Các mùa Trái Đất được một hành tinh khác điều khiển

[goodidea]

Vai trò bí ẩn của hành tinh láng giềng đối với khí hậu Trái Đất vừa được hé lộ.

Một nghiên cứu mới từ Đại học California ở Riverside (Mỹ), Đại học Brimmingham (Anh) và Đại học Queensland (Úc) cho thấy Sao Hỏa đóng vai trò quan trọng trong việc giúp ổn định các mùa trên Trái Đất.

Nghe có vẻ kỳ lạ, nhưng trên thực tế, việc khí hậu Trái Đất bị tác động bởi các hành tinh khác đã được biết đến trước đây, đối với Sao Mộc và Sao Kim.


Các hành tinh trong hệ Mặt Trời, bao gồm Trái Đất - Ảnh đồ họa: SPACE.COM

Theo Universe Today, khí hậu Trái Đất đã trải qua sự dao động theo chu kỳ của các kỷ băng hà và thời kỳ ấm áp hơn, với mỗi pha kéo dài hàng triệu năm, do những thay đổi nhỏ trong quỹ đạo và độ nghiêng trục quay của hành tinh.

Những biến đổi này được gọi là chu kỳ Milankovitch, xảy ra vì Trái Đất không quay quanh Mặt Trời một cách độc lập: Lực hấp dẫn của các hành tinh khác như Sao Mộc và Sao Kim liên tục tác động, làm thay đổi dần quỹ đạo, độ nghiêng trục quay và hướng các cực của nó.

Trong nghiên cứu mới, các tác giả đã thực hiện các mô phỏng máy tính trong đó khối lượng Sao Hỏa được thay đổi theo các phiên bản bằng 0 đến gấp 10 lần thực tế, nhằm xem xét sự thay đổi này ảnh hưởng thế nào đến khí hậu Trái Đất.

Tất cả các mô phòng đều chứa đựng điểm ổn định là chu kỳ lệch tâm 405.000 năm, được thúc đẩy bởi sự tương tác giữa Sao Kim và Sao Mộc. "Nhịp điệu" này vẫn tồn tại ổn định bất kể khối lượng của Sao Hỏa, tạo làm nền tảng cho sự biến đổi khí hậu của Trái Đất.

Kết quả cho thấy Sao Hỏa đóng 3 vai trò chính.

Quan trọng nhất, đó là ổn định và kiểm soát các mùa trong năm.

Trái Đất có các mùa là do độ nghiêng của trục quay Trái Đất, vốn thay đổi theo một chu kỳ kéo dài 41.000 năm.

Sự hiện diện của Sao Hỏa với khối lượng "vừa đủ" hiện tại giúp kiểm soát chu kỳ này, bảo đảm rằng sự thay đổi cường độ của các mùa trên Trái Đất sẽ tuân theo một nhịp điệu đều đặn trong suốt hàng chục ngàn năm, ngăn chặn những thay đổi hỗn loạn và đột ngột, vốn có thể ảnh hưởng đến sự sống.

Nếu Sao Hỏa quá nặng, nhịp điệu mùa này sẽ thay đổi đột ngột, dẫn đến các chu kỳ tan băng - hình thành băng cực đoan hơn.

Thứ hai, Sao Hỏa cũng là yếu tố cần thiết để tạo ra Đại chu kỳ Khí hậu 2,4 triệu năm của Trái Đất. Nếu Sao Hỏa không có đủ khối lượng, chu kỳ quan trọng này sẽ biến mất hoàn toàn.

Thứ ba, hành tinh đỏ điều khiển chu kỳ băng hà 100.000 năm, vốn xảy ra do sự lệch tâm quỹ đạo theo chu kỳ.

Chu kỳ này sẽ trở nên dài hơn và mạnh hơn khi khối lượng Sao Hỏa lớn hơn, chứng tỏ nó là một thành phần không thể thiếu trong cơ chế khởi phát kỷ băng hà của Trái Đất.

VietBF@sưu tập