Trong nhiều năm, một bộ phận người Mỹ – đặc biệt là người gốc Việt, gốc Cuba và Latino theo xu hướng bảo thủ – đă ủng hộ nhiệt thành các chính sách trục xuất và siết chặt biên giới của Trump.
- Họ tin rằng : làm như vậy là bảo vệ luật pháp, trật tự, và văn hóa của nước Mỹ.
- Họ lập luận rằng : ai vào Mỹ không hợp pháp th́ phải bị trục xuất, không có ngoại lệ.
Họ gọi những người phản đối chính sách là “cấp tiến”, “thân Cộng”, “phản quốc”.
Thế nhưng, một khi làn sóng trục xuất ấy quay lại tấn công chính con cháu, bạn bè, hoặc chính họ – th́ bức tranh trở nên méo mó, đau đớn, và đầy mâu thuẫn.
Không ít người từng là cựu chiến binh, từng phục vụ trong quân đội Mỹ, hoặc từng là nạn nhân chiến tranh, đă bị trục xuất trong nhiệm kỳ Trump.
Một người đàn ông gốc Puerto Rico nói tiếng Tây Ban Nha, bị ICE bắt giữ chỉ v́ “trông giống dân nhập cư không giấy tờ” , dù ông là công dân Mỹ từ khi sinh ra.
Một phụ nữ người Honduras sống tại Los Angeles, có con trai bị ung thư, bị ICE bắt ngay tại ṭa án trong lúc đang nộp hồ sơ cư trú – mà trước đó cô từng ủng hộ các chính sách di trú cứng rắn.
Sự tỉnh giấc bắt đầu từ một cú sốc. Khi người thân của bạn bị bắt dù không phạm tội h́nh sự, khi chính quyền từ chối nghe bất kỳ lời giải thích nào, khi ICE hành xử như thể tất cả đều là “người xa lạ” – lúc ấy, ḷng tin vào hệ thống pháp lư của nước Mỹ bắt đầu rạn nứt
Ảnh minh họa: Cô Lê Mai Ngọc Nhi, 27 tuổi, từng tham gia tấn công ṭa nhà Quốc Hội Mỹ ngày 6-1-2021 và từng bị kết án 10 ngày tù. Courtesy of Nhi Ngoc Mai Le.
1. Tâm lư bảo vệ người “cùng phe”
Tâm lư phổ biến trong MAGA là phân chia thế giới thành hai nhóm :
Người “cùng phe” và “khác phe”.
Người cùng phe th́ đáng được thông cảm, c̣n người ngoài th́ phải bị trừng trị.
Khi một người mẹ gốc Việt đưa con đi học và bị bắt v́ quá hạn visa, MAGA s ẽ phản ứng mạnh nếu đó là em gái của ḿnh.
Nhưng nếu người bị bắt là mẹ của một đứa trẻ người Honduras, th́ họ sẽ nói :
- “Luật là luật”.
Điều này không xuất phát từ tâm ác, mà là kết quả của một hệ thống chính trị và truyền thông nuôi dưỡng tư duy [color=blue“chúng ta vs. bọn họ” [/color].
Người ta đồng cảm với những ǵ ḿnh thấy là quen thuộc, và dễ dàng dửng dưng với nỗi đau khổ của người không giống ḿnh.
Nhưng trớ trêu thay, nước Mỹ của Trump – khi thực thi chính sách – lại không phân biệt rơ ràng như vậy.
Trong mắt ICE, bạn chỉ là một cái tên trên những hồ sơ cần phải trục xuất – không phải “bạn là người Việt yêu nước Mỹ và đang làm ăn chân chính”.
2. Khi niềm tin bị sụp đổ
Niềm tin là một thứ rất khó bị lung lay bằng lư lẽ. Nhưng một khi sự thật trần trụi đập vào mặt – khi người thân bị bắt ngay trước mặt bạn, khi bạn chứng kiến nỗi sợ hăi trong mắt con cái v́ cha mẹ bị giam, khi bạn đến ṭa và nhận ra không ai có thể giúp được bạn – th́ tất cả lư luận “phải thượng tôn pháp luật” bỗng trở nên xa vời, lạnh lẽo, và vô cảm.
