Đặc phái viên của Tổng thống Donald Trump, ông Steve Witkoff đã phá vỡ nghi thức lâu đời khi không sử dụng phiên dịch viên riêng trong 3 cuộc họp cấp cao với Tổng thống Nga, thay vào đó, ông chọn sử dụng phiên dịch viên từ Điện Kremlin, một quan chức Mỹ và hai quan chức phương Tây có hiểu biết về các cuộc đàm phán nói.
Ông Steve Witkoff, người được giao nhiệm vụ đàm phán tìm giải pháp chấm dứt xung đột ở Ukraine đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow vào các ngày 11/2, ngày 13/3, tại St. Petersburg vào ngày 11/4, và "sử dụng phiên dịch viên của họ [Nga – ND]", một trong những quan chức phương Tây cho biết.
"Nếu họ nói chuyện với nhau bằng tiếng Nga, ông ấy không biết họ đang nói gì", vị quan chức này nói thêm, ám chỉ ông Putin và các phiên dịch viên tham gia cuộc họp.
Ông Witkoff là một cựu trùm bất động sản và nhà giao dịch tiền điện tử, không nói được tiếng Nga. Khi sử dụng phiên dịch viên của Điện Kremlin, ông có nguy cơ bỏ lỡ một số sắc thái trong thông điệp của Tổng thống Putin và ông cũng sẽ không thể xác minh độc lập những gì ông nói có được các phiên dịch viên truyền tải chính xác hay không, hai cựu đại sứ Mỹ nhận định.
Phó thư ký báo chí Nhà Trắng Anna Kelly trong một phát biểu đã khẳng định rằng ông Witkoff "tuân thủ mọi giao thức an ninh, phối hợp với Bộ Ngoại giao". Nhóm của đặc phái viên Witkoff không đưa ra phản hồi đề nghị bình luận.
Đoạn video ngắn về cuộc họp do Điện Kremlin công bố cho thấy đặc phái viên Witkoff mỉm cười, một mình bước vào phòng trước khi bắt tay Tổng thống Nga Putin, người cũng đang tươi cười sẵn sàng chào đón ông. Ông Witkoff dường như không có bất kỳ cố vấn hay chuyên gia nào đi cùng, những người thường hỗ trợ các quan chức Mỹ tiến hành các cuộc đàm phán tế nhị và phức tạp.
Khi một người phụ nữ ngồi cùng bàn với đặc phái viên Witkoff, ông chỉ vào người phụ nữ này và nói: "Phiên dịch viên? Từ đại sứ quán? Được thôi".
Bà Anna Kelly và nhóm của ông Witkoff đã không nêu tên người phụ nữ khi nhận được câu hỏi từ NBC News.
Michael McFaul, cựu đại sứ Mỹ tại Nga, cho biết việc sử dụng phiên dịch viên của Điện Kremlin là "một ý tưởng rất tệ", điều này có thể khiến ông Witkoff "thực sự gặp bất lợi".
“Tôi nói tiếng Nga và đã nghe các phiên dịch viên của Điện Kremlin và phiên dịch viên của Mỹ tại cùng một cuộc họp, và ngôn ngữ không bao giờ giống nhau”, ông McFaul nêu quan điểm trong email trả lời NBC News.
“Việc có một phiên dịch viên của Mỹ sẽ đảm bảo một bản tường trình chính xác hơn về cuộc họp cho các quan chức chính phủ, được gọi là biên bản ghi nhớ cuộc trò chuyện hoặc “memcon” [tạm dịch “bản tốc ký” – ND]”, ông McFaul, người hiện là giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Stanford nói.
“Vào cuối mỗi cuộc họp mà tôi tham dự, tôi thường tóm tắt lại thông tin cho phiên dịch viên để đảm bảo chúng tôi nghe mọi thứ một cách chính xác, để có được ‘memcom’ chính xác. Bạn không thể làm điều đó bằng cách sử dụng một quan chức Nga”, ông McFaul nói thêm.
Theo ông McFaul, việc không có ghi chú chi tiết về các cuộc họp có thể gây ra vấn đề cho các thành viên cấp cao khác của chính quyền Tổng thống Trump, như Ngoại trưởng Marco Rubio và đặc phái viên của ông Trump về Ukraine, Keith Kellogg, khi họ cố gắng thúc đẩy các cuộc thảo luận.
“Làm sao Kellogg biết được những gì Witkoff đã đồng ý với Tổng thống Putin? Ông ấy chỉ biết thông qua một ‘memcom’”, ông McFaul nêu rõ.
Witkoff vẫn nhận được sự tin tưởng của Tổng thống
Việc đặc phái viên Witkoff xử lý thông tin nhạy cảm khi ông đóng vai trò chủ chốt trong nỗ lực giải quyết không chỉ cuộc chiến ở Ukraine mà còn cả cuộc xung đột ở Gaza và thỏa thuận hạt nhân với Iran cũng khiến nhiều người phải chú ý.
Theo hai quan chức phương Tây, máy bay được ông Witkoff sử dụng để bay đến Nga, không được trang bị hệ thống liên lạc an toàn của chính phủ. Tuy nhiên, các quan chức này cho biết ông đã thực hiện các cuộc gọi nhạy cảm từ Đại sứ quán Mỹ trước khi lên máy bay và sử dụng điện thoại di động có được đảm bảo an toàn.
NBC News đã liên hệ với Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng để xin bình luận và được chuyển đến nhóm của Witkoff, nhưng không nhận được phản hồi. Bộ Ngoại giao cũng đã được NBC News yêu cầu bình luận nhưng chưa hồi đáp.
William Taylor, cựu đại sứ Mỹ tại Ukraine và hiện là thành viên của nhóm nghiên cứu Atlantic Council, cho rằng, “theo thông lệ cơ bản, tiêu chuẩn là bạn phải có phiên dịch viên riêng trong các cuộc họp ngoại giao cấp cao”.
Những việc làm của ông Witkoff trong các cuộc đàm phán cấp cao trước đây đã bị đặt dấu hỏi, một nguồn tin khác trước đây từng mô tả ông là “một người tốt bụng, nhưng vụng về”.
Ông Witkoff ban đầu được ông Trump chỉ định làm đặc phái viên về Trung Đông, nhưng vai trò của ông đã được mở rộng để giải quyết cuộc xung đột ở Ukraine.
Bất chấp những chỉ trích bủa vây đặc phái viên Witkoff , Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây đã ca ngợi đóng góp của Steve Witkoff trong nỗ lực tìm giải pháp cho xung đột ở Ukraine. Tổng thống gọi ông là "một chuyên gia thực thụ".
"Ông Witkoff truyền tải thông điệp đến các bên liên quan. Ông ấy là một chuyên gia thực thụ. Ông ấy có mối quan hệ tuyệt vời với cả hai nước và tôi nghĩ chúng ta có cơ hội tốt", ông Trump nói.
