Bí mật của 'những gã khổng lồ' Bắc Âu

[june04]

Chiếm chỉ 1% GDP và 0,3% dân số toàn cầu nhưng các quốc gia Bắc Âu đang làm chủ thị trường thế giới với những thương hiệu hàng đầu như Lego, Ikea, Spotify và Novo Nordisk. Đâu là bí quyết đằng sau thành công này?



Niềm đam mê với LEGO của người dân Đan Mạch - Ảnh: AFP



Từ một vùng đất lạnh giá với những câu chuyện thần thoại Viking, Bắc Âu đã vươn mình trở thành cái nôi của những tập đoàn khổng lồ toàn cầu.

Tạp chí The Economist đã khám phá những yếu tố độc đáo giúp các doanh nghiệp Bắc Âu chinh phục thị trường thế giới một cách ngoạn mục.

Điều đáng kinh ngạc là các công ty này không chỉ thành công về quy mô mà còn đạt hiệu quả kinh doanh vượt trội, với biên lợi nhuận cao hơn 7% so với mức trung bình ngành trong năm 2023.

Nhỏ mà có võ
Bốn quốc gia Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy và Thụy Điển đã sản sinh ra những thương hiệu thống lĩnh thị trường toàn cầu trong nhiều lĩnh vực.

Lego dẫn đầu ngành đồ chơi với doanh thu khổng lồ, trong khi Ikea làm mưa làm gió trong lĩnh vực nội thất. Volvo không chỉ duy trì vị thế là thương hiệu xe hơi an toàn nhất thế giới mà còn là biểu tượng cho chất lượng Bắc Âu.

Atlas Copco thống trị thị trường máy móc công nghiệp, Nokia và Ericsson dẫn đầu về thiết bị viễn thông, trong khi Autoliv và KONE lần lượt là những cái tên hàng đầu trong lĩnh vực dây an toàn và thang máy.

Sự thành công này càng ấn tượng hơn khi xét đến quy mô dân số và địa lý hạn chế của khu vực. Các công ty Bắc Âu đã chứng minh rằng việc xuất phát từ thị trường nhỏ không phải là rào cản cho sự phát triển toàn cầu. Ngược lại điều này còn trở thành động lực thúc đẩy họ vươn ra thế giới ngay từ những ngày đầu thành lập.

Làn sóng công nghệ mới cũng chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của các start-up Bắc Âu. Spotify đã cách mạng hóa ngành công nghiệp âm nhạc với hơn 500 triệu người dùng hoạt động hằng tháng trên toàn cầu.

Klarna định hình lại cách thức thanh toán trực tuyến với giải pháp mua ngay trả sau sáng tạo. Đặc biệt Novo Nordisk của Đan Mạch đã trở thành công ty dược phẩm có giá trị nhất châu Âu nhờ những đột phá trong lĩnh vực thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường.

Bí quyết và bài học
Quy mô thị trường nội địa nhỏ bé đã trở thành động lực buộc các doanh nghiệp Bắc Âu phải vươn ra toàn cầu ngay từ những ngày đầu thành lập.

Số liệu từ The Economist cho thấy doanh thu trong nước của 10 công ty lớn nhất khu vực chỉ chiếm trung bình 2%, thấp hơn nhiều so với mức 12% của các đối thủ châu Âu và 46% của các công ty Mỹ.

Pandora là một ví dụ điển hình khi chỉ trong vòng 7 - 8 năm đã phát triển từ một cửa hàng nhỏ ở Copenhagen thành nhà sản xuất trang sức hàng đầu thế giới với thị trường Đan Mạch hiện chỉ đóng góp 1% doanh số.

Yếu tố thứ hai là văn hóa đổi mới và sẵn sàng chấp nhận rủi ro. Lego là minh chứng tiêu biểu khi quyết định chuyển từ sản xuất đồ chơi gỗ sang nhựa ngay sau Thế chiến 2, với khoản đầu tư cho máy đúc nhựa tương đương doanh thu cả năm.

Tinh thần này vẫn được duy trì đến ngày nay khi Stockholm chỉ đứng sau London, Paris và Berlin về thu hút vốn đầu tư mạo hiểm.

Helsinki đã trở thành trung tâm phát triển game toàn cầu với những cái tên như Rovio (Angry Birds) và Supercell (Clash of Clans), thu hút hàng triệu người chơi mỗi ngày.

Hệ thống phúc lợi xã hội vững mạnh và chính sách hỗ trợ của chính phủ là yếu tố thứ ba tạo nên thành công.

Các doanh nhân Bắc Âu tự tin chấp nhận rủi ro khi biết rằng họ được bảo vệ bởi mạng lưới an sinh xã hội toàn diện. Từ trợ cấp thất nghiệp hậu hĩnh đến hệ thống chăm sóc sức khỏe và giáo dục chất lượng cao, tất cả đã tạo nên một môi trường lý tưởng cho sự đổi mới và sáng tạo.

Phần Lan là một ví dụ điển hình về cách chính phủ có thể thúc đẩy đổi mới. Trong cuốn sách How Finland became Finland, các tác giả đã chỉ ra rằng sự phát triển nhanh chóng của quốc gia này không phải là kết quả của nửa thế kỷ chờ đợi, mà là thành quả của một thế hệ được giáo dục tốt, một xã hội đồng thuận cao và khả năng nắm bắt xu hướng thời đại.

Thành công của các doanh nghiệp Bắc Âu không phải ngẫu nhiên hay chỉ dựa vào nguồn tài nguyên thiên nhiên. Đó là kết quả của sự kết hợp độc đáo giữa tinh thần mạo hiểm của người Viking, khát vọng vươn ra toàn cầu và môi trường chính sách thuận lợi.

Mô hình này không chỉ tạo ra những "gã khổng lồ" có tầm ảnh hưởng toàn cầu mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững trong dài hạn, mở ra những bài học quý giá cho các nền kinh tế đang phát triển.