"Đời xin có nhau Dài cho mãi sau Nắng không gọi sầu Áo xưa dù nhàu Cũng xin bạc đầu Gọi mãi tên nhau..."
Người ta thường ca tụng tình yêu đôi lứa ở cái thuở thanh xuân rực rỡ, nơi những nụ hôn nồng cháy và những lời thề non hẹn biển được trao nhau dưới ánh trăng. Nhưng có đi qua hết những giông bão của cuộc đời, có nếm trải đủ vị mặn chát của mồ hôi và nước mắt, người ta mới hiểu rằng: Tình yêu đẹp nhất không phải là tình yêu của tuổi trẻ, mà là cái nắm tay run rẩy khi về già.
Nhìn hình ảnh thật đẹp trong cái cõi tạm này – một người vợ ngồi bên giường bệnh của chồng, một người chồng đẩy xe lăn cho vợ dưới tàn cây xanh – lòng người ta bỗng chùng xuống. Câu tục ngữ ngàn đời của ông cha ta lại vang lên, thấm thía đến từng câu chữ: "Con nuôi cha không bằng bà nuôi ông, Con cháu đông không bằng ông chăm bà".
Có ai đó đã từng nói, đời người là một vòng tuần hoàn. Chúng ta sinh ra là những đứa trẻ cần được chăm sóc, và khi về già, chúng ta lại trở về làm những "đứa trẻ" nua nua, yếu ớt. Nhưng sự khác biệt nghiệt ngã nằm ở chỗ: Khi ta bé, cha mẹ chăm ta với niềm hy vọng về tương lai; còn khi ta già, người bạn đời chăm ta với nỗi nơm nớp lo sợ về sự chia ly.
Nhìn bức ảnh người vợ ngồi bên mép giường bệnh viện, dáng người nhỏ bé, đôi mắt đăm đắm nhìn người chồng đang nằm thiêm thiếp, ta mới hiểu thế nào là "nghĩa tào khang". Giường bệnh trắng toát, mùi thuốc sát trùng lạnh lẽo, tiếng máy móc kêu đều đều vô cảm. Trong cái không gian mà ranh giới giữa sự sống và cái chết trở nên mong manh ấy, con cháu dù có đông đúc, có hiếu thuận đến đâu cũng không thể nào túc trực 24/24. Chúng còn công việc, còn gia đình riêng, còn những lo toan của thời đại. Chỉ có bà – người đàn bà đã đi cùng ông từ thuở tóc còn xanh đến khi phai màu sương gió – là người duy nhất có thể ngồi đó, kiên nhẫn và bền bỉ.
"Con nuôi cha không bằng bà nuôi ông". Cái "không bằng" ấy không phải để trách cứ con cái, mà là để khẳng định sự thấu hiểu tuyệt đối giữa hai người bạn đời. Con cái có thể chăm cha bằng trách nhiệm, bằng hiếu đạo, nhưng làm sao chúng hiểu được ông đau ở đâu chỉ qua một cái nhíu mày? Làm sao chúng biết ông muốn uống nước ấm hay nước nguội chỉ qua một ánh mắt? Chỉ có bà mới hiểu. Bà hiểu cái tính nết của ông, hiểu ông sợ cô đơn, hiểu ông cần một bàn tay quen thuộc nắm lấy khi cơn đau ập đến.
Cái áo xưa dù nhàu, cũng như thân xác của ông bà giờ đây đã héo hon. Nhưng chính trong cái hình hài tiều tụy ấy, tình nghĩa vợ chồng lại tỏa sáng rực rỡ nhất. Bà ngồi đó, không chỉ là chăm sóc thể xác, mà là đang "nuôi" tinh thần cho ông. Sự hiện diện của bà là liều thuốc an thần tốt nhất. Để ông biết rằng, dù cả thế giới ngoài kia có xoay vần thế nào, dù sức khỏe có tàn phai ra sao, thì bên cạnh ông vẫn còn có một người không bao giờ bỏ rơi ông. Đó là lời hứa "bạc đầu" trọn vẹn nhất.
Nếu bức ảnh trong bệnh viện gợi lên sự xót xa và cam chịu, thì bức ảnh người chồng đẩy vợ trên chiếc xe lăn đi dạo dưới tán cây lại gợi lên một niềm xúc động an yên đến lạ kỳ.
"Con cháu đông không bằng ông chăm bà". Người đàn ông – phái mạnh, từng là trụ cột, là cây tùng cây bách che chở cho cả gia đình, nay lưng đã còng, chân đã chậm. Nhưng đôi tay ấy vẫn đủ sức đẩy chiếc xe lăn, đưa người bạn đời của mình đi qua những ngày tháng cuối cùng.
Có lẽ ngày xưa, ông từng chở bà trên chiếc xe đạp cũ kỹ đi qua những con đường làng gập ghềnh. Có lẽ ông từng đèo bà trên chiếc xe máy đi qua những năm tháng mưu sinh vất vả. Và giờ đây, khi đôi chân bà không còn đi vững, ông lại trở thành đôi chân của bà. Hành động đẩy xe lăn ấy chứa đựng cả một trời ân tình. Nó nói lên rằng: "Bà cứ yên tâm, dẫu bà không đi được nữa, tôi sẽ đưa bà đi. Tôi sẽ là đôi mắt để bà ngắm nhìn cuộc sống, là đôi chân để bà bước tiếp".
