Bão Mặt Trời kỷ lục tấn công gây tia lửa khổng lồ kéo dài hơn 40 giờ, phi hành gia trên ISS phải trú ẩn

[pizza]

Viện Nghiên cứu Không gian ước tính cơn bão Mặt Trời lần này đạt cường độ G4.7, trong đó mức G5 là cao nhất, chỉ một sự kiện ở cấp độ "cực đoan".

Cơn bão Mặt Trời được đánh giá là mạnh thứ hai trong vòng 5 năm

Một cơn bão Mặt Trời mạnh hiếm gặp đã tấn công Trái Đất trong tuần này, tạo ra những màn cực quang rực rỡ bao phủ khắp Bắc Bán Cầu. Một loạt vụ phun trào khối vành nhật hoa (CME) tốc độ cao từ bề mặt Mặt Trời đã tạo ra cơn bão địa từ mạnh nhất kể từ năm 2024. Theo Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA), sự kiện lần này đạt mức G4.7 theo thang đo bão của Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA) và kéo dài khoảng 42 giờ. Theo RT, thang đo của NOAA được quốc tế công nhận, trong đó mức G5 là cao nhất, chỉ một sự kiện ở cấp độ "cực đoan".


Một cơn bão Mặt Trời mạnh hiếm gặp đã tấn công Trái Đất trong tuần này, tạo ra những màn cực quang rực rỡ bao phủ khắp Bắc Bán Cầu. (Ảnh: Space)

Các hình ảnh được ghi nhận từ ESA (Cơ quan Vũ trụ châu Âu) cho thấy vùng hoạt động trên Mặt Trời đã phát ra nhiều vụ bùng phát cỡ lớn liên tiếp, bao gồm một tia X-flare mạnh, loại bức xạ dữ dội có thể làm rung chuyển toàn bộ tầng điện ly. Khi CME lao tới, từ trường Trái Đất bị nén mạnh, gây ra chuỗi rối loạn kéo dài hàng chục giờ.

Người dân tại Canada, Anh, Na Uy và nhiều bang của Mỹ đã ghi lại khoảnh khắc bầu trời đổi màu chỉ trong vài phút. Màn cực quang vốn chỉ xuất hiện gần Vòng Bắc Cực lần này được nhìn thấy ở những nơi hiếm gặp như Colorado, Texas và Alabama.


Màn cực quang vốn chỉ xuất hiện gần Vòng Bắc Cực lần này được nhìn thấy ở những nơi hiếm gặp như Colorado, Texas và Alabama. (Ảnh: Livescience)

The Guardian cho biết hàng nghìn người đã đổ ra đường giữa đêm để ngắm hiện tượng hiếm hoi này. Trên mạng xã hội X, cụm từ "sky is glowing" ("bầu trời phát sáng") leo top xu hướng toàn cầu chỉ sau vài giờ.

ISS nhận cảnh báo khẩn, phi hành gia buộc phải vào khoang bảo vệ

Trong khi mặt đất đang chứng kiến cảnh tượng ngoạn mục, trên quỹ đạo, mức bức xạ tăng đột ngột lại trở thành mối nguy thực sự.


Theo Space.com và AviationWeek, NASA đã yêu cầu phi hành gia trên ISS trú ẩn tạm thời trong một module có lớp che chắn tốt hơn, nhằm giảm lượng hạt năng lượng cao mà cơ thể họ có thể phải chịu.


Các phi hành gia ISS tìm nơi trú ẩn khỏi bức xạ khi bão mặt trời tạo ra cực quang trên khắp hành tinh. (Ảnh: Space)

Đây là quy trình an toàn được áp dụng trong các đợt bão mạnh, nhưng sự kiện lần này diễn ra nhanh và kéo dài hơn dự đoán, buộc các thành viên phải duy trì chế độ "bảo vệ bức xạ" trong nhiều giờ liền.

Nhiễu GPS, gián đoạn thông tin liên lạc, nguy cơ cho hàng không

NOAA cảnh báo rằng bão địa từ mức G4.7 có thể kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng, từ sai lệch đáng kể trong hệ thống định vị GPS đến gián đoạn liên lạc vô tuyến tần số cao và những dao động bất thường trong lưới điện quy mô lớn. Đối với hàng không, nguy cơ phơi nhiễm bức xạ khi bay ở vĩ độ cao cũng tăng lên rõ rệt, buộc một số hãng bay tại Bắc Mỹ phải chủ động điều chỉnh đường bay nhằm bảo đảm an toàn cho tổ bay và hành khách.


NOAA cảnh báo rằng bão địa từ mức G4.7 có thể kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng. (Ảnh: NOAA)

Không phải ngày tận thế nhưng hoạt động Mặt Trời đang tăng mạnh

Các chuyên gia cho biết Trái Đất vẫn an toàn nhờ lớp từ quyển và khí quyển dày đặc. Tuy nhiên, ESA cảnh báo vùng hoạt động mạnh trên Mặt Trời vẫn "chưa có dấu hiệu hạ nhiệt", đồng nghĩa những cơn bão tiếp theo hoàn toàn có thể xuất hiện trong vài ngày tới.

NOAA và ESA tiếp tục giám sát chặt chẽ và đưa ra cảnh báo sớm cho các ngành hàng không, viễn thông và năng lượng nếu tình hình tiếp tục leo thang.

VietBF@ sưu tập