Từ một chỉ huy của IS, Shakr trở thành chỉ điểm viên đắc lực giúp quân đội Iraq chống lại phiến quân.
Chiến binh IS sử dụng súng trên chiếc xe bọc thép chiếm được của quân đội chính phủ
Tên cựu chỉ huy IS bước vào phòng thăm viếng trong nhà tù ở Baghdad, Iraq mà không phải mặc bộ quần áo màu cam và bị còng tay như các bạn tù. Anh ta mỉm cười chào lính gác, thậm chí còn hôn vào má họ.
Một nhà tù giam giữ các chiến binh IS ở thủ đô Baghdad của Iraq
Đó chính là Abu Shakr (tên giả được cung cấp để đảm bảo an toàn), người đàn ông 36 tuổi đã gia nhập phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) vì tức giận với cách chính phủ Iraq đối đãi với người Sunni thiểu số ở nước này. Từng là một chỉ huy trong đội quân của IS, Shakr bị bắt và sau đó lại trở thành một chỉ điểm viên cho quân đội Iraq chống IS.
Sau khi bị quân đội Iraq bắt giữ trong một trận chiến vào cuối năm 2013, Shakr đứng trước hai lựa chọn: Hoặc là giúp an ninh Iraq phát hiện và bắt giữ các phần tử cực đoan, hoặc ngồi tù rục xương. Và giờ đây Shakr đang tận hưởng cuộc sống khá tự do bên trong nhà tù nghiêm ngặt nhất Iraq, nơi anh ta được chơi đùa cùng các con, được thường xuyên viếng thăm và kết bạn với lính gác.
Các quan chức an ninh Iraq cho hay Shakr đã giúp họ nắm được các chiến thuật mà IS thường áp dụng, đồng thời truy tìm, bắt giữ và thẩm vấn các nghi phạm khủng bố. Tại tỉnh Salahuddin, Shakr đã giúp quân đội giành lại được nhiều vị trí trọng yếu, trong đó có thị trấn Beiji,nơi có nhà máy lọc dầu lớn nhất Iraq.
Có vẻ như Shakr đồng ý trở thành một chỉ điểm viên chống lại tổ chức mà anh ta từng tham gia để có thể đảm bảo an toàn cho gia đình mình trước những đe dọa của cả IS lẫn chính phủ. Tuy nhiên, anh ta không để lộ bất cứ cảm xúc cá nhân nào đối với những phiến quân IS đang ngày ngày bị anh ta chỉ điểm cho quân đội.
Quân đội Iraq vừa phá được vòng vây của IS ở thị trấn Beiji
Trả lời phỏng vấn với phóng viên hãng AP, Shakr không thể hiện bất cứ sự hối hận nào về quãng thời gian chiến đấu cùng IS hay đề cập tới bất cứ điều gì về lý tưởng của chúng. Shakr chỉ nói rằng anh ta không bao giờ thích việc IS tấn công vào người Shia hay người Công giáo, bởi “đó không phải là con đường đúng”.
Shakr nói về nhóm IS: “Chúng ta không thể ngăn chặn được điều này, nhưng có thể hạn chế nó. IS không còn gì để mất”.
Trả lời về lý do gia nhập IS, Shakr cho biết anh rất tức giận với cuộc xâm lược của Mỹ vào Iraq để lật đổ Saddam Hussein vào năm 2003, và sau đó là cách đối xử của chính phủ mới do người Shia kiểm soát đối với những người Sunni như anh.
Là một sinh viên tốt nghiệp Đại học Baghdad, nỗi tức giận đó đã khiến Shakr quyết định gia nhập một chi nhánh của an-Qaeda ở Iraq vào năm 2007 với lý do: “Nếu chúng tôi xâm lược nước Mỹ, phản ứng của họ sẽ là gì? Người Mỹ sẽ kháng cự, tất nhiên là vậy”.
Nhiều người Iraq gia nhập IS vì tức giận với cách đối xử của chính phủ
Từ một lính quèn, Shakr leo dần lên trong hệ thống chỉ huy của al-Qaeda, chuyển từ quê nhà Diyala tới Baghdad, sau đó tới Salahuddin và cuối cùng đóng quân ở thành phố Fallujah miền tây Iraq.
