Theo như ch́nh quyền Trung Quốc mới đây phẫn nộ giận dữ về động thái mới nhất của Mỹ trong lúc thay đổi diễn đạt về 'Đài Loan độc lập', như bộ Ngoại giao Mỹ đă xóa một cụm từ trên trang web của họ, trong đó nêu rơ rằng "Washington không ủng hộ Đài Loan độc lập" dù trước đây Mỹ vẫn cam kết với chính sách "một Trung Quốc" về ḥn đảo Đài Loan.
Bộ ngoại giao Mỹ đă bỏ cụm từ "chúng tôi không ủng hộ Đài Loan độc lập" khỏi bản tin về quan hệ Đài Loan - Mỹ
Trung Quốc cho rằng sự thay đổi này "gửi một tín hiệu sai... đến các lực lượng ly khai ủng hộ Đài Loan độc lập" và yêu cầu Mỹ "sửa chữa những sai lầm của ḿnh".
Trước đó, tập thông tin sự thật (factsheet) của Bộ Ngoại giao Mỹ về quan hệ giữa Đài Loan và Mỹ có cụm từ "chúng tôi không ủng hộ độc lập của Đài Loan" – nhưng cụm này đă bị gỡ bỏ vào tuần trước như một phần trong bản cập nhật "thường lệ".
Một phát ngôn viên của Mỹ đă nói rằng Washington vẫn cam kết với chính sách "một Trung Quốc", theo đó Mỹ công nhận và có quan hệ chính thức với Trung Quốc thay v́ Đài Loan.
Trung Quốc coi Đài Loan tự trị là một tỉnh ly khai và cuối cùng sẽ trở thành một phần của đại lục, và không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để đạt được điều này.
Nhưng nhiều người Đài Loan coi họ là một phần của một quốc gia riêng biệt, mặc dù phần lớn đều ủng hộ việc duy tŕ nguyên trạng rằng Đài Loan không tuyên bố độc lập khỏi Trung Quốc cũng như không thống nhất với Trung Quốc.
Ngoài việc bỏ cụm từ trên, tài liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ được cập nhật hôm 13/2, cũng nêu rơ Washington sẽ ủng hộ tư cách thành viên nếu Đài Loan gia nhập các tổ chức quốc tế "nếu có thể".
B́nh luận về những thay đổi này, một phát ngôn viên tại Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan - đại sứ quán không chính thức của Mỹ trên ḥn đảo tự trị - đă nói với truyền thông địa phương rằng tài liệu đă được "cập nhật để thông báo cho công chúng về mối quan hệ không chính thức của [Mỹ] với Đài Loan".
"Chúng tôi từ lâu đă tuyên bố rằng chúng tôi phản đối bất kỳ thay đổi đơn phương nào đối với nguyên trạng từ bất ḱ bên nào".
Ngày 15/2, Bộ trưởng Ngoại giao Đài Loan Lâm Giai Long đă cảm ơn Mỹ v́ những ǵ ông gọi là "lời lẽ tích cực, thân thiện với Đài Loan".
Nhưng trong cuộc họp báo thường kỳ hôm 17/2, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đă chỉ trích động thái này, gọi việc sửa đổi này là "sự thoái lui nghiêm trọng" trong lập trường của Mỹ về Đài Loan.
"Điều này gửi đi một tín hiệu sai lầm và nghiêm trọng đến các lực lượng ly khai ủng hộ Đài Loan độc lập và là một ví dụ khác về việc Mỹ vẫn cố chấp duy tŕ chính sách sai lầm của ḿnh là sử dụng Đài Loan để kiềm chế Trung Quốc", người phát ngôn Trung Quốc Quách Gia Khôn cho biết.
"Chúng tôi kêu gọi Mỹ ngay lập tức sửa chữa những sai lầm của ḿnh [và] nghiêm túc tuân thủ nguyên tắc một Trung Quốc".
Đài Loan cân nhắc mua vũ khí Mỹ trị giá hàng tỷ đô la
Đài Loan đang cân nhắc mua vũ khí trị giá hàng tỷ đô la từ Mỹ, hy vọng giành được sự ủng hộ từ chính quyền Trump 2.0 khi Trung Quốc tiếp tục gây sức ép quân sự lên ḥn đảo này, hăng tin Reuters dẫn lời các nguồn tin được thông báo về vấn đề cho hay.
