Các đơn vị của Ukraine đã bất ngờ đột kích và tiến sâu nhất vào lãnh thổ Nga kể từ khi Nga xua quân xâm lược Ukraine hồi tháng 2 năm 2022. Diễn biến bất ngờ này đã khiến cho giới bình luận thời sự phải ngồi lại và thảo luận về ý nghĩa to lớn về tâm lý, chính trị và quân sự cũng như những hậu quả của biến chuyển mới này.
Vào lúc này quân đội Nga đã thực sự bị choáng váng, hốt hoảng và vội vã cho tập hợp hàng ngàn binh lính để ra sức phản công, cho sơ tán hàng chục ngàn công dân trong nỗ lực ứng phó trước cuộc tiến công lớn của Ukraine vào khu vực Kursk của Nga.
Báo chí quốc tế đồng loạt loan tin về việc quân đội Ukraine cho phát động một cuộc tấn công bất ngờ vào khu vực Kursk phía Tây nước Nga vào hôm thứ Ba 6 tháng Tám, mà theo ước tính cho đến nay, các đơn vị Ukraine đã thọc sâu gần 40 km vào lãnh thổ của Nga.
Bộ Quốc Phòng Nga cho biết họ đang gửi các bệ phóng hỏa tiển, pháo binh, xe tăng và xe tải hạng nặng để giúp tăng cường sự phòng thủ trong khu vực, theo giới truyền thông nhà nước Nga đưa tin cho biết.
Cuộc tấn công này đánh dấu một hướng đi mới cho cuộc xung đột, vốn chủ yếu là cuộc chiến nhằm tiêu hao trong 12 tháng qua, theo chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Griffith, ông Peter Layton nói với SBS News.
"Quân đội Ukraine dường như đã bí mật cho di chuyển quân ra khỏi các khu vực khác của mặt trận sôi động hiện nay và chuẩn bị cho việc đột kích này trong nhiều tháng qua. Chắc chắn có sự thúc đẩy về mặt tâm lý, người Ukraine đang đạt nhiều tiến bộ trong cuộc đối đầu xung đột này, và điều đó phần nào đã làm thay đổi nhận thức của những người ngoài cuộc về khả năng của dân quân Ukraine".
Cuộc phản công của Ukraine đã diễn ra như thế nào?
Theo quân Nga, vào khoảng 8 giờ sáng hôm thứ Ba, khi các đơn vị Ukraine đã cho khởi động một cuộc tấn công nhiều mặt vào khu vực Kursk, phía Tây Nam của nước Nga. Nga tố cáo phía Ukraine đã tấn công bừa bãi vào các tòa nhà dân sự và đã nhanh chóng tìm mọi cách để tăng viện binh lính, hỏa lực về không quân và pháo binh để cố đẩy lùi cuộc tấn công đột ngột này vì Putin đã không bao giờ hình dung ra cớ sự sẽ xảy ra như thế này. Tình trạng khẩn cấp đã được cho ban bố trong khu vực này sau khi Nga đã cho kiễm kê mức thiệt hại lớn về căn cứ không quân, hệ thống kho đạn dược bị phá hủy nặng nề.
Moscow cho biết có khoảng 1,000 binh sĩ Ukraine và hơn hai chục xe bọc thép và xe tăng đã tham gia vào cuộc tấn công đầu tiên này.
Tổng Thống Volodymyr Zelenskyy hôm thứ Năm 8 tháng Tám lên tiếng cho biết Nga cần phải biết cảm nhận được hậu quả của cuộc chiến tranh xâm lược do chính mình đã tạo ra.
"Quân đội Ukraine được cho là đang hiện diện ở những khu vực cách biên giới quốc tế đến 35 km", Viện Nghiên cứu Chiến tranh (
ISW) độc lập có trụ sở tại Hoa Kỳ cho biết trong bản phân tích đánh giá hàng ngày dựa trên các video và hình ảnh được các vệ tinh thám sát định vị địa lý cho thấy.