Shakr nói: “Khi đơn vị giao nhiệm vụ mới, anh sẽ phải di chuyển. Không còn cách nào khác”.
Năm 2010, tên Abu Bakr al-Baghdadi lên thay thế tên chỉ huy al-Qaeda bị bom Mỹ tiêu diệt, và từ lúc này nhóm vũ trang của Shakr bắt đầu chuyển thành IS. Từ năm 2012, Baghdadi bắt đầu điều quân sang Syria để lợi dụng cuộc nội chiến ở đây nhằm tranh giành địa bàn và gia tăng ảnh hưởng. Tại đây, IS ngày càng lớn mạnh, thu hút được ngày càng nhiều tiền, vũ khí và chiến binh hơn.
Shakr được điều đến Fallujah vào năm 2012 với nhiệm vụ giám sát an ninh cho các hoạt động của IS ở thành phố này. Shakr có nhiệm vụ tổ chức hệ thống nhà an toàn và các chiến dịch hành quân từ Iraq tới Syria, đồng thời ra lệnh tổ chức các cuộc tấn công nhắm vào quân đội chính phủ.
Shakr cho biết lúc này IS đã kiểm soát được một phần lớn của thành phố Fallujah, mặc chúng có rất ít vũ khí, chủ yếu là các loại vũ khí thô sơ, tự tạo như bom tự chế, bom cài vệ đường để đối phó với quân đội.
Tuy nhiên dần dần IS thu hút được sự ủng hộ của các bộ tộc Sunni ở tỉnh Anbar vốn bất mãn với chính phủ của người Shia. Cùng với đó, các mỏ dầu ở Syria đã cung cấp cho IS một khoản tiền khổng lồ đủ để trả lương hậu hĩnh cho các chiến binh. Shakr cho hay anh ta nhận được mức lương 65 USD mỗi tháng, trong khi vợ con ở nhà được nhận mỗi người từ 20-45 USD.
Các chiến binh IS được trả lương hậu hĩnh trong các chiến dịch tấn công
Dưới trướng của Baghdadi, các chiến dịch quân sự của IS hoàn toàn thay đổi, và các vụ thảm sát, chặt đầu được thực hiện ngày càng công khai, rộng rãi, mặc dù hình thức xử tử man rợ này từng bị al-Qaeda phản đối kịch liệt.
Với chính sách tàn bạo đó, IS dần mở rộng lãnh thổ ở Fallujah và tỉnh Anbar, rồi sau đó chiếm được thành phố lớn thứ 2 Iraq Mosul hồi tháng Sáu, kiểm soát gần một phần ba lãnh thổ Iraq và Syria. Đúng thời điểm đó, Shakr bị quân đội bắt giữ.
Tình báo Iraq đã “đánh hơi” được vai trò chỉ huy cấp cao trong tổ chức IS của Shakr và bắt đầu điều tra anh ta thông qua các chỉ điểm viên trong thành phố. Họ đã theo dõi ngôi nhà của Shakr trong 11 ngày, nắm quy luật hoạt động của anh ta và vợ con, thậm chí lẻn vào nhà để nghe trộm các cuộc trò chuyện của Shakr.
Đến cuối năm 2013, quân đội Iraq quyết định bắt giữ Shakr với sự giúp đỡ của các nhân viên tình báo. Một sĩ quan tình báo nói: “Ai cũng có điểm yếu. Điểm yếu lớn nhất của anh ta là gia đình. Thế nên để anh ta hợp tác với chúng tôi, chúng tôi phải gây sức ép lên gia đình anh ta”.
Chiến binh IS sử dụng súng trên chiếc xe bọc thép chiếm được của quân đội chính phủ
Bộ Nội vụ Iraq cho biết Shakr vẫn chưa bị kết án vì có quan hệ với IS và vụ việc vẫn đang được điều tra. Trong khi đó, Shark vẫn được phép thường xuyên thăm vợ con tại nhà tù nghiêm ngặt nhất Baghdad.
Shakr cho biết giờ đây anh ta coi chính phủ là người bảo vệ gia đình mình. Anh nói: “Thật tiếc là tôi có thể phải ngồi tù suốt quãng đời còn lại, nhưng chính điều đó đã cứu vớt gia đình tôi”.
