Theo như sau khi lãnh đạo tham gia bạo loạn tại Capitol được thả tự do theo lệnh của tổng thống Donald Trump, khiến lãnh đạo các tổ chức cực hữu đứng đầu cuộc bạo loạn tại Capitol cho biết họ đang lên kế hoạch tập hợp trở lại 'trả thù'. Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, các kênh của họ trên ứng dụng Telegram đầy rẫy các cuộc trò chuyện ăn mừng kèm theo những lời châm chọc và lăng mạ đối thủ.
Enrique Tarrio (giữa) trả lời các phóng viên ở Miami sau khi được thả khỏi nhà tù
Trong một cuộc phỏng vấn với BBC hôm thứ Tư, người sáng lập Oath Keepers, Stewart Rhodes, đã bảo vệ hành động của mình trong cuộc bạo loạn ngày 6/1/2021, bày tỏ "rất biết ơn" Tổng thống Trump vì đã giảm án cho mình.
Ông Rhodes đã bị tuyên 18 năm tù vì phạm một số tội danh, trong đó có tội âm mưu nổi loạn, tức là âm mưu lật đổ chính phủ.
Trong khi đó, Henry "Enrique" Tarrio, cựu lãnh đạo của Proud Boys, tỏ ý với giới báo chí rằng ông đã gia nhập trở lại tổ chức chỉ toàn nam giới này.
"Cách đây bốn năm, chúng tôi đã quyết định sẽ không tiết lộ cấu trúc của tổ chức cho giới truyền thông, nhưng tôi đề nghị truyền thông nên ngừng gọi tôi là 'cựu thành viên Proud Boys'," ông ta nói với các phóng viên khi đang trên đường về nhà ở Miami vào thứ Tư.
Tarrio, trước đó đang thụ án 22 năm tù, cho biết các thành viên của ủy ban quốc hội điều tra vụ bạo loạn "cần phải bị bỏ tù."
"Tôi vui mừng vì tổng thống không tập trung vào chuyện báo thù mà tập trung vào thành công, nhưng tôi sẽ nói với bạn là tôi sẽ không chơi theo mấy quy tắc đó," ông nói trong một cuộc phỏng vấn trên trang Infowars. "Họ cần phải trả giá cho những gì mình đã làm."
Ông Rhodes kêu gọi truy tố các cảnh sát ở Điện Capitol đã làm chứng chống lại ông tại phiên tòa cũng như các luật sư Bộ Tư pháp theo đuổi vụ án của ông. Ông cáo buộc những cảnh sát có mặt tại Đồi Capitol ngày hôm đó – là 174 người bị thương – phải chịu trách nhiệm về bạo lực.
Ông nói với BBC rằng ông muốn nhóm của mình "quay lại với sứ mệnh mà chúng tôi đã có ngay từ ban đầu… biện hộ rằng cảnh sát Hoa Kỳ cần tuân thủ Hiến pháp và không vi phạm quyền của người dân."
Các cảnh sát chịu trách nhiệm bảo vệ Quốc hội Hoa Kỳ bác bỏ những cáo buộc này và cho rằng họ đã phải đối mặt với một đám đông hỗn loạn đang quyết tâm chặn đứng các thủ tục pháp lý.
Rhodes cho biết: "Tôi không vào bên trong, cũng không chỉ đạo ai vào trong đó. Tôi chỉ đứng bên ngoài và thực thi quyền tự do ngôn luận của mình."
Lãnh đạo nhóm cực hữu này phàn nàn rằng ông bị xét xử bất công vì phiên tòa được tổ chức tại Washington DC, nơi diễn ra cuộc bạo loạn, và các thành viên bồi thẩm đoàn là người ở bang này – một lập luận đã bị tòa án bác bỏ trước đó.
Nhóm cực hữu Proud Boys tập trung ở Washington, DC vào ngày ông Trump tuyên thệ nhậm chức
Dù hầu hết những người xông vào Capitol vào ngày 6/1/2021, với hy vọng làm gián đoạn công việc xác nhận kết quả bầu cử tổng thống năm 2020, không phải là thành viên của bất kỳ nhóm chính thức nào, nhưng Oath Keepers và Proud Boys đều huy động hàng chục người ủng hộ tới Washington.
Theo Bộ Tư pháp Hoa Kỳ, gần 1.600 người đã bị bắt hoặc kết án vì các tội danh liên quan đến bạo loạn, bao gồm 600 người bị buộc tội tấn công, chống đối hoặc cản trở cảnh sát.
Hôm thứ Hai, chỉ vài tiếng đồng hồ sau lễ nhậm chức, ông Trump đã giảm án cho 14 người – trong đó có cả ông Rhodes – và ân xá toàn diện cho những người còn lại trong số những kẻ bị kết án và nghi phạm.
Các thành viên của Oath Keepers, một nhóm dân quân chống chính phủ được Rhodes thành lập vào năm 2009, đã vận chuyển vũ khí đến một phòng khách sạn ở Virginia và bàn bạc về việc đưa vũ khí qua sông Potomac đến Washington.
