền liên bang để đảm bảo rằng các nhà máy chế biến thịt và gia cầm vẫn hoạt động trong đại dịch. Động thái trên, nhằm ngăn chặn t́nh trạng thiếu thực phẩm trên diện rộng, được đưa ra sau khi tổ chức nghiên cứu Conference Board báo cáo niềm tin của người tiêu dùng Mỹ đă giảm xuống mức thấp nhất trong ṿng 6 năm qua.
V́ không có một tiêu chuẩn chung, các bang đang áp dụng những cách tiếp cận khác nhau nhằm thúc đẩy quá tŕnh hồi sinh nền kinh tế.
Thống đốc Florida Ron DeSantis thông báo mở cửa trở lại hoạt động kinh tế trong bang từ 29/4, trong khi các doanh nghiệp ở Georgia, bao gồm tiệm massage và cắt tóc, bắt đầu đón khách từ hôm 24/4. Tại Texas, Thống đốc Greg Abbott đang cho phép một số cơ sở kinh doanh nhất định như cửa hàng bán lẻ, nhà hàng và rạp chiếu phim mở cửa trở lại vào cuối tuần này nhưng chỉ hoạt động 25% công suất.
Nhà hàng New Braunfels ở Texas, nơi Olivia Wise, 22 tuổi, làm bồi bàn, dự định mở cửa vào ngày 1/5. Nhưng Wise, hiện sống cùng cha mẹ, chưa cảm thấy hoàn toàn yên tâm và thoải mái khi quay lại làm việc.
"Tôi nghĩ c̣n quá sớm", cô nói. "Thật tuyệt v́ họ muốn khởi động lại nền kinh tế nhưng không đáng để tôi mạo hiểm sức khỏe của cha mẹ ḿnh".
Người tiêu dùng dường như cũng không quá hăm hở với việc rời khỏi nhà. Dù đă xuất hiện vài cuộc biểu t́nh rải rác chống lệnh phong tỏa, nh́n chung những biện pháp giới hạn hiện tại vẫn thu hút sự ủng hộ từ phần đông công chúng Mỹ.
Một cuộc khảo sát do Washington Post thực hiện cho thấy 66% người tham gia trả lời câu hỏi, trong đó 62% là cử tri đảng Cộng ḥa, đồng t́nh với việc hạn chế hoạt động của các nhà hàng, cửa tiệm cùng những cơ sở kinh doanh khác. Chỉ 17% nói những biện pháp hiện nay quá khắt khe.
Niềm hy vọng của chính quyền về sự phục hồi nhanh chóng đang bị che phủ bởi mối lo ngại rằng việc mở cửa trở lại quá sớm sẽ làm bùng lên làn sóng lây nhiễm nCoV mới, khiến các bang phải ra lệnh đóng cửa lần thứ hai. Một mệnh lệnh như vậy có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng.
"Đây chính là vấn đề. Rủi ro nằm chính ở việc bạn phải đóng cửa một lần nữa", Steven Blitz, nhà kinh tế học tại công ty nghiên cứu thị trường TS Lombard, nhận định.
Mỹ đang chiến đấu với Covid-19 trên tất cả các mặt trận. Cục Dự trữ Liên bang và quốc hội đang dành một khoản viện trợ trị giá 9 ngh́n tỷ USD để cứu nền kinh tế bị tổn thương, Larry Kudlow, người đứng đầu Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ, cho hay.
Tới nay, những dấu hiệu khả quan mới được nh́n thấy rơ ràng trên thị trường tài chính hơn là trong cuộc sống thường ngày của người dân Mỹ.
Hàng triệu người đă mất việc làm trong những tuần gần đây, khiến nhiều gia đ́nh phải cân nhắc lại thói quen chi tiêu. Ở Texas, Wise và cha mẹ cô đều mất việc. Trong 6 tuần qua, họ hạn chế hết mức chi tiêu bằng cách cắt giảm tiền truyền h́nh cáp, các bữa ăn nhà hàng, ngừng mua quần áo mới.
"Bỗng nhiên bạn phải tự hỏi 'ḿnh cần làm ǵ đây?', không ai trong ngôi nhà này có việc làm", Wise nói.
Hai tuần sau khi Wise bị cho nghỉ việc không lương hồi giữa tháng ba, cha cô cũng mất việc. Cả hai đều nhận trợ cấp thất nghiệp nhưng Wise cho hay họ cảm thấy hoang mang v́ không biết bao giờ mới có thể đi làm trở lại. Trong lúc đó, các chi phí gia đ́nh cứ chồng chất.
