Theo NYT, những gì Trung Quốc thể hiện ở Olympic 2008 là để thỏa mãn các điều kiện của thế giới. Ngày nay, thế giới phải chấp nhận Trung Quốc.
Bảy năm trước, trước khi Ủy ban Olympic quốc tế (IOC) họp để chọn nước chủ nhà cho Olympic mùa đông 2022, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi một thông điệp mang tính quyết định tới IOC, chính điều này đã giúp Trung Quốc giành chiến thắng trong vòng bỏ phiếu đầy cam go.
Trung Quốc ít kinh nghiệm trong các môn thể thao mùa đông. Khu vực thi đấu ngoài trời của Olympic mùa đông Bắc Kinh được chọn ở một khu vực miền núi xa thành thị, nơi tuyết rơi lác đác hàng năm. Trong khi đó, tình trạng ô nhiễm không khí ở thủ đô Bắc Kinh trầm trọng đến mức đôi khi được gọi là "ngày tận thế".
Tuy nhiên, ông Tập Cận Bình cam kết giải quyết tất cả những vấn đề này, đánh cược uy tín cá nhân của mình vào điều mà vào thời điểm đó, dường như là một sự trả giá rất táo bạo, theo The New York Times (NYT - Mỹ). "Chúng tôi sẽ thực hiện mọi lời hứa mà chúng tôi đã hứa", ông nói với các đại biểu Olympic tại cuộc họp ở thủ đô Kuala Lumpur của Malaysia.
"Thế giới phải chấp nhận Trung Quốc"
Chỉ còn vài ngày nữa là Olympic mùa đông Bắc Kinh 2022 diễn ra, Trung Quốc đã thực hiện đúng lời hứa của mình. Nước này không chỉ phải vật lộn với những rào cản từng khiến nỗ lực đăng cai của Bắc Kinh dường như vô vọng, mà còn vượt qua những rào cản mới, bao gồm một đại dịch không hồi kết.
Giống như Olympic mùa hè 2008 ở Bắc Kinh, Olympic mùa đông đã trở thành một sân khấu để giới thiệu những thành tựu của Trung Quốc. Chỉ có điều lần này, đó là một đất nước rất khác.
Trung Quốc không còn cần chứng tỏ địa vị của mình trên trường quốc tế, mà sẽ thể hiện tầm nhìn toàn diện về một Trung Quốc thịnh vượng và tự tin hơn dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Tập Cận Bình. Ông Tập là nhà lãnh đạo quyền lực nhất của Trung Quốc kể từ thời Mao Trạch Đông.

Trung Quốc đã thể hiện vị thế rất khác trước thế giới. Ảnh: NYT
Ông Tập Cận Bình nói rằng Olympic mùa đông Bắc Kinh 2022 "sẽ không chỉ nâng cao niềm tin của Trun g Qioocs trong việc hiện thực hóa sự nghiệp phục hưng vĩ đại dân tộc Trung Hoa, mà còn giúp thể hiện một hình ảnh tốt đẹp về cam kết của đất nước và quốc gia Trung Quốc trong việc thúc đẩy xây dựng một cộng đồng với một tương lai chung cho nhân loại".
Để phòng chống dịch bệnh, Trung Quốc từ chối đề xuất của IOC về phương án phòng chống dịch như ở Olympic mùa hè Tokyo năm ngoái, mà áp dụng các biện pháp an toàn nghiêm ngặt hơn thế rất nhiều.
Giờ đây, ít ai có thể tưởng tượng được, những gì Trung Quốc thể hiện ở Olympic 2008 là để thỏa mãn các điều kiện của thế giới. Ngày nay, thế giới phải chấp nhận Trung Quốc.
"Họ không cần phải tổ chức sự kiện này thành công rực rỡ chỉ để làm hài lòng thế giới", "Từ Quốc Kỳ, nhà sử học tại Đại học Hồng Kông và là tác giả của cuốn "Giấc mơ Olympic: Trung Quốc và Thể thao, 1895-2008, nhận định.