Tuy nhiên, họ đã không thực hiện kế hoạch đó. Trong khi chính hôm đó, Rhodes vẫn đứng ngoài tòa nhà Capitol, các công tố viên cho biết ông ta đã chỉ đạo các thành viên vào bên trong tòa nhà.
Proud Boys được thành lập vào năm 2016, là một câu lạc bộ thưởng rượu quan tâm đến chính trị, và sau đó trở nên nổi tiếng với các cuộc đụng độ trên đường phố với các phần tử cực tả Antifa.
Ngay trước cuộc bạo loạn 6/1, Tarrio đã bị lực lượng thực thi pháp luật yêu cầu không được đến Washington, và ông này đã liên lạc với các lãnh đạo khác của Proud Boys từ một khách sạn gần đó.
Trả thù và tái tổ chức
Sau cuộc bạo loạn tại Capitol và các lãnh đạo nhóm bị bắt giữ, Oath Keepers hầu như đã ngừng hoạt động, trong khi Proud Boys bị phân tán, quay về các phân đà địa phương và giữ mình khá kín đáo.
Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, các kênh của họ trên ứng dụng Telegram đầy rẫy các cuộc trò chuyện ăn mừng kèm theo những lời châm chọc và lăng mạ đối thủ.
Các thành viên đã thảo luận về việc tái tổ chức và tham gia vào các nỗ lực trục xuất người nhập cư – cho dù cơ sở pháp lý để thực hiện điều đó hãy còn chưa rõ.
Một số nhà lập pháp - bao gồm cả các đảng viên Dân chủ và Cộng hòa - đã chỉ trích các lệnh ân xá.
Thượng nghị sĩ Tom Tillis, một đảng viên Cộng hòa từ Bắc Carolina, cho biết: "Tôi sắp trình hai dự luật sẽ gia tăng hình phạt lên đến tử hình đối với tội giết cảnh sát và tăng hình phạt cũng như đưa ra tội danh cấp liên bang đối với hành vi tấn công cảnh sát. "Việc này sẽ cho bạn biết rõ quan điểm của tôi."
Susan Collins, thượng nghị sĩ Cộng hòa từ bang Maine, cho biết: "Tôi không ủng hộ việc ân xá nếu những người nhận được ân xá đã phạm tội bạo lực."
Nhưng những người khác lại ủng hộ.
"Tôi ủng hộ 100%," Thượng nghị sĩ Tommy Tuberville nói. "Hãy ân xá cho tất cả những người đó. Họ đã ở đó [trong tù] đủ lâu rồi."
Phản ứng khác nhau
Jacob Chansley – nhân vật xưng là "QAnon Shaman'' trong vụ bạo loạn ngày 6/1/2021
Jacob Chansley – nhân vật tự xưng là "QAnon Shaman", cho biết mình đã hét lên "tự do" thật to khi nghe tin từ luật sư rằng mình đã được ông Donald Trump ân xá.
Chansley đã nhận tội về tội cản trở chứng nhận cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, cho biết mình "không hối hận gì" về hành động của mình vào ngày 6/1 vào bốn năm trước.
Trong khi đó, một trong những người đã phải chịu án tù vì tham gia vào cuộc bạo loạn nói trên đã từ chối ân xá từ Donald Trump, và nói với BBC "chúng tôi đã sai trong ngày hôm đó".
Bà Pam Hemphill đã nhận tội và bị kết án 60 ngày tù, cho biết trong chương trình Newsday của BBC World Service rằng không nên có sự ân xá nào.
"Chấp nhận ân xá chỉ làm xúc phạm các sĩ quan cảnh sát Quốc hội, pháp quyền và, tất nhiên, đất nước của chúng ta," bà nói.
"Tôi nhận tội vì tôi có tội, và chấp nhận ân xá cũng sẽ góp phần vào việc tạo ra sự thao túng và câu chuyện sai sự thật của họ."
Bà nói rằng mình coi chính quyền Trump đang cố gắng "viết lại lịch sử và tôi không muốn là một phần trong đó."
Quyết định ân xá của Trump đã gây sự bất bình ở lực lượng cảnh sát quốc hội Mỹ.
Lãnh đạo Cảnh sát Quốc hội Mỹ Thomas Manger cho biết ông nghĩ rằng việc Tổng thống Trump ân xá cho những người tham gia cuộc bạo loạn tại Quốc hội "gửi thông điệp rằng chính trị quan trọng hơn công tác cảnh sát."
Trong một cuộc phỏng vấn với CBS - đối tác tin tức của BBC tại Mỹ - ông Thomas Manger cho biết ông hiện "lo lắng" cho các sĩ quan của mình - và "lo lắng về thông điệp họ nhận được từ những hành động này."
Tuy nhiên, Manger cho biết nhiều cảnh sát dưới quyền ông rất tức giận về quyết định ân xá này. "Họ rất tức giận, và tôi không trách họ," ông nói với CBS.
