|
Vào đầu tháng 2, một đoàn tàu chở hóa chất độc hại (Vinyl Clorua) đi từ Illinois đến Pennsylvania đã bị trật bánh ở làng Đông Palestine, tiểu bang Ohio (Mỹ) gây ra đám cháy lớn trong khu vực. Mặc dù giới chức Mỹ đã cho xả có kiểm soát hóa chất trên tàu, kiểm tra tính an toàn trong không khí và nước, nhưng những rủi ro về sức khỏe và thảm họa môi trường vẫn khiến người dân cảm thấy bất an.
Hóa chất bị rò rỉ nguy hiểm đến mức nào?
Tàu chở hàng do công ty đường sắt Norfolk Southern vận hành, gồm 3 đầu máy và 150 toa hàng. Sự cố dẫn tới một vụ hỏa hoạn lớn, buộc chính quyền địa phương phải sơ tán ngay lập tức hàng trăm hộ gia đình đề phòng nguy cơ. Theo Ủy ban An toàn giao thông quốc gia Mỹ (NTSB), khoảng 50 toa tàu bị trật khỏi đường ray, trong đó 20 toa chở nguyên liệu độc hại.
Hóa chất bị rò rỉ đáng lo ngại nhất trên các toa tàu là vinyl clorua. Đây là loại hóa chất được sử dụng trong quá trình sản xuất polyvinyl clorua, hay PVC dùng trong các sản phẩm nhựa. Vinyl clorua không màu và rất dễ cháy. Nó liên quan đến một dạng ung thư gan hiếm gặp, cũng như các loại ung thư khác như bệnh bạch cầu và ung thư phổi. Nếu tiếp xúc hóa chất này trong thời gian ngắn có thể gây chóng mặt và uể oải, và tiếp xúc trong thời gian dài có thể dẫn đến tử vong. Bên cạnh loại hóa chất trên, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) sau đó đã công bố thông tin có thêm 3 loại hóa chất khác bị rò rỉ là Ethylhexyl acrylate, isobutylene và ethylene glycol monobutyl ether. Tiếp xúc với hóa chất có thể gây khó thở, nóng rát da và mắt, ho, nhức đầu và buồn nôn, cùng các triệu chứng khác. Kết luận, EPA báo cáo tổng 5 loại hóa chất có bên trong các toa tàu bị trật bánh.
Hiện vẫn chưa rõ mức độ rò rỉ hóa chất ở tiểu bang Ohio sẽ ảnh hưởng ra sao đến những cư dân lân cận, hay quyết định đốt Vinyl Clorua của chính phủ sẽ tác động như thế nào đến việc giải phóng hóa chất. EPA cho biết, họ đang theo dõi hai hóa chất khác: Phosgene và Hydro Clorua. Chúng có thể thải vào không khí thông qua quá trình đốt cháy có kiểm soát. Cả hai hóa chất này đều rất độc hại. Phosgene được sử dụng làm vũ khí trong Thế chiến I và là một loại khí cực độc có thể gây ngạt thở, tức ngực và trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến tử vong. Hydro Clorua, có mùi hắc, có thể gây kích ứng cổ họng, mũi và da. Trong khi đó, Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ, cơ quan điều tra các vụ tai nạn đường sắt nghiêm trọng cho biết, sự cố tại một trục nối hai bánh xe lửa là nguyên nhân gây ra vụ trật bánh. Đoạn camera giám sát cho thấy bên dưới toa tàu đã bốc cháy trước khi nó đến làng Đông Palestine. Hiện cuộc điều tra về vụ trật bánh vẫn đang được tiến hành.