Nhưng bản báo cáo cũng có nhận định, cuộc phản công cho dù gặp thắng lợi ban đầu, nhưng chắc chắn quân đội sẽ không kiểm soát được toàn bộ khu vực ở đó.
[IMG]
Dĩ nhiên vào lúc này trên các bản tin truyền hình của nước Nga, ông Putin gọi cuộc đột kích này là
"hành động khiêu khích quy mô lớn" chứ không gọi là
"chiến dịch quân sự đặc biệt" của Ukraine, như cách mà Ptutin luôn rêu rao khi xua quân sang xâm lược nước láng giềng.
Ngay sau cuộc phản công, ông Zelensky có cuộc họp nhanh chóng với các tướng lãnh chỉ huy mặt trận để nghe các báo cáo mới nhất. Với các dự báo là người Nga sẽ tức giận đáp trả bằng cách không kích liên tục vào đất Ukraine, Zelensky cũng
"đã cho phê duyệt một kế hoạch cho các hành động tiếp theo để tăng cường hệ thống phòng không để bảo vệ con người, cơ sở hạ tầng quan trọng và căn cứ quân sự", theo một bản tuyên bố từ chính phủ Ukraine.
Tại sao cuộc tấn công chóp nhoáng này của Ukraine lại đáng được chú ý?
Giáo sư Peter Layton có cho biết:
"Quân đội Ukraine đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng và nhiều công sức cho cuộc tấn công này, và đó không phải là một chuyến dạo chơi dã ngoại nhỏ. Người Ukraine đã bắn hạ hàng loạt máy bay không người lái của Nga và sau đó gây nhiễu tất cả các máy bay không người lái dự phòng, làm mù hệ thống giám sát của Nga và sau đó cho di chuyển các xe bọc thép của Ukraine về phía trước. Một kế hoạch chiến thuật rất bài bản đã được tính toán trước bằng các bước tiếp nối. Ukraine sử dụng hệ thống phòng không cho bắn hạ các trực thăng do thám của Nga. Cuộc phản công có quy mô khá lớn với một vài lữ đoàn có số lượng xe bọc thép xem ra khá hợp lý"
Ông cũng cho biết, Ukraine hiện đang ở thế chủ động khi làm cho đối phương bị hoàn toàn bất ngờ, một điều không dễ thực hiện ra trong một cuộc chiến được giám sát chặt chẽ qua nhiều hệ thống cao cấp.
Các binh sĩ từ Ukraine đã từng cho thử thực hiện một số cuộc xâm nhập ngắn vào Nga trước đây. Một số cuộc xâm nhập là của các đơn vị người Nga chiến đấu ủng hộ Kyiv, còn gọi là
Quân đoàn tình nguyện Nga và
Quân đoàn Tự do Nga.
Tù binh Nga trong cuộc tấn công đột kích mới nhất của Ukraine (Chụp lại màn hình Truyền hình Ukraine.ua)
Các quốc gia đồng minh của Ukraine cũng dường như không hề biết trước được kế hoạch phản công mới này và bất ngờ trước sự chuyển biến của cuộc chiến. Hoa Kỳ cho biết đã liên lạc với Kyiv để thu thập thêm các thông tin.
Peter Zalmayev, giám đốc điều hành tổ chức
Eurasia Democracy Initiative, cho biết rõ là cuộc tấn công của Ukraine có thể nhằm mục đích kéo các đơn vị Nga ra khỏi mặt trận tiền tuyến ở Donbas, đồng thời gieo rắc nỗi sợ hãi vào tinh thần của bọn lính Nga xâm lược.
Chuyên gia quân sự Ukraine Sergiy Zgurets, người điều hành công ty tư vấn của riêng mình, nói với
Agence France Presse rằng,
"Những bức ảnh về việc phá hủy thiết bị, trực thăng, việc sử dụng máy bay và pháo binh của cả hai bên cho thấy về một hoạt động quân sự thắng lợi đáng kể của phía Ukraine".
Mick Ryan, một chiến lược gia quân sự và là Thiếu tướng quân đội Úc đã nghỉ hưu, cho biết Ukraine đã buộc Nga phải tập trung đối phó, và có thể chuyển hướng nguồn lực lượng đang tấn công ra khỏi các khu vực khác.