Như Chủ tịch Trung Quốc đã cam kết, bầu không khí độc hại từng làm nghẹt thở Bắc Kinh phần lớn đã biến mất, giờ đây chỉ có bầu trời xanh, mặc dù không phải ngày nào cũng thế. Các chuyến tàu cao tốc từ Bắc Kinh đến khu vực thi đấu xa nhất đã cắt giảm thời gian từ bốn giờ xuống còn một giờ.
Trung Quốc đã xây dựng một mạng lưới đường ống ở một khu vực khan hiếm nước lâu năm để cung cấp nước cho những cỗ máy tạo tuyết dày đặc, làm trắng những ngọn đồi cằn cỗi. Các quan chức thậm chí đã tuyên bố trong tuần này rằng Thế vận hội sẽ đạt được mục tiêu trung hòa carbon.
Christophe Dubi, giám đốc điều hành Olympic mùa đông Bắc Kinh sắp tới, cho biết trong một cuộc phỏng vấn rằng, Trung Quốc đã chứng tỏ là một đối tác sẵn sàng và có thể làm tốt bằng mọi giá, cho dù họ phải đối mặt với thách thức nào.
Christophe Dubi nói: "Công tác chuẩn bị cho Olympic mùa đông diễn ra rất thuận lợi".
Chủ tịch Ủy ban Olympic Quốc tế Thomas Bach thì nói, những gì diễn ra đã chứng tỏ Bắc Kinh là một "sự lựa chọn an toàn". "Chúng tôi biết Trung Quốc sẽ thực hiện những lời hứa của mình."
Cải tạo hoàn cảnh
Sau khi chuyển đến Bắc Kinh - đang phát triển nhanh chóng vào những năm 1990, Lim Chee Wah nhận thấy thành phố này đã bắt đầu phấn đấu trở thành thành phố đầu tiên trong lịch sử thế giới đăng cai cả Olympic mùa hè và mùa đông. Lim Chee Wah, xuất thân trong một gia đình danh giá, từng là nhà phát triển sòng bạc và sân gôn ở Malaysia, muốn có một nơi để trượt tuyết.
Anh lái xe trong 5 giờ đồng hồ trên những con đường quanh co phía tây bắc Bắc Kinh đến một vùng nông thôn miền núi nơi trồng toàn bắp cải và khoai tây. Khu nghỉ dưỡng trượt tuyết duy nhất ở đó có kiến trúc bằng gỗ bao gồm một nhà hàng, một số phòng khách sạn và một cửa hàng bán đồ trượt tuyết nhỏ.
Lim Chee Wah học trượt tuyết ở một khu nghỉ mát của Mỹ. Anh nhanh chóng đạt được thỏa thuận với chính quyền khu vực, biến ngọn núi cằn cỗi rộng gần 100 km vuông thành khu nghỉ dưỡng trượt tuyết lớn nhất Trung Quốc.
Trung Quốc đã từng tìm cách đăng cai Olympic mùa đông vào năm 2010 với địa điểm dự kiến ở Cáp Nhĩ Tân. Nhưng Cáp Nhĩ Tân đã bị loại trong cuộc bầu cử sơ bộ, và Vancouver (Canada) đã giành được quyền đăng cai. Trong sự phấn khích sau khi tổ chức thành công Olympic mùa hè Bắc Kinh 2008, chính quyền Cáp Nhĩ Tân đã xem xét đấu thầu lại, nhưng từ bỏ ý định sau khi họ tin rằng cuộc đấu thầu sẽ thất bại một lần nữa.
So với trước đây, ánh hào quang đăng cai Olympic mùa đông đã mờ đi rất nhiều. Thế vận hội mùa đông ở Vancouver đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi thời tiết ấm áp bất thường.
Sự thận trọng ngày càng tăng trong việc tổ chức sự kiện bốn năm một lần đã mang lại cho Trung Quốc một lợi thế bất ngờ. Bắc Kinh, nơi không ai coi là thủ đô của các môn thể thao mùa đông, có thể tái sử dụng các địa điểm từ Olympic mùa hè 2008, bao gồm cả sân vận động đầy biểu tượng Tổ chim.
