Tìm hiểu cách đặt tên một số bom, tên lửa của Mỹ

Chúng ta thường nghe nói nhiều đến các vũ khí với tên gọi như AIM-9 Sidewinder, AGM-154 JSOW, RGM-84 Harpoon, vậy những cách đặt tên này được quy định như thế nào?

Đối với hầu hết các loại vũ khí của Mỹ công năng sử dụng của vũ khí đều được quy định một cách rõ ràng bằng các dãy định danh. Căn cứ vào các dãy định danh chúng ta có thể biết được công năng sử dụng, đặc tính kỹ chiến thuật của loại vũ khí đó.

Các loại vũ khí của Mỹ đều được đặt tên theo quy tắc như sau: Công năng sử dụng của vũ khí, số hiệu của vũ khí và cuối cùng là biệt danh, phần lớn các loại vũ khí của Mỹ đều được đặt thêm các biệt danh, một số theo thần thoại Hy Lạp, một số lấy tên theo các loại dã thú nhằm làm nổi bật sự nguy hiểm của vũ khí đó.

AIM

AIM là viết tắt của cụm từ Air-to-Air Missile, tạm dịch là tên lửa không đối không. Ở đây, AIM là dãy định danh bắt buộc cho tất cả các loại tên lửa không đối không của quân đội Mỹ. Các loại tên lửa không đối không nổi tiếng của Mỹ được đặt tên theo dãy định danh này gồm có:

AIM-7 Sparrow, cách đặt tên này được hiểu như sau, tên lửa không đối không số 7 biệt hiệu là “Chim Sẻ”, một loại tên lửa không đối không tầm trung.

Ngoài ra, còn có các loại tên lửa khác như AIM-9 Sidewinder (Rắn đuôi chuông), đây là tên lửa không đối không tầm ngắn.

AIM-54 Phoenix (Chim Phượng Hoàng), đây là tên lửa không đối không tầm xa, loại tên lửa này đã được quân đội Mỹ ngưng sử dụng vào năm 2004, tuy nhiên, nó vẫn còn là tên lửa chủ lực của một số quốc gia khác, đặc biệt là Iran.

Tên lửa không đối không tầm trung tiên tiến AIM-120 AMRAAM.

Biến thể tên lửa hiện đại nhất theo dãy định danh này là AIM-120AMRAAM, tên lửa số 120 không được đặt biệt danh mà sử dụng mà sử dụng cụm từ chỉ định công năng của tên lửa để phân biệt với các biến thể khác.

AMRAAM là viết tắt của cụm từ Advanced Medium Range Air-to-Air Missile, tạm dịch là tên lửa không đối không tầm trung tiên tiến.

AGM

AGM là viết tắt của cụm từ Airbone Ground attack Munition hoặc Missile, tạm dịch là tên lửa hoặc bom hàng không tấn công mặt đất có điều khiển.

AGM là dãy định danh cho tất cả các loại bom hoặc tên lửa tấn công mặt đất được phóng từ máy bay.

Tên lửa chống bức xạ tốc độ cao AGM-88 HARM.

Một số vũ khí tiêu biểu cho dãy định danh này có thể kể đến như: AGM-45 Shrike, đối với biến thể này AGM được quy định là Airbone Ground attack Missile(tên lửa hàng không tấn công mặt đất có điều khiển) AGM-45 Shrike là một loại tên lửa chống bức xạ nổi tiếng được sử dung lần đầu tiên tại chiến tranh Việt Nam.

AGM-45 Shrike đã cho thấy nó là một loại tên lửa chống bức xạ hiệu quả, tuy nhiên, nó có điểm yếu là chỉ cần trạm radar ngưng phát sóng, tên lửa lập tức bị mất phương hướng.

Về sau, loại tên lửa này được thay thế bằng tên lửa AGM-88 HARM, thuộc loại tên lửa chống bức xạ tốc độ cao, được bổ sung thêm hệ thống GPS nhằm đối phó với các loại radar phát sóng ngắt quãng.

AGM-84 Harpoon là biến thể của tên lửa chống hạm Harpoon phóng từ máy bay chiến đấu. Riêng AGM-154 JSOW, đối với biến thể này AGM là viết tắt của cụm từ Airbone Ground attack Munition (bom hàng không chiến thuật có điều khiển). AGM-154 JSOW còn được dịch là đạn tấn công ngoài tầm phòng không điểm, đây là một loại bom lượn tinh khôn độc đáo.

RGM

Viết tắt của cụm từ Radar Guided Missile (tên lửa dẫn hướng radar) đây là dãy định danh quy định cho các loại tên lửa dẫn hướng bằng radar phóng từ mặt đất hoặc tàu chiến.

Trong dãy định danh này tiêu biểu là tên lửa chống hạm RGM-84 Harpoon, đây là biến thể tên lửa chống hạm Harpoon được phóng từ tàu chiến hoặc bệ phóng di động trên mặt đất.

Tên lửa chống hạm RGM-84 Harpoon phóng đi từ tàu tuần dương hạm Ticonderoga.

BGM

Ballistic Guided Missile (tên lửa đạn đạo có điều khiển) đây là dãy định danh quy định cho các loại tên lửa hành trình tấn công mặt đất được phóng từ tàu chiến hoặc bệ phóng trên mặt đất. Tiêu biểu cho dãy định danh này là tên lửa hành trình BGM-109 Tomahawk, loại tên lửa hành trình tấn công mặt đất rất chính xác.

BGM-109 Tomahawk đã có lịch sử tham gia rất nhiều cuộc chiến do Mỹ phát động, tên lửa đã chứng minh là một trong những loại tên lửa tấn công mặt đất hiệu quả nhất thế giới bằng thực nghiệm.

GBU

Guided Bomb Unit (khối bom có điều khiển) đây là dãy định danh cho tất cả các loại bom có điều khiển với đầu tự dẫn bằng hồng ngoại hoặc laser của Mỹ.

Tiêu biểu là các loại bom có điều khiển như: GBU-15, GBU-24, GBU-27, GBU-28…, GBU-31 JDAM đây là một loại đạn ghép nối tấn công trực tiếp, còn được gọi là “bom thông minh”.

Trên đây chỉ là một vài ví dụ nhỏ minh chứng cho cách đặt tên các loại vũ khí của Mỹ, dựa vào các quy định và chỉ dẫn đặt tên nói trên chúng ta có thể nhận biết được một số vũ khí của Mỹ mà không lo bị nhầm lẫn công năng sử dụng của nó.

Một tiêm kích F-16 thả bom bom thông minh JDAM.

Quốc Việt
(ĐVO) (tổng hợp)