Cận cảnh cuộc chạm trán tầm gần giữa F-18 của NATO và Su-30 Nga trên biển Baltic

[june04]

Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng bán thêm khí đốt tự nhiên cho Liên minh châu Âu nhưng muốn có các cam kết dài hạn vì họ biện minh nhằm phục vụ cho khoản đầu tư cơ sở hạ tầng cần thiết. Nước này cũng muốn tránh bất kỳ sự hoán đổi phức tạp nào mà khối này đang thảo luận để tránh khí đốt của Nga.



Châu Âu đang cố gắng đảm bảo nguồn cung cấp khí đốt thay thế để thay thế cho luồng khí đốt của Nga đi qua Ukraine. Trong số các lựa chọn, châu Âu có thể chọn cách để khí đốt của Azerbaijan sang Thổ Nhĩ Kỳ rồi vào châu Âu, do đó thay thế doanh số bán thêm khí đốt của Nga vào thị trường Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, Thổ Nhĩ Kỳ muốn mở rộng xuất khẩu qua Bulgaria hơn.

“Tôi cần sự đảm bảo này từ các bạn - 10 năm, 15 năm, bất kể là bao lâu, các bạn cần phải đưa ra điều gì đó”, Bộ trưởng Năng lượng Alparslan Bayraktar trả lời Bloomberg trong một cuộc phỏng vấn tại Ankara, mô tả đề xuất hoán đổi khí đốt của châu Âu rất “rắc rối”.

“Những cuộc thảo luận này được thực hiện mà không xem xét đến công suất và thị trường”, ông Bayraktar nói. “Những gì chúng ta cần là tăng cường công suất kết nối Thổ Nhĩ Kỳ - Bulgaria”, về mặt kỹ thuật hiện chỉ có thể tiếp nhận một nửa trong số 7 tỷ mét khối mỗi năm mà Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp.

Ông cho biết Ankara có thể hợp tác với công ty năng lượng quốc gia Socar của Azerbaijan để tăng sản lượng lên tới 10 tỷ mét khối, nhưng muốn có sự đảm bảo về nhu cầu của châu Âu.

Những bình luận này cho thấy rõ tính cấp thiết để thay thế dòng chảy của Nga vào châu Âu - tuy nhiên vấn đề của người mua và người bán không phải lúc nào cũng thống nhất.

"Chúng tôi cho rằng các rào cản chính trị và vật lý là quá lớn để thay thế khí đốt của Nga chảy qua Ukraine bằng khí đốt của Azerbaijan", công ty tư vấn Energy Aspects Ltd. cho biết trong một lưu ý gần đây. "Azerbaijan sẽ phải vật lộn để tăng sản lượng trong nước để cung cấp nguồn cung bổ sung cho châu Âu vào năm tới".

Ông Bayraktar chỉ ra các thỏa thuận như Hiệp ước của Thổ Nhĩ Kỳ năm ngoái với Bulgaria để nhập khẩu tới 1,5 bcm LNG và tái xuất khẩu về phía tây như một giải pháp "linh hoạt" hơn. Nhưng điều đó có thể khiến Brussels khó chịu, vì cơ quan giám sát chống độc quyền của EU đang điều tra thỏa thuận này vì lo ngại rằng nó chống cạnh tranh.

Trong khi đó, Bulgaria - quốc gia phải trả gần 500.000 USD một ngày theo thỏa thuận trên để được tiếp cận lưới khí đốt của Thổ Nhĩ Kỳ - đang tìm cách đàm phán lại thỏa thuận này để cho phép bên thứ ba sử dụng các quyền này do chi phí phải trả cao.

Thổ Nhĩ Kỳ đặt mục tiêu trở thành trung tâm khí đốt khu vực, và đã đầu tư mạnh vào các cơ sở lưu trữ và khí đốt tự nhiên hóa lỏng mới cũng như thăm dò và khai thác ở Biển Đen. Mặc dù vẫn gần như hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu trong nước, nhưng nước này đã ký nhiều hợp đồng xuất khẩu với Romania, Moldova và Hungary vào năm ngoái để mua một lượng nhỏ khí đốt.

Ông Bayraktar cho biết nước này cũng đang thăm dò việc nhập khẩu khí đốt từ Turkmenistan, hiện đang thông qua hình thức trao đổi khí đốt với nước láng giềng Iran, đồng thời nói thêm rằng ông hy vọng sẽ đạt được một thỏa thuận nào đó trong chuyến thăm tới quốc gia này vào cuối tháng 7.

Giảm giá khí đốt của Nga

Trong khi châu Âu đã cố gắng cai khí đốt của Nga kể từ cuộc xung đột ở Ukraine, Moscow vẫn là nhà cung cấp khí đốt lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia thành viên NATO, khi Ankara cố gắng cân bằng mối quan hệ với cả hai bên trong cuộc xung đột.

Bộ trưởng Bayraktar cho biết Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đã đàm phán "mức giá đặc biệt" cho khí đốt vào mùa hè và mùa đông năm ngoái, không phụ thuộc vào công thức giá thông thường được nêu trong hợp đồng giữa Gazprom PJSC của Nga và Botas của Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng không tiết lộ các điều khoản.

“Tùy thuộc vào điều kiện thị trường, lượng tiêu thụ, lượng nhập khẩu, đôi khi người bán, đôi khi người mua có thể đưa ra những đề xuất khác nhau”, ông nói.