Thời điểm đấu thầu, Trung Quốc cam kết chỉ chi 1,5 tỷ USD cho các dự án kỹ thuật sân vận động, cộng với cùng một khoản chi phí vận hành, chỉ bằng một phần nhỏ so với Olympic mùa đông 2014 ở Sochi, Nga hay Olympic mùa đông 2018 ở PyeongChang, Hàn Quốc - gần 13 tỷ USD.
Mặc dù vậy, nỗ lực của Trung Quốc dường như không thành công, đặc biệt do Olympic mùa đông 2018 dự kiến được tổ chức ở châu Á nên các quan chức IOC mong muốn châu Âu sẽ đăng cai kỳ Olympic mùa đông tiếp theo. Bất ngờ thay, lần lượt các thành phố châu Âu rút khỏi hồ sơ dự thầu, để Bắc Kinh cạnh tranh với Almaty, thủ đô cũ của Kazakhstan, một nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ .
Bắc Kinh đã giành chiến thắng với 44 phiếu thuận, 40 phiếu chống và một phiếu trắng. Giờ đây, Kazakhstan đang chìm trong bất ổn chính trị trước thềm Olympic mùa đông, do đó, với IOC, lựa chọn Bắc Kinh dường như càng có cơ sở.
"Tôi không tỏ ra xem nhẹ hay tiêu cực về Trung Quốc, nhưng nếu một số thành phố ở châu Âu không bỏ thầu, có lẽ Bắc Kinh sẽ không thể giành chiến thắng ", Terrence Burns, một nhà tư vấn tiếp thị cho biết.
Từ kẻ yếu thế thành cường quốc Olympic
Sau khi đấu thầu thành công, ông Tập Cận Bình đặt mục tiêu đưa Trung Quốc trở thành thiên đường thể thao mùa đông, dù ở nước này rất ít người biết trượt tuyết. Ông nói trong một lá thư gửi tới Ủy ban Olympic rằng việc đăng cai Olympic mùa đông sẽ "tạo điều kiện cho hơn 300 triệu người tham gia các môn thể thao trên băng và tuyết".
Sáu khu nghỉ dưỡng trượt tuyết đã được xây dựng ở vùng núi Sùng Lễ, một thị trấn nhỏ gần Trương Gia Khẩu, một trong hai khu vực thi đấu được xây dựng cho Olympic mùa đông ở vùng núi phía bắc Bắc Kinh. Cơ sở mới đã khơi dậy sự quan tâm đến bộ môn trượt tuyết, với việc Sùng Lễ đón hơn 2,8 triệu khách du lịch trong mùa tuyết 2018-2019, tăng so với 480.000 người so với 3 năm trước, theo Tân Hoa xã.
Khu nghỉ dưỡng của Lim đã được ban tổ chức Olympic mùa đông Trung Quốc chọn làm nơi tổ chức các hoạt động trượt ván trên tuyết và trượt tuyết tự do.
Gần đó là nhà thi đấu nhảy trượt tuyết. Khu phức hợp này được mô phỏng theo hình vương trượng được yêu thích của thời Thanh. Một sân vận động 6.000 chỗ ngồi được xây dựng ở cả hai bên của đường trượt tuyết. Nghe nói, nơi này sẽ được sử dụng cho các trận đấu bóng đá sau Olympic mùa đông.
Trượt tuyết băng đồng, đòi hỏi những con dốc dài hơn, dốc hơn, sẽ được tổ chức ở vùng núi gần huyện Diên Khánh, phía bắc của Bắc Kinh. Bảy đường trượt tuyết được xây dựng ở đó.
Nhiệt độ mùa đông ở vùng núi phía tây bắc Bắc Kinh không phải là vấn đề vào thời điểm biến đổi khí hậu làm dấy lên lo ngại về việc nhiều khu trượt tuyết sẽ ấm hơn và không còn tuyết. Vấn đề ở những ngọn núi này là thiếu tuyết do thiếu nước.