Nhìn nụ cười móm mém hay ánh mắt bình thản của ông khi đẩy xe, ta thấy được sự bao dung vĩ đại. Đàn ông thường vụng về, ít nói, nhưng khi họ đã cúi xuống để chăm sóc người vợ đau ốm, thì sự chăm sóc ấy lại tỉ mỉ và ân cần hơn bất cứ ai. Không phải vì bổn phận, mà vì ông xót. Ông xót người phụ nữ đã dành cả thanh xuân để lo cho ông, sinh cho ông những đứa con, vun vén cho ông cái tổ ấm. Giờ đây, khi bà yếu đuối nhất, là lúc ông phải trả lại cho bà cái "nghĩa" của một đời người.
Dưới vòm cây xanh ấy, nắng không còn "gọi sầu" nữa. Nắng trở thành chứng nhân cho một tình yêu đã vượt qua quy luật của thời gian. Họ không cần nói những lời hoa mỹ. Chỉ cần ông còn đẩy, bà còn ngồi đó, thế là đủ. Thế là "Đời xin có nhau".
Cuộc đời này, suy cho cùng, tiền tài danh vọng cũng chỉ là phù du. Khi nằm trên giường bệnh, khi ngồi trên chiếc xe lăn, chẳng ai mang theo được tiền bạc hay địa vị. Thứ duy nhất còn lại, thứ duy nhất có giá trị cứu rỗi linh hồn, chính là người đang nắm tay mình.
Chúng ta, những người trẻ, thường mải mê chạy theo những giá trị hào nhoáng bên ngoài mà đôi khi quên mất việc vun đắp cho cái gốc rễ của hạnh phúc gia đình. Chúng ta dễ dàng buông tay nhau khi gặp chút khó khăn, dễ dàng thay lòng đổi dạ khi thấy "chiếc áo" của đối phương đã "nhàu". Nhìn hình ảnh của hai cụ, ta mới thấy mình thật nhỏ bé và nông cạn.
Để có được cái cảnh "bà nuôi ông", "ông chăm bà" ấy, họ đã phải trải qua bao nhiêu lần cãi vã, bao nhiêu lần tha thứ, bao nhiêu lần nuốt nước mắt vào trong để giữ gìn mái ấm? Tình yêu của họ không phải là thứ tình yêu mì ăn liền của thời đại công nghệ. Đó là thứ tình yêu được tôi luyện qua lửa đỏ và nước lạnh, bền bỉ như đá, mềm mại như nước.
Hai câu thơ cuối: "Cũng xin bạc đầu / Gọi mãi tên nhau" nghe sao mà da diết. Tại sao lại là "gọi mãi tên nhau"? Bởi vì khi tuổi già ập đến, trí nhớ có thể phai mờ, con cháu có thể bị lãng quên, nhưng cái tên của người bạn đời – người đã cùng mình chia sẻ chăn gối suốt mấy mươi năm – là âm thanh thân thuộc nhất, là sợi dây neo giữ họ lại với cuộc đời này. Gọi tên nhau để biết mình vẫn còn tồn tại. Gọi tên nhau để biết mình không cô độc.
Cuộc đời mỗi người dài rộng lắm, nhưng cũng ngắn ngủi vô cùng. Rồi sẽ đến lúc mắt mờ, chân chậm. Rồi sẽ đến lúc ta chẳng còn thiết tha gì những chuyến đi xa, những bữa tiệc linh đình. Lúc ấy, hạnh phúc chỉ đơn giản là sáng thức dậy thấy ông ấy vẫn còn nằm bên cạnh, nghe tiếng ông ho húng hắng mà thấy yên lòng. Hạnh phúc là chiều chiều, bà ngồi trên xe lăn, ông đẩy đi dạo quanh sân viện dưỡng lão hay góc công viên, chẳng nói gì nhiều, chỉ cần nhìn nhau là hiểu.
Bài học từ hai bức ảnh và những câu thơ ấy không chỉ là ngợi ca tình già, mà còn là lời nhắc nhở cho tất cả chúng ta: Hãy sống và yêu thương người bạn đời của mình ngay từ hôm nay. Hãy trân trọng từng khoảnh khắc bên nhau khi còn khỏe mạnh. Để sau này, khi "nắng gọi sầu", khi "áo xưa dù nhàu", ta vẫn có thể tự hào mà nắm tay nhau đi đến tận cùng của sự bạc đầu, để được trọn vẹn cái đạo nghĩa phu thê thiêng liêng ấy.
Xin cầu chúc cho tất cả những cặp vợ chồng trên thế gian này, đều có đủ phước phần để được chăm sóc nhau lúc tuổi xế chiều, để được thực hiện trọn vẹn câu thề: "Răng long đầu bạc, trọn nghĩa phu thê".
VietBF@sưu tập