Lúc ấy, một số người bắt đầu đặt câu hỏi :
Tại sao tôi lại ủng hộ điều này ?
Tại sao tôi lại ăn mừng khi người khác bị trục xuất, nhưng lại đau khổ khi chính ḿnh bị đối xử tương tự ?
Phải chăng tôi đă nhắm mắt làm ngơ quá lâu, nghĩ rằng hệ thống sẽ tha cho “người tốt như tôi”?
3. Cộng đồng người Việt tại Mỹ
Người gốc Việt tị nạn tại Mỹ, đặc biệt là ở các khu vực như :
- Little Saigon
- Orange County hay Houston, thường rất tự hào về hành tŕnh vượt biển, về ư chí vươn lên, và về niềm tin chống Cộng.
Với nhiều người, ủng hộ Trump không chỉ là ủng hộ một tổng thống, mà là khẳng định bản sắc chống Cộng, chống xă hội chủ nghĩa, và “yêu nước kiểu Mỹ” .
Họ treo cờ VNCH bên cạnh cờ Mỹ, tham gia các cuộc diễn hành với nón đỏ “Make America Great Again” , và xem những ai ủng hộ đảng Dân chủ là “ngây thơ”,thậm chí là “phản bội những người tị nạn”.
Nhưng sâu bên trong, có một vết rạn đang lớn dần.
Nhiều người gốc Việt theo Trump, khi bị hệ thống của ông ta đối xử bất công – từ trục xuất người thân, từ kỳ thị, cho đến im lặng trước các hành động thù ghét người châu Á – mới nhận ra :
Nước Mỹ của MAGA không xem họ là “một phần” của dân tộc này. Họ chỉ được chấp nhận khi c̣n “xài được” về mặt chính trị.
Khi ICE đến gơ cửa nhà người Việt, hoặc khi người gốc Việt bị gọi là : “virus”, “kung flu” giữa đường phố – th́ bức tường “tôi là người Việt tốt” không bảo vệ được họ khỏi sự phân biệt chủng tộc.
Trong các gia đ́nh gốc Việt theo MAGA, thế hệ trẻ – những người sinh ra ở Mỹ, nói tiếng Anh lưu loát, học ở các trường đa văn hóa – bắt đầu đặt câu hỏi :
- " Tại sao cha mẹ lại đi ủng hộ một người luôn tấn công di dân, chửi rủa người châu Á, và bao che cho sự phân biệt chủng tộc ?
Nhiều đứa con gốc Việt cảm thấy ngột ngạt khi nghe cha mẹ xem CNN là “fake news” , hoặc đổ lỗi cho người da đen và Latino về mọi tệ nạn xă hội.
Chúng cảm thấy bối rối khi người trong nhà từng là người tị nạn lại ủng hộ việc cấm cửa người tị nạn mới.
Xung đột gia đ́nh xảy ra không chỉ trên mặt trận chính trị – mà c̣n là sự đổ vỡ của niềm tin thế hệ :
Thế hệ trẻ muốn một nước Mỹ bao dung, công bằng, nhân đạo c̣n thế hệ lớn tuổi lại lo sợ “nước Mỹ đang mất đi những giá trị truyền thống”.
5. Cơ hội thứ hai ?
Câu hỏi quan trọng là :
- Liệu những người MAGA từng bị chính sách Trump làm tổn thương có thể là nhân tố thay đổi cộng đồng không?
Câu trả lời là có. Chính những người này – từng ủng hộ Trump, từng ăn mừng khi người khác bị bắt – khi bị “nghiền nát” bởi chính sách ấy, họ có thể là những người đáng tin nhất khi cảnh tỉnh cộng đồng.
Họ có uy tín bên trong, và tiếng nói của họ không bị xem là “chống phá” .
Tuy nhiên, điều kiện để thay đổi là phải dũng cảm đối mặt với sự thật :
- Thừa nhận ḿnh từng sai, từng vô cảm, và từng cổ vũ cho một hệ thống phi nhân đạo.
Không dễ. Nhưng nếu điều đó xảy ra, nó sẽ có tác động sâu sắc hơn mọi bài b́nh luận, mọi bài báo, mọi video trên TikTok.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