Khi Bắc Kinh đấu thầu cho Olympic mùa đông 2022, IOC lo lắng rằng sự kiện này sẽ được tổ chức trên một sườn đồi cằn cỗi. "Có thể không có tuyết bên ngoài đường đua, đặc biệt là ở Diên Khánh, điều này sẽ ảnh hưởng cảm quan về bối cảnh tuyết trắng của sự kiện", báo cáo của ủy ban viết.
Giải pháp đã được Trung Quốc đưa ra: Xây dựng các đường ống dẫn nước và hồ chứa cho súng bắn tuyết phủ đầy tuyết trên đường đua.
Vào cuối tháng trước, tại Làng Olympic Sùng Lễ, nơi sẽ cung cấp chỗ ở cho nhiều vận động viên, máy móc chạy suốt ngày đêm, phun tuyết không chỉ trên đường đua, mà còn trong rừng và cánh đồng gần đó, tạo ra một loại cảnh tượng siêu thực.
Các công nhân cũng đã trồng hàng chục nghìn cây xanh được tưới tiêu bằng hệ thống thủy lợi phức tạp. Những hàng cây thẳng tắp này trông giống một vườn ươm cây thông Noel khổng lồ hơn là một khu rừng tự nhiên.
Người cầm lái
Trong những tháng trước khi sự kiện Olympic 2008 diễn ra, ông Tập Cận Bình được giao phụ trách các khâu chuẩn bị cuối cùng. Thời điểm đó, ông mới được bầu vào cơ quan chính trị cao nhất của Trung Quốc, Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị. Do đó, trách nhiệm này thực sự là một bài kiểm tra năng lực lãnh đạo đối với ông.
Ông đặc biệt quan tâm đến công tác chuẩn bị quân sự cho Olympic, bao gồm việc triển khai 44 hệ thống tên lửa phòng không xung quanh Bắc Kinh, cho dù khả năng xảy ra một cuộc không kích nhằm vào Bắc Kinh là rất xa vời.
"Thế vận hội an toàn là biểu tượng lớn nhất cho sự thành công của Olympic Bắc Kinh, và là biểu tượng quan trọng nhất cho hình ảnh quốc gia", ông Tập nói vào thời điểm đó.
Việc chuẩn bị cho Olympic phản ánh phong cách điều hành của ông Tập, là trung tâm của mọi quyết định, từ cách bố trí của Làng Olympic Sùng Lễ đến việc xây dựng thương hiệu ván trượt tuyết và quần áo trượt tuyết. Để phù hợp với các chính sách mang tính chất dân tộc, ông nói tốt hơn là sử dụng thiết bị trượt tuyết trong nước hơn là thiết bị nhập khẩu.
Khi Chủ tịch Trung Quốc lần đầu tiên đến thăm các địa điểm thi đấu Sùng Lễ vào tháng 1/2017, ông đã chỉ thị chính quyền địa phương không xây dựng quá ồ ạt.
Ông đã thị sát các địa điểm tổ chức tổng cộng năm lần, gần đây nhất là vào đầu tháng này, trong đó ông nói rằng việc vận hành tốt Olympic là "cam kết trang trọng của Trung Quốc với cộng đồng quốc tế".
Về phương pháp phòng dịch, Trung Quốc kiến quyết với phương án Zero Covid. Theo cách nói của ông Dubi, hoạt động này là "đồ sộ" và "phức tạp."
Do dịch bệnh, khán giả quốc tế sẽ không thể tham dự Olympic, thậm chí phần lớn người dân Trung Quốc cũng không thể tham gia, chỉ số ít khán giả được bố trí xem các màn thi đấu. Olympic mùa đông này chủ yếu sẽ mang đến một buổi biểu diễn đậm chất Trung Quốc và thể hiện dấu ấn cá nhân của ông Tập đến với quốc tế.
"Thế giới mong đợi Trung Quốc", ông Tập nói. "Và Trung Quốc đã sẵn sàng".
VietBF @ Sưu tầm