Goldman Sachs: Thủ phạm chính gây ra khủng hoảng kinh tế toàn cầu?

Các bên nguyên tại New York đã yêu cầu Goldman Sachs Group Inc giải trình về những hoạt động trước khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu xảy ra.

Đây là vụ điều tra mới nhất đang gây ảnh hưởng đến danh tiếng của ngân hàng đầu tư lớn nhất nước Mỹ.

Goldman Sachs đang đối mặt với cuộc điều tra của các nhà chức trách về những giao dịch phái sinh mà ngân hàng này đã tiến hành vào cuối năm 2006 và 2007.

Ngày 2/6, các nguồn thạo tin cho biết, Goldman đã nhận được trát đòi hầu tòa từ luật sư quận Manhattan, Cyrus Vance, người cùng với Bộ Tư pháp và Ủy ban Hối đoái và Chứng khoán có trách nhiệm điều tra về những hoạt động của ngân hàng này. Trong khi đó, chưởng lý New York, Eric Schneiderman, đang tiến hành điều tra Goldman trong vụ việc lớn hơn về hoạt động thế chấp và chứng khoán hóa của 7 ngân hàng. Theo các nguồn thạo tin, văn phòng của ông Schneiderman đã gặp các luật sư và quan chức Goldman trong hai tuần qua.

Các cuộc điều tra được tiến hành sau khi báo cáo của một tiểu ban trong Thượng viện, do nghị sỹ đảng Dân chủ Carl Levin đứng đầu, đã chỉ đích danh Goldman là thủ phạm chính gây ra cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu vừa qua và cáo buộc ngân hàng này gây hiểu nhầm cho các khách hàng về các chứng khoán liên quan đến thế chấp. Báo cáo cho rằng Goldman đã trút gánh nặng của phần lớn số chứng khoán liên quan đến thế chấp dưới chuẩn sang cho khách hàng, khi thị trường của những chứng khoán như vậy đang bắt đầu bão hòa. Trong một số trường hợp, ngân hàng này hành động một cách chậm chạp khi khách hàng muốn bán số chứng khoán bị lỗ.

Các nhà chức trách tiến hành các cuộc điều tra không nói tới việc Goldman hay các quan chức cấp cao của ngân hàng này sẽ đối mặt với các trách nhiệm hình sự hay dân sự, song nhắc tới việc các bên nguyên đang thu thập chứng cứ để phát đơn kiện Goldman. Theo luật sư Peter Berlin đại diện cho các bị đơn trong các vụ kiện tương tự, bên nguyên có quyền tìm kiếm các bằng chứng thể hiện sự gian dối và đòi trát hầu tòa đối với Goldman. Bộ Tư pháp Mỹ cũng có thể yêu cầu ngân hàng này phải ra hầu tòa.

Luật sư Vance muốn sử dụng Luật Martin đã được ban hành rộng rãi năm 1921 để thêm tình tiết tăng nặng mức phạt đối với các vụ gian lận chứng khoán. Cuộc điều tra của chưởng lý New York cũng đang được tiến hành theo những quy định trong đạo luật này.

Trong khi chưởng lý New York có thể đưa ra những cáo buộc hình sự hoặc dân sự đối với Goldman, luật sư quận Manhattan có thể chỉ tập trung vào những cáo buộc hình sự đối với ngân hàng này. Văn phòng luật sư quận Manhattan đã sử dụng Luật Martin để xử lý các vụ phạm tội trong giới trí thức như trong trường hợp của người đứng đầu công ty môi giới A.R. Baron & Co and ex-Tyco, Dennis Kozlowski.

Các cuộc điều tra nhằm vào Goldman và một số ngân hàng khác cho thấy sự quyết tâm của các cơ quan chính phủ trong việc điều tra hoạt động của các ngân hàng này trong những năm trước khi xảy ra khủng hoảng để xác định xem liệu có phải những hành vi lừa gạt của các quan chức ngân hàng đã khiến cuộc khủng hoảng trở nên tồi tệ hơn hay không. Một trong những vụ kiện lớn đầu tiên là vụ tố tụng dân sự của Ủy ban Hối đoái và Chứng khoán nhằm vào Goldman trong năm ngoái về việc ngân hàng này đã không tiết lộ thông tin liên quan đến các chứng khoán thế chấp phức tạp. Goldman đã dàn xếp xong vụ việc và không thừa nhận hành vi sai trái mà chỉ nói rằng lấy làm tiếc về điều này.

Theo nhà phân tích Brad Hintz ở Sanford Bernstein, ngay cả khi vụ kiện Goldman Sachs ít có khả năng thành công, sức ép từ chính giới và công luận sẽ khiến lòng tin của khách hàng đối với ngân hàng này giảm sút. Ông cho rằng tốt nhất Goldman nên sớm sửa sai đối với khách hàng để có thể lấy lại niềm tin nơi họ. Trong khi đó, một số nhà phân tích kỳ cựu lại cho rằng những lo lắng như vậy là thái quá.

Lê Minh
Tầm nhìn