Tòa án Tối cao đã chấp thuận yêu cầu của Tổng thống Donald Trump về việc bãi bỏ các biện pháp bảo vệ pháp lý đối với công dân Venezuela, mở ra khả năng họ bị trục xuất.
Quyết định được đưa ra trong một lệnh ngắn gọn vào ngày 19 tháng 5. Lệnh này lưu ý rằng lệnh này "không ảnh hưởng" đến việc thách thức chính sách do Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem thực hiện.
Theo lệnh , thẩm phán Ketanji Brown Jackson sẽ bác bỏ yêu cầu của chính quyền . Việc chặn của Tòa án Tối cao chỉ là tạm thời và cho phép Tòa Phúc thẩm Hoa Kỳ tại Khu vực 9 cân nhắc vấn đề này. Nếu các thẩm phán xem xét vụ án kỹ lưỡng hơn, lệnh hoãn sẽ hết hạn khi họ đưa ra phán quyết.
Đầu tháng 5, chính quyền Trump đã yêu cầu Tòa án Tối cao gỡ bỏ lệnh ngăn chặn của tòa án cấp dưới đối với quyết định hủy bỏ biện pháp bảo vệ pháp lý tạm thời đối với hơn 300.000 công dân Venezuela.
Lệnh này được đưa ra sau một quyết định khác vào ngày 16 tháng 5 trong đó Tòa án Tối cao đã chặn lệnh trục xuất của tổng thống đối với những người bị tình nghi là thành viên băng đảng người Venezuela theo Đạo luật Kẻ thù Người nước ngoài.
Tổng chưởng lý Hoa Kỳ D. John Sauer, khi giải quyết vụ kiện về biện pháp bảo vệ pháp lý tạm thời, đã thông báo với Tòa án Tối cao trong bản tóm tắt vào ngày 1 tháng 5 rằng một thẩm phán liên bang ở California đã vượt quá thẩm quyền của mình.
Sauer cho biết: "Tòa án đã vi phạm lệnh cấm rõ ràng đối với việc xem xét lại tư pháp, lách luật đen cho phép các cơ quan đảo ngược các hành động chưa có hiệu lực và áp dụng lý thuyết bảo vệ bình đẳng vô căn cứ trên con đường ban hành biện pháp cứu trợ phổ quát không được phép xâm phạm vào hoạt động của Cơ quan hành pháp trung ương".
Ông lập luận rằng sắc lệnh này “làm đảo lộn phán quyết của các nhánh chính trị, cấm nhánh hành pháp thực thi chính sách nhập cư có giới hạn thời gian và gia hạn vô thời hạn tình trạng nhập cư mà Quốc hội dự định chỉ là “tạm thời”.
Tòa án liên bang khu vực 9 đã bác bỏ yêu cầu của chính quyền về việc hoãn lệnh cấm của tòa án cấp dưới cho đến khi kháng cáo.
Vấn đề này bắt nguồn từ vụ kiện do Liên minh bảo vệ tạm thời quốc gia đệ đơn kiện Noem.
Chương trình Quy chế bảo vệ tạm thời (TPS) được thành lập theo đạo luật của Quốc hội năm 1990 và cho phép Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa ngăn chặn việc trục xuất—và tạo ra con đường trở thành công dân—cho những người nhập cư bất hợp pháp đủ điều kiện nhưng không thể trở về nhà an toàn.
Bắt đầu từ tháng 3 năm 2021, Bộ trưởng An ninh Nội địa khi đó là Alejandro Mayorkas đã trao quy chế TPS cho Venezuela vì nước này "đang phải đối mặt với tình trạng khẩn cấp nhân đạo nghiêm trọng", được đánh dấu bằng xung đột chính trị, tình trạng thiếu lương thực và thuốc men, và "tình trạng nghèo đói ngày càng trầm trọng".
