Thuyết phục ông Trump bất thành, Tổng thống Zelensky cậy nhờ châu Âu?

[Romano]

Trong cuộc gặp gỡ căng thẳng tại Nhà Trắng, ông Trump nói với ông Zelensky rằng hãy chấp nhận thỏa thuận mới nhất của ông Putin hoặc tiếp tục đối mặt với Nga.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đang tập hợp sự ủng hộ của đồng minh châu Âu sau cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Nỗi thất vọng từ Nhà Trắng

Hôm 17/10, trong cuộc họp căng thẳng tại Nhà Trắng, ông Trump gạt bản đồ tiền tuyến sang một bên và thúc giục Kiev nhượng toàn bộ khu vực Donbas cho Nga để đạt thỏa thuận.

Trong bài phát biểu công bố hôm 20/10, ông Zelensky cũng nói với phóng viên rằng ông dự định gặp đồng minh châu Âu trong tuần này. Theo nhà lãnh đạo Mỹ, điều quan trọng nhất là các nước châu Âu phải có "lập trường thống nhất" với Kiev và họ cũng sẽ "nói chuyện với Washington theo nhiều hình thức khác nhau".

Các nhà lãnh đạo châu Âu tập hợp xung quanh ông Zelensky với những tuyên bố ủng hộ vào cuối tuần qua. Nỗi thất vọng từ Nhà Trắng dự kiến ​​sẽ chi phối cuộc đàm phán ngoại giao trong tuần này, bao gồm cả hội nghị thượng đỉnh EU.

Một nhà ngoại giao châu Âu cũng mô tả cuộc họp tại Nhà Trắng là một mớ hỗn độn.

Về cuộc xung đột, "thông điệp là Nga chỉ muốn Donbas và đây là một thỏa thuận tốt, Tổng thống Putin muốn chấm dứt xung đột và điều đó có thể thực hiện nhanh chóng". Tuy nhiên, sau cuộc gặp với ông Zelensky, ông Trump đã kêu gọi ngừng bắn dọc theo tuyến đầu hiện tại, một lập trường mà tổng thống Ukraine sau đó tán thành.

Khi được hỏi liệu ông có thúc giục ông Zelensky từ bỏ Donbas hay không, Tổng thống Trump trả lời là không. "Cứ để mọi chuyện diễn ra như hiện tại. Họ có thể đàm phán về vấn đề gì đó sau này. Nhưng hiện tại, cả hai bên nên dừng lại ở chiến tuyến - hãy về nhà, ngừng chiến đấu, ngừng giết người", ông Trump nhấn mạnh.Khi được hỏi về việc đóng băng xung đột dọc theo tuyến tiền tuyến hiện tại, người phát ngôn điện Kremlin Dmitry Peskov thông tin vấn đề này "được nêu ra nhiều lần với nhiều sắc thái khác nhau trong những cuộc tiếp xúc giữa Nga và Mỹ". Ông Trump Peskov cho rằng lập trường của Nga "được biết đến rộng rãi" và "vẫn không thay đổi".

Quyết định của ông Trump nhằm thúc đẩy yêu cầu của ông Putin tại cuộc gặp với ông Zelensky một lần nữa dập tắt hy vọng của châu Âu rằng Washington có thể đến giải cứu Ukraine hoặc tăng cường ảnh hưởng của mình trong cuộc đàm phán. Đồng thời, gây thêm áp lực lên những người ủng hộ chính của Kiev tại châu Âu để duy trì sự ủng hộ đối với Ukraine.

Nhiều nhà ngoại giao châu Âu từ lâu cho rằng họ chấp nhận ý tưởng Ukraine phải nhượng bộ đất đai trong những thỏa thuận do Mỹ làm trung gian ở tương lai bằng cách đóng băng tiền tuyến. Tuy nhiên, họ lại ủng hộ ông Zelensky bằng cách khẳng định ông sẽ không tự nguyện nhượng phần lãnh thổ nào cho Moskva.Cuối tuần trước, Tổng thống Zelensky cũng cho biết ông tin Tổng thống Putin "muốn chứng tỏ mình 'chiến thắng' trong cuộc xung đột và để làm điều đó, ông cần ranh giới hành chính của Donbas".

Ông Zelensky nói: “Nhưng vấn đề là không ai dám chắc ông ấy sẽ không tiến xa hơn trong vài năm tới? Ai có thể đảm bảo điều đó?”.

Trong tuần này, quan chức châu Âu sẽ thảo luận về việc thống nhất lập trường của họ đối với động thái mới nhất của ông Trump và cách duy trì dòng tiền, vũ khí chảy vào Ukraine, bao gồm kế hoạch sử dụng tài sản bị đóng băng của Nga dưới hình thức "khoản vay bồi thường".

Lời kêu gọi cuối cùng?

Tổng thống Zelensky chính thức kêu gọi cung cấp thêm 25 hệ thống tên lửa chống tên lửa Patriot của Mỹ trong bối cảnh cuộc tấn công trên không đang leo thang nhanh chóng và khi nhà lãnh đạo Ukraine nhận thức được việc ông Trump một lần nữa chuyển hướng sang ủng hộ Moskva.

Đồng thời, ông Zelensky gợi ý nên sử dụng số tài sản bị đóng băng của Nga ở phương Tây để mua chúng.Ukraine có một số tên lửa đánh chặn Patriot, nhưng không đủ để bảo vệ hầu hết thành phố lớn hoặc cơ sở hạ tầng năng lượng của nước này. Trong hơn ba năm diễn ra cuộc xung đột, các thành phố lớn tại Ukraine bị Nga tấn công dữ dội khi mùa đông đến gần.

Trước đó, hai cuộc điện đàm giữa ông Zelensky và ông Trump cùng cuộc gặp trực tiếp tại Washington làm dấy lên hy vọng Washington có thể sắp cung cấp tên lửa hành trình tầm xa Tomahawk cho Ukraine. Tuy nhiên, trong vài ngày qua, rõ ràng Tổng thống Mỹ một lần nữa thay đổi quan điểm đột ngột sau cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với ông Putin vào chiều 17/10.

Sau khi mời Tổng thống Putin tới dự hội nghị thượng đỉnh ở Hungary, Tổng thống Trump quay lại quan điểm rằng Nga nên được khen ngợi vì chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine và Kiev nhượng lại phần lớn lãnh thổ có chủ quyền cho đối phương.

Nhà ngoại giao hàng đầu EU Kaja Kallas tin ông Trump "chân thành" mong muốn đạt được hòa bình, nhưng "sẽ không có gì có thể đạt được từ những cuộc họp này nếu Ukraine hoặc châu Âu không tham gia".

Bà Kallas nói thêm gây sức ép với Ukraine "không phải cách tiếp cận đúng đắn" để chấm dứt cuộc xung đột với Nga.

Trong khi đó, Tổng thống Ukraine cho biết ông sẵn sàng tham gia hội nghị thượng đỉnh với Tổng thống Putin và Tổng thống Trump tại Thủ đô Budapest, Hungary nếu được mời.