Bước ngoặt lịch sử
Ngày 4/6, Tập đoàn máy bay thống nhất Nga (UAC) gây chấn động khi xác nhận rằng, trong thỏa thuận sản xuất Su-57 theo giấy phép đang đàm phán với Ấn Độ, phía Moskva sẽ chuyển giao toàn bộ mă nguồn điều khiển của ḍng tiêm kích thế hệ 5 này.
Đây là một bước đi chưa từng có tiền lệ trong ngành hàng không quân sự toàn cầu. Mă nguồn phần mềm là yếu tố tối mật, đặc biệt với máy bay thế hệ 5 vốn phụ thuộc rất lớn vào thuật toán xử lư và trí tuệ nhân tạo. Nếu như F-35 có đến hơn 10 triệu ḍng mă lệnh, J-20 và FC-31 của Trung Quốc cũng được đánh giá có hệ thống điều hành tương đương, th́ Su-57 dù đơn giản hơn, vẫn sở hữu nền tảng phần mềm vượt trội so với những máy bay thế hệ cũ như F-22.

Mô h́nh sản xuất hàng loạt Su-57 trong Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga. (Ảnh: Military Watch)
Việc chuyển giao mă nguồn cho phép Bộ Quốc pḥng Ấn Độ toàn quyền sửa đổi, tích hợp vũ khí, can thiệp vào hệ thống điều khiển và vận hành mà không cần phụ thuộc vào Moskva, điều mà ngay cả các đồng minh thân cận của Mỹ trong chương tŕnh F-35 cũng không có được.
Cơ hội "lật kèo" trong cuộc đua thế hệ 5
Ấn Độ từng quan tâm tới Su-57 từ đầu những năm 2010, nhưng chương tŕnh này khi đó c̣n chậm tiến độ. Tuy nhiên, việc Su-57 được Nga đưa vào thực chiến tại Ukraine, bao gồm nhiệm vụ chế áp pḥng không, không chiến tầm xa và tấn công chính xác trong vùng tác chiến có hệ thống pḥng không dày đặc, đă giúp lấy lại ḷng tin từ New Delhi.
Đặc biệt, biến thể Su-57M1 dự kiến ra mắt cuối năm 2026 sẽ sở hữu nhiều cải tiến vượt trội như khung thân rộng hơn, khả năng siêu hành tŕnh tốt hơn, radar chính mới, cùng động cơ AL-51F thế hệ 5 cho phép cơ động cao và giảm dấu hiệu hồng ngoại. Đây được đánh giá là lựa chọn lư tưởng nếu so sánh với thiệt hại nghiêm trọng mà phi đội Rafale của Ấn Độ hứng chịu, trong các trận không chiến với tiêm kích J-10C do Trung Quốc cung cấp cho Pakistan hồi tháng 5 vừa qua.
Không dừng lại ở đó, Pakistan được cho là sẽ tiếp nhận tiêm kích thế hệ 5 từ Trung Quốc vào cuối năm 2026. Điều này tạo ra nguy cơ mất cân bằng nghiêm trọng về công nghệ, buộc Ấn Độ phải nhanh chóng nâng cấp lực lượng không quân của ḿnh.
Mỹ cảnh báo Ấn Độ
Việc Nga sẵn sàng bàn giao toàn bộ công nghệ Su-57 khiến Mỹ không thể ngồi yên. Ngày 4/6, Bộ trưởng Thương mại Mỹ Howard Lutnick công khai chỉ trích chính sách mua vũ khí Nga của Ấn Độ, cho rằng điều này “gây khó chịu cho Mỹ”.
Tuyên bố này được đưa ra ngay sau khi cựu Tổng thống Donald Trump tiết lộ rằng Mỹ sẽ mở đường bán F-35 cho Ấn Độ, như một phần trong chiến lược tăng cường xuất khẩu vũ khí sang khu vực Nam Á. Tuy nhiên, giới phân tích nhận định động thái này nhằm ngăn chặn Ấn Độ kư kết với Nga hơn là thực sự muốn cung cấp F-35, vốn là hệ thống vũ khí bị kiểm soát nghiêm ngặt bậc nhất thế giới.
Trong quá khứ, Mỹ từng dọa áp đặt trừng phạt nếu Ấn Độ mua S-400 của Nga, điều mà New Delhi vẫn phớt lờ và kư hợp đồng trị giá 5,2 tỷ USD vào năm 2018.
Bàn đạp từ Su-30MKI
Hiện tại, Ấn Độ đă sản xuất hơn 220 chiếc Su-30MKI theo giấy phép của Nga, ḍng tiêm kích 4++ vốn là xương sống của Không quân Ấn. Tháng 3/2025, Tập đoàn Rosoboronexport cho biết nhà máy này có thể dễ dàng nâng cấp để lắp ráp Su-57E, tạo tiền đề cho sản xuất nội địa Su-57 với quy mô lớn.
Khác với tiêm kích Mỹ, Su-57 được thiết kế với chi phí vận hành và bảo tŕ tương đương các ḍng máy bay thế hệ 4, giúp Ấn Độ có thể triển khai theo mô h́nh tương tự Su-30MKI với chi phí hợp lư.
Quyền tự chủ tuyệt đối
Sự đối lập giữa Mỹ và Nga về chính sách cung cấp vũ khí ngày càng rơ rệt. Trong khi F-35 bị kiểm soát chặt chẽ qua hệ thống ALIS/ODIN, khiến mọi hoạt động đều bị giám sát từ Mỹ, th́ Su-57 được Nga trao cho đối tác mức tự chủ cao chưa từng thấy.
Moskva không chỉ cho phép can thiệp cấu h́nh, tích hợp khí tài từ bên thứ ba, mà giờ đây c̣n trao quyền "mở ruột" hệ thống điều hành. Điều này khiến Su-57 trở thành lựa chọn cực kỳ hấp dẫn với các quốc gia muốn thoát khỏi sự lệ thuộc chiến lược, trong đó Ấn Độ là một ví dụ điển h́nh.
VietBF@ Sưu tập