VBF-Các ca sĩ hải ngoại đang đổ xô về nước chạy show. Khổ mỗi là mỗi show của một tổ chức khác nhau đều phải xin lại từ đầu. Hiện có chút nới lỏng cho đơn vị thứ 2 nếu đơn vị đầu đồng ư th́ không cần xin lại từ đầu. Ngoài ra VN đang muốn nới lỏng cho những nghệ sĩ "cống hiến" nhiều th́ sẽ được cấp phép dài hạn.
Hạn chế hoạt động biểu diễn của nghệ sĩ Việt kiều qua giấy phép không chỉ ảnh hưởng hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong lĩnh vực giải trí mà c̣n khiến công chúng chịu thiệt tḥi
Nếu mời nghệ sĩ các nước đến tŕnh diễn ở Việt Nam th́ thủ tục xin phép rất đơn giản nhưng đụng đến nghệ sĩ là người Việt Nam định cư ở nước ngoài (Việt kiều) là đủ thứ khó khăn. Nhiều đơn vị tổ chức biểu diễn bày tỏ bức xúc việc này lâu nay nhưng không biết làm cách nào khác v́ đó là quy định của cơ quan quản lư dù quy định này có quá nhiều bất cập.
Quá nhiêu khê!
Không hiểu sao Nghị định 79/2012/NĐ-CP của Chính phủ quy định UBND cấp tỉnh cấp phép cho tổ chức, cá nhân nước ngoài thuộc địa phương mời vào biểu diễn nghệ thuật, c̣n với nghệ sĩ Việt kiều th́ phải do Cục Nghệ thuật Biểu diễn (NTBD), Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) cấp phép, bất kể là ai mời, diễn ở đâu. Đó là giấy phép được biểu diễn trên toàn lănh thổ Việt Nam. Nếu không có giấy phép này, nghệ sĩ Việt kiều không được tham gia biểu diễn trước công chúng.
Theo thủ tục quy định, nghệ sĩ Việt kiều xin phép biểu diễn thông qua đơn vị tổ chức biểu diễn trong nước. Đơn vị này làm thủ tục xin phép và chịu trách nhiệm về nghệ sĩ này trong thời gian biểu diễn tại Việt Nam, thậm chí phải báo cáo về Cục NTBD kết quả biểu diễn của nghệ sĩ này sau mỗi đợt biểu diễn. Giấy phép biểu diễn trên toàn lănh thổ Việt Nam của Cục NTBD cấp cho một nghệ sĩ trong ṿng 3-6 tháng (hết thời hạn sẽ phải làm hồ sơ xin gia hạn).
Ca sĩ Thái Châu tŕnh diễn trong chương tŕnh Sol Vàng. (Ảnh do chương tŕnh cung cấp)
Trước đây, giấy phép này chỉ cho phép nghệ sĩ Việt kiều tŕnh diễn trong chương tŕnh của đơn vị đứng tên xin phép, muốn tham gia chương tŕnh của đơn vị khác th́ đơn vị thứ hai này phải làm thủ tục xin phép lại từ đầu dù thời hiệu giấy phép của Cục NTBD cấp vẫn c̣n. Sau nhiều lần các đơn vị tổ chức kiến nghị, những ràng buộc khắt khe này đă được nới, bỏ. Đơn vị trước được chuyển nhượng quyền đại diện cho đơn vị sau nếu 2 đơn vị đạt được thỏa thuận.
Điều đáng nói nữa là khi nghệ sĩ Việt kiều diễn chương tŕnh nào th́ ban tổ chức chương tŕnh đó lại phải làm hồ sơ xin phép Cục NTBD dù trước đó vài ngày họ đă được cấp phép biểu diễn tại Việt Nam trong một chương tŕnh khác. Báo Người Lao Động từng rơi vào trường hợp này. Đó là khi tổ chức chương tŕnh lễ trao Giải Mai Vàng lần thứ 19. Ban tổ chức phải chạy đôn chạy đáo xin cấp phép biểu diễn trên lănh thổ Việt Nam cho ca sĩ Thanh Bùi v́ Sở VH-TT-DL TP HCM khi đó yêu cầu phải có giấy phép của Cục NTBD cho phép Thanh Bùi biểu diễn tại Việt Nam th́ cơ quan này mới cấp phép công diễn có Thanh Bùi tham gia trong chương tŕnh dù ca sĩ Thanh Bùi đă được Cục NTBD cấp phép biểu diễn tại Việt Nam để tham gia trong chương tŕnh “Duyên dáng Việt Nam” diễn ra 1 tuần trước đó. Hai chương tŕnh cách nhau chỉ có 1 tuần nhưng 2 đơn vị tổ chức phải làm hồ sơ xin cấp phép biểu diễn tại Việt Nam cho Thanh Bùi 2 lần.