Tình trạng được bảo vệ cho mỗi nhánh của chương trình đã được gia hạn nhiều lần, theo từng khối 18 tháng. Lần gia hạn gần đây nhất được cấp vào ngày 17 tháng 1, ngay trước khi Trump nhậm chức, và sẽ hết hạn vào năm 2026.
Noem đã hủy bỏ việc gia hạn chỉ định năm 2023 ngay sau khi bà tuyên thệ nhậm chức, điều đó có nghĩa là nhánh chương trình này sẽ kết thúc vào ngày 7 tháng 4. Phiên bản năm 2021 của chương trình sẽ tiếp tục cho đến tháng 9.
Thẩm phán quận California Edward Chen đã chặn lệnh hủy bỏ vào ngày 31 tháng 3. Theo ý kiến của mình, ông cho rằng các điều luật mà Noem trích dẫn trong hồ sơ tòa án "không trao cho bà thẩm quyền" hủy bỏ việc gia hạn TPS cho Venezuela, đồng thời lưu ý rằng việc gia hạn như vậy chưa bao giờ bị hủy bỏ trong lịch sử 35 năm của chương trình.
Chen cũng viết rằng quyết định hủy bỏ chương trình của Noem “vì lý do an ninh quốc gia” là không có bằng chứng vì “không có bằng chứng nào cho thấy những người Venezuela nắm giữ TPS là thành viên của băng đảng [Tren de Aragua], có liên hệ với băng đảng và/hoặc phạm tội”.
Ông viết: “Những người hưởng chế độ TPS ở Venezuela có tỷ lệ phạm tội thấp hơn so với dân số nói chung”.
“Việc khái quát hóa tội phạm đối với toàn bộ dân số TPS của Venezuela là vô căn cứ và mang tính phân biệt chủng tộc dựa trên những khuôn mẫu sai lầm khái quát.”
Chính quyền lập luận rằng thẩm phán đã nhầm lẫn khi dán nhãn Trump và Noem là những kẻ phân biệt chủng tộc. Ngoài ra, những cá nhân bị trục xuất có thể khiếu nại, trên cơ sở cá nhân, liệu việc trục xuất họ có đúng hay không, chính quyền cho biết.
Vụ kiện là một trong nhiều vụ kiện thách thức chương trình nghị sự của Trump về vấn đề nhập cư. Chỉ tuần trước, chính quyền đã nghe các lập luận về lệnh cấp quyền công dân theo nơi sinh của Trump và ba lệnh cấm trên toàn quốc ngăn chặn lệnh này. Những vụ kiện đó và những vụ kiện khác đã đặt ra câu hỏi về sự cân bằng quyền lực giữa các nhánh tư pháp và hành pháp.
Tuần trước, Trump đã chỉ trích Tòa án Tối cao về quyết định của tòa trong một trong những vụ kiện thách thức việc ông viện dẫn Đạo luật Kẻ thù ngoài hành tinh để trục xuất các thành viên của Tren de Aragua, một băng đảng người Venezuela.
“Tòa án Tối cao Hoa Kỳ không cho phép tôi làm những gì tôi được bầu để làm”, Trump nói và nói thêm rằng “kết quả của quyết định này sẽ khiến nhiều TỘI PHẠM hơn tràn vào đất nước chúng ta, gây ra tổn hại lớn cho công chúng Mỹ đáng kính của chúng ta”.
Trong trường hợp đó, Tòa án Tối cao cho biết chính quyền đã không cho những cá nhân bị giam giữ đủ thời gian để phản đối đề xuất trục xuất họ. Khối này có thể bị dỡ bỏ và "đang chờ các thủ tục tố tụng tiếp theo".
Trong khi các thẩm phán vẫn chưa đưa ra phán quyết cuối cùng về việc Trump có đúng khi viện dẫn Đạo luật Kẻ thù ngoài hành tinh đối với Tren de Aragua hay không, họ đã tuyên bố vào tháng 4 rằng những người bị giam giữ có quyền khiếu nại việc giam giữ họ.