"Chúng tôi đă ngừng tiêu tiền, không chỉ bởi v́ lệnh cách ly mà c̣n bởi chúng tôi không thể rút hầu bao vào lúc này", Wise chia sẻ. "Chúng tôi vẫn ổn. Đồ ăn vẫn c̣n trong tủ lạnh nhưng bạn không thể chi tiền khi không biết bao giờ mọi thứ sẽ quay về như b́nh thường".
Các chủ doanh nghiệp cho biết họ phải cân nhắc rất kỹ lưỡng giữa việc đảm bảo sức khỏe cho nhân viên và mong muốn kiếm tiền trở lại. Nhiều người nói họ không biết liệu khách hàng có t́m đến hay không nếu mở cửa trở lại, nhưng họ không thể liều lĩnh tiếp tục đóng cửa trong khi các đối thủ đă bắt đầu hoạt động.
Tại Texas, yêu cầu chỉ hoạt động 25% công suất mà chính quyền bang đưa ra khiến các chủ doanh nghiệp không biết có nên mở cửa trở lại hay không và bằng cách nào, theo Jason Mock, chủ tịch Pḥng Thương mại khu vực San Marcos.
"Mọi người đều đang phân vân", ông nói. "Một số doanh nghiệp c̣n do dự nhưng số khác hăm hở muốn trở lại cuộc chơi v́ họ đă đứng bên lề quá lâu rồi".
Một số chủ nhà hàng phân vân liệu họ có thể đáp ứng yêu cầu chỉ phục vụ 25% số ghế hay không. Mở cửa trở lại trong tuần này đồng nghĩa với việc họ phải trả tiền thực phẩm, điện nước, lương nhân viên trong khi không có ǵ đảm bảo khách hàng sẽ lập tức quay lại.
"Đây là quyết định rất khó khăn", Mock nhận xét. "Mọi thứ có lẽ sẽ diễn ra chậm. Nhưng các chủ nhà hàng hiểu rằng đây chỉ là bước đầu tiên trên con đường trở về như trước đây".
Tại cửa hàng bán vali, túi du lịch Luggage Shop of Lubbock, nơi mở cửa trở lại vào ngày 1/5, Tiffany Zarfas Williams, chủ cửa hàng, cho hay bà đang khuyến khích khách hàng đặt mua trực tuyến trước rồi mới tới nhận. Nếu khách muốn đích thân tới chọn, họ có thể đặt lịch qua mạng nhằm đảm bảo rằng cửa hàng không quá đông. Bà cũng dự trữ khẩu trang dùng một lần và nước rửa tay cho nhân viên cùng khách hàng.
"Tôi hơi lo lắng", Williams nói. "Tôi ghét việc là nơi đầu tiên mở cửa trở lại. Phải hai đến ba tuần nữa chúng ta mới biết liệu đây có phải ư tưởng tốt hay không".
Dù doanh số tháng trước giảm 90%, Williams vẫn trả lương đầy đủ cho hai nhân viên toàn thời gian. Bà đă thương thảo với chủ nhà hoăn trả tiền thuê trong hai tháng. Tuy nhiên, Williams cho biết bà đă chuẩn bị tâm lư đối diện với t́nh trạng sụt giảm doanh thu trong dài hạn. Có thể phải mất vài tháng, thậm chí vài năm trước khi người tiêu dùng cảm thấy thoải mái với việc chi vài trăm USD cho một chiếc vali, bà nhận định.
"Ngay cả khi mở cửa, tôi không tin rằng khách hàng sẽ lũ lượt kéo đến cửa hàng", bà nói. "Đây là thách thức đối với chủ của các cửa hàng bán vali, túi xách, đồ du lịch. Đó đều là những thứ mà hiện tại không ai nghĩ đến. Tôi không biết bao giờ nó sẽ thay đổi nữa. Không có ǵ là chắc chắn cả".
Tại Columbia, Nam Carolina, Darius Johnson dự kiến mở cửa lại cửa hàng sinh tố của ḿnh vào ngày 4/5 sau một tháng đóng cửa. Johnson có kế hoạch giới thiệu một ứng dụng di động giúp khách hàng gọi đồ và trả tiền trên điện thoại. Anh cũng dự trữ nhiều nghệ, gừng và chanh để làm sinh tố với hy vọng chúng sẽ thu hút được các khách hàng giờ đây biết quan tâm tới sức khỏe hơn.
"Thực sự là một thách thức lớn khi mà bạn thức dậy mỗi sáng và biết rằng ḿnh sẽ không thể kiếm ra một xu nào", Johnson, 28 tuổi, nói. "Tất nhiên ai cũng muốn được an toàn nhưng bạn vẫn phải làm những ǵ có thể để giữ công việc kinh doanh".