“Người Ukraine đã tấn công bằng các đơn vị vũ trangcơ giới hóa, có tính cơ động cao. Điều này hoàn toàn khác với quân Nga", ông Mick Ryan có nhận định.
"Mức độ cơ động cao là điều cần thiết để tạo ra hoặc khai thác khoảng trống trong hệ thống phòng thủ của đối phương và nhanh chóng khai thác những khoảng trống đó".
Ukraine đang hi vọng đạt được điều gì khi tạo ra cuộc đột kích phản công đầy bất ngờ này?
Cho đến nay các quốc gia đang quan sát cũng không nắm rõ cuộc phản công sẽ kéo dài bao lâu và quân đội Ukraine sẽ tiến xa đến mức nào.
"Hiện tại, đây là một hoạt động quân sự chiến thuật có tính hạn chế, hậu quả trực tiếp của nó sẽ là làm giảm sự ổn định của Không quân Nga đang tấn công và luôn trục chiến trên Kharkiv", chuyên gia phân tích quân sự Ukraine Oleksiy Kopytko cho biết trên mạng xã hội.
Một chuyên gia vềt quân sự Ukraine khác ông Kostiantyn Mashovets cho biết trên
Facebook:
"Xét theo quy mô và cường độ hoạt động quân sự của Ukraine, sớm hay muộn, Nga cũng sẽ buộc phải cho rút quân ra khỏi các khu vực chiến sự khác, để chuyển tư thế đi xâm lược sang tình huống đối phó và phòng thủ".
Cuộc phản công có thể chỉ kéo dài thêm trong một khoảng thời gian ngắn nữa, nhưng đặc biệt các tác động về mặt tâm lý nhất là nâng cao tinh thần chiến đấu của người dân Ukraine, những người đã chứng kiến quân đội của mình phải gánh chịu áp lực nặng nề trong thời gian qua trước quân Nga.
"Một mục tiêu khác là cho xã hội ở Nga nhận thấy ra cảm giác khi lãnh thổ của mình bị đánh chiếm trong khi tướng ta lại bất tài và binh lính luôn sợ chết ở mặt trận", Sergiy Solodkyy, phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu Châu Âu Mới tại Kyiv, nói với AFP.
Ông Ryan cho biết các chuyên gia hoạch định chính sách của Ukraine sẽ cố gắng khai thác một khía cạnh thực tế là Nga
"không thể vận toàn lực để hỗ trợ cho cuộc xâm lược này mãi được". Ông cho biết thêm, phía Ukraine có thể đang cố gắng
"buộc người Nga xem xét lại việc bố trí lực lượng của họ ở những nơi khác trên tiền tuyến trong tư thế phòng thủ".
Giáo sư Peter Layton thuộc Đại Học Griffith cho biết, Ukraine có thể đang tìm cách đạt được vị thế khác, để từ đó họ sẽ đề xuất một cuộc ngừng bắn, và có khả năng sẽ giao lại khu vực đã chiếm được này để đổi lấy việc được giao trả lại một phần lãnh thổ của mình, có thể đây là ý định chính của cuộc phản công này vậy!
Ông Layton cũng nói kịch bản cuộc phản công này là hoàn toàn bí mật của Ukraine, do đó khó có thể dự đoán được diễn biến sẽ như thế nào trong vài ngày sắp tới. "Quân đội Ukraine có thể sẽ tiến sâu hơn và quyết định giữ lại vùng lãnh thổ đã chiếm được này, rồi di chuyển thêm các đơn vị pháo binh về phía Bắc để cố gắng giữ và tiến công. Ukraine đã chuẩn bị các phương tiện di chuyển linh hoạt và cơ động để đáp trả cuộc phản công tiếp theo của Putin, vì ý nghĩa giữ được lãnh thổ đang tiến vào, chắc chắn sẽ tạo thêm lợi thế trên bàn đàm phán, và mang lại những tác động chiến lược trong cuộc xung đột đã kéo dài hơn 2 năm qua.
Nguồn: SGN