Nhiều đơn vị sản xuất chương tŕnh cho rằng họ cảm thấy rất mệt mỏi mỗi khi chương tŕnh của ḿnh có mời nghệ sĩ Việt kiều. Thời gian gần đây, lượng nghệ sĩ Việt kiều về nước tham gia các chương tŕnh game show khá nhiều. T́nh trạng lo chạy giấy phép cho nghệ sĩ Việt kiều khiến các doanh nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh giải trí càng thêm vất vả, tốn kém. Bởi thực tế hiện nay, ngoài việc thu h́nh chương tŕnh tại phim trường của các đài truyền h́nh không bị điều chỉnh bởi Nghị định 79/2012/NĐ-CP, các chương tŕnh biểu diễn, game show do các đơn vị tư nhân sản xuất phát sóng trên các đài truyền h́nh nhưng tổ chức biểu diễn quay h́nh tại các sân khấu, có khán giả nên đều phải tuân thủ quy định cấp phép biểu diễn của nghị định này.
Không cần cấp phép
Không ít đơn vị sản xuất chương tŕnh than thở rằng muốn mời nghệ sĩ Việt kiều biểu diễn để tăng thêm yếu tố mới lạ cho chương tŕnh nhưng vướng phải quy định, thủ tục quá phức tạp. Không chỉ làm khổ đơn vị tổ chức biểu diễn, nghệ sĩ mà quy định trên c̣n làm khổ cơ quan chức năng địa phương. TP HCM có rất nhiều công ty, địa điểm biểu diễn, pḥng trà… nên nghệ sĩ Việt kiều khi về Việt Nam biểu diễn, ngoài chương tŕnh họ được cấp phép, trong thời gian lưu lại, hằng đêm họ được mời đến hát nhiều nơi, trong những trường hợp này, cơ quan quản lư địa phương lúng túng. Một chuyên viên của Sở Văn hóa - Thể thao TP HCM cho biết ngay trong giấy phép biểu diễn trên toàn lănh thổ Việt Nam cấp cho mỗi nghệ sĩ Việt kiều của Cục NTBD cũng có giới hạn khác nhau, các chuyên viên cũng không biết căn cứ vào đâu để Cục NTBD có sự giới hạn khác nhau đó.
Hạn chế hoạt động biểu diễn của nghệ sĩ Việt kiều bằng giấy phép biểu diễn trên lănh thổ Việt Nam, trước tiên là làm ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong lĩnh vực giải trí, sau đó là hạn chế nhu cầu thưởng thức của công chúng. Bà Trương Thị Thu Dung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Ghi âm Công nghiệp Việt Nam, Giám đốc Trung tâm Băng nhạc Rạng Đông - nhiều năm trước từng đưa ra kiến nghị: “Cần có một cơ chế mở trong việc cấp phép biểu diễn cho nghệ sĩ Việt kiều. Giấy phép biểu diễn cấp lần đầu có thể có thời hạn 3 tháng hoặc 6 tháng nhưng sau thời hạn đó, nghệ sĩ không vi phạm ǵ th́ nên cấp giấy phép dài hạn hoặc không cần cấp phép. Mỗi chương tŕnh biểu diễn, đơn vị tổ chức phải xin phép công diễn chương tŕnh, có trách nhiệm khai báo với cơ quan quản lư chức năng địa phương nơi chương tŕnh diễn ra và cơ quan thuế để nộp thuế, phí bản quyền tác phẩm theo đúng quy định. Nhà nước cũng ra lệnh cấm biểu diễn nếu nghệ sĩ nào đó vi phạm pháp luật Việt Nam”.
Nguyện vọng chung của nghệ sĩ Việt kiều là được tạo điều kiện thật tốt để cống hiến cho hoạt động nghệ thuật của nước nhà và công chúng. Đó là nguyện vọng chính đáng cần được cơ quan quản lư quan tâm điều chỉnh chính sách cho phù hợp.
Nói chưa đi đôi với làm
Phản hồi từ bài báo “Bức xúc cơ chế xin - cho” trên Báo Người Lao Động ngày 9-7-2012, ông Vương Duy Biên, Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL hiện nay, lúc đó là Cục trưởng Cục NTBD, cho biết sẽ cố gắng thay đổi quy định theo hướng có lợi cho nghệ sĩ. Theo đó, những nghệ sĩ Việt kiều đă về nước biểu diễn nhiều lần, thời gian qua không mắc sai phạm và có cống hiến cho khán giả sẽ được tạo điều kiện bằng cách cấp giấy phép biểu diễn trong thời gian dài hơn. Cục luôn hoan nghênh các nghệ sĩ hải ngoại về nước biểu diễn, cống hiến cho khán giả quê nhà. Thế nhưng đến nay, thời gian cấp phép dài hơn của Cục NTBD đối với nghệ sĩ Việt kiều cũng chỉ 6 tháng.