Nguy cơ để lại hậu quả lâu dài
EPA hiện đang tích cực theo dõi tình hình môi trường ở làng Đông Palestine và các thị trấn xung quanh. Cư dân tại khu vực đã tự nguyện cho phép cơ quan này kiểm tra môi trường trong nhà. Sau khi theo dõi tình hình, EPA không phát hiện vinyl clorua hoặc hydro clorua trong 291 ngôi nhà đã được kiểm tra, và 181 ngôi nhà khác vẫn đang chờ sàng lọc. Giới chức cũng khẳng định việc giám sát cho thấy nước uống tại khu vực này an toàn. Tuy nhiên, bất chấp những lời trấn an về chất lượng không khí và nước, cư dân ở những khu vực xung quanh vụ tàu trật bánh cho biết, họ gặp nhiều triệu chứng sức khỏe bất thường, bao gồm buồn nôn và nóng rát ở mắt.
Các hóa chất độc hại đã tràn vào sông Ohio, bao phủ 14 tiểu bang và cung cấp nước uống cho hơn 5 triệu người. Bang Ohio cũng xác nhận các tuyến đường thủy bị ô nhiễm đã dẫn đến cái chết của ít nhất 3.500 con cá. Các tổ chức môi trường hiện đang kêu gọi Thống đốc Mike DeWine ban bố tình trạng khẩn cấp và chính thức yêu cầu Tổng thống Joe Biden hỗ trợ Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang (FEMA) để những cư dân bị ảnh hưởng bởi vụ nổ có thể được trợ giúp ngay lập tức.
Cố vấn Lập pháp của Earthjustice Julian Gonzalez cho biết, khi các nguồn nước quan trọng như thế này bị ô nhiễm, các tác động sẽ ảnh hưởng đến vùng hạ lưu và gây hại cho các cộng đồng trong nhiều năm. Ông cho biết thêm, Thống đốc Mike DeWine, Cơ quan Bảo vệ Môi trường và FEMA cần lắng nghe những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi sự cố này giống như Fresh Water Future, Project BREATHE, Save Our County và River Valley Organisation, đồng thời ngay lập tức khai thác các lựa chọn khẩn cấp để giảm thiểu thiệt hại do sự cố này gây ra thảm họa có thể ngăn ngừa được.
Giáo sư về sức khỏe môi trường tại Đại học Johns Hopkins ở Baltimore Keeve Nachman cho biết, các hóa chất bị rò rỉ trong vụ tai nạn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Một thiếu sót lớn hiện này là việc thiếu thông tin về cách người dân có thể tiếp xúc với các hóa chất này trong không khí, nước uống hoặc qua đất. Hôm 16.2, thành viên cấp cao của Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) Michael Regan đã đến thăm thành phố East Palestine để giám sát nỗ lực phục hồi, gặp gỡ các quan chức địa phương và trấn an người dân.
Theo Washington Post, các chuyên gia lo ngại cơ quan chức năng không xét nghiệm các hóa chất khác có thể được tạo ra khi đốt cháy các chất độc hại; các quan chức liên bang và địa phương đã khuyên người dân nên uống nước đóng chai. Bên cạnh đó, mặt tâm lý của người dân cũng cần bắt đầu xem xét tác động lâu dài. Mọi người lo lắng khi họ nghe thấy tiếng tàu hỏa, nghĩ đến việc con cái họ đi ra ngoài, hoặc để vật nuôi của họ ra ngoài và vô tình uống phải nước ô nhiễm… Hơn nữa, trẻ em địa phương sau nhiều năm bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, thì giờ lại đối mặt với một sự kiện này khiến cuộc sống của chúng bị ảnh hưởng không nhỏ.
Các chủ doanh nghiệp và cư dân địa phương đang kiện Norfolk Southern, yêu cầu công ty trả chi phí khám sức khỏe cho cư dân sống trong bán kính 48km kể từ vụ tàu trật bánh. Đơn kiện lập luận công ty “đã không thực hiện các biện pháp chăm sóc hợp lý để bảo vệ” cư dân địa phương, những người “đã tiếp xúc với các chất độc hại, khói độc và chất gây ung thư”. EPA cảnh báo Norfolk Southern có thể phải chịu trách nhiệm về các chi phí liên quan sự cố trật bánh, bao gồm cả quá trình dọn dẹp và phòng ngừa sau đó.
|
|