Ba nguồn tin nắm vấn đề trao đổi với Reuters với điều kiện giấu tên do t́nh h́nh nhạy cảm, nói rằng Đài Loan đang đàm phán với Washington.
Gói vũ khí này nhằm chứng minh với Mỹ rằng Đài Loan cam kết với việc tự pḥng vệ, một trong những nguồn tin cho biết.
Một nguồn tin thứ hai nói rằng gói này sẽ bao gồm các tên lửa hành tŕnh pḥng thủ bờ biển và HIMARS, một loại giàn phóng hỏa tiễn cơ động cao được đặt trên một xe tải 5 tấn, có thể bắn sáu tên lửa dẫn đường.
"Tôi sẽ rất ngạc nhiên nếu gói vũ khí này ít hơn 8 tỷ USD. Trong khoảng từ 7 đến 10 tỷ USD", nguồn tin nói thêm.
Nhà Trắng không phản hồi yêu cầu b́nh luận ngay lập tức. Tuy nhiên, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Mike Waltz đă nói rằng ông muốn thúc đẩy việc giao vũ khí cho Đài Loan.
Bộ Quốc pḥng Đài Loan từ chối b́nh luận về các giao dịch mua bán cụ thể nhưng cho biết họ đang tập trung vào việc xây dựng năng lực pḥng thủ của ḿnh.
"Bất kỳ vũ khí và thiết bị nào có thể đạt được các mục tiêu xây dựng quân đội đều được liệt kê là mục tiêu đấu thầu", Bộ Quốc pḥng Đài Loan cho biết.
Đài Loan chi hàng tỷ đô la cho vũ khí và quốc pḥng mỗi năm
Tổng thống Mỹ Donald Trump đă khiến Đài Loan, cường quốc sản xuất chip, lo ngại khi nói trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ 2024 rằng ḥn đảo này đă đánh cắp hoạt động kinh doanh chất bán dẫn của Mỹ. Đến tháng 2/2025, ông Trump đă đe dọa áp thuế đối với hàng nhập khẩu chip.
Nhưng chính quyền của ông Trump vẫn duy tŕ sự ủng hộ ngoại giao đối với ḥn đảo mà Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Vào ngày 7/2, Tổng thống Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đă ra tuyên bố chung phản đối mọi nỗ lực thay đổi t́nh h́nh hiện tại ở eo biển Đài Loan thông qua vũ lực hoặc cưỡng ép.
Đài Loan có kế hoạch đề xuất một ngân sách quốc pḥng đặc biệt ưu tiên cho đạn pháo chính xác, nâng cấp pḥng không, hệ thống chỉ huy và kiểm soát, thiết bị cho quân dự bị và công nghệ chống thiết bị bay không người lái, một nguồn tin thứ ba quen thuộc với vấn đề này cho biết.
Trong nhiệm kỳ 2017-2021, ông Trump đă thiết lập các hợp đồng bán vũ khí thường xuyên cho Đài Loan, bao gồm các hợp đồng trị giá hàng tỷ đô la cho máy bay chiến đấu F-16. Chính quyền Biden sau đó đă duy tŕ các hợp đồng này, mặc dù thường có giá trị nhỏ hơn.
Các quan chức Đài Loan nhận thấy những dấu hiệu đáng khích lệ từ chính quyền Trump ngay cả khi các mối đe dọa về thuế quan đè nặng lên sự lạc quan này.
Một trong những nguồn tin của Reuters cho biết Đài Loan không tin rằng ông Trump đang t́m cách thực hiện một "cuộc mặc cả lớn" với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh để bán rẻ lợi ích của Đài Loan. Nguồn tin nói rằng ông Trump quan tâm nhiều hơn đến việc áp thuế lên chất bán dẫn.
Trong một dấu hiệu khác về cam kết của Mỹ đối với Đài Loan, nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ tại Đài Loan, Raymond Greene, sẽ giữ nguyên chức vụ của ḿnh, ba nguồn tin nói với Reuters, ngay cả khi các vị trí ngoại giao khác của Mỹ đang trải qua những xáo trộn lớn.
Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết ông Greene vẫn là giám đốc Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan.
