Vị lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô Gorbachev qua đời

Mikhail Gorbachev, lãnh đạo cuối cùng của Liên Xô và người kết thúc Chiến tranh Lạnh, đã qua đời vì trọng bệnh ở tuổi 91.

"Ông Mikhail Gorbachev đã qua đời đêm nay sau thời gian dài ốm nặng", thông cáo của Bệnh viện Lâm sàng Trung ương Nga hôm 30/8 cho hay.

Gorbachev, lãnh đạo Liên Xô từ năm 1985 đến 1991, là người đã tiến hành một số cải tổ kinh tế, chính trị lớn ở Liên Xô. Khi bắt đầu chương trình cải tổ vào năm 1985, Gorbachev cho biết mục đích duy nhất của ông là hồi sinh nền kinh tế Liên Xô và cải cách hệ thống chính trị, với hai khẩu hiệu nổi bật trong thời kỳ này là "glasnost" (cởi mở) và "perestroika" (đổi mới).

Ông đã tạo ra các thỏa thuận cắt giảm vũ khí với Mỹ và quan hệ đối tác với các cường quốc phương Tây, góp phần giúp nước Đức thống nhất.


Ông Mikhail Gorbachev dự một lễ kỷ niệm ở Berlin, Đức hồi năm 2009. Ảnh: AFP.

Gorbachev sinh ra trong một gia đình nghèo ở vùng Stavropol, miền nam nước Nga, vào ngày 2/3/1931. Cha mẹ ông đều làm việc trong các hợp tác xã.

Gorbachev từng theo học chuyên ngành luật tại Đại học Quốc gia Moskva. Sau khi tốt nghiệp, ông trở về quê nhà Stavropol và bắt đầu quá trình thăng tiến tương đối nhanh. Năm 1985, ông trở thành lãnh đạo trẻ nhất của Liên Xô sau khi cựu lãnh đạo Konstantin Chernenko qua đời.

Cựu lãnh đạo Liên Xô phần lớn trải qua những năm tháng cuối đời trong bệnh viện khi sức khỏe ngày càng sút kém và phải tự cách ly trong thời gian dịch Covid-19 để tránh nhiễm virus. Gorbachev từng đoạt giải Nobel Hòa bình năm 1990.

Sau khi rời nhiệm sở, ông từng nhiều lần kêu gọi Điện Kremlin và Nhà Trắng hàn gắn mối quan hệ khi căng thẳng leo thang, kể từ khi Nga sáp nhập bán đảo Crimea năm 2014 và phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine từ cuối tháng 2 năm nay.

Mối quan hệ của ông với Tổng thống Vladimir Putin có những lúc khó khăn, nhưng lãnh đạo Nga vẫn gửi lời chia buồn sâu sắc sau khi nghe tin ông Gorbachev qua đời.

"Tổng thống Putin sẽ gửi điện chia buồn tới gia đình và bạn bè của ông Gorbachev vào buổi sáng", người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, cho hay.

Ông Gorbachev sẽ được an táng tại nghĩa trang Novodevichy, bên cạnh phần mộ người vợ Raisa qua đời năm 1999.

"Kỷ nguyên của Gorbachev là kỷ nguyên của tái cấu trúc, hy vọng và đưa chúng ta tới một thế giới không tên lửa", Vladimir Shevchenko, cựu quan chức trong chính quyền của ông Gorbachev, nói.

"Ông ấy là một người tốt và tử tế", William Taubman, người viết sử về Gorbachev và là giáo sư danh dự Đại học Amherst ở Massachusetts, Mỹ, chia sẻ.

Leonid Slutsky, lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LDPR) của Nga, cho rằng Gorbachev là một trong những "chính trị gia xuất sắc của thời đại", nhưng với những người sinh ra trong thời kỳ Liên Xô, ông là một "nhân vật lịch sử phức tạp và nhiều tranh cãi".

Là lãnh đạo Nga đầu tiên thọ trên 90 tuổi, ông Gorbachev từng nhận lời chúc mừng sinh nhật lần thứ 90 từ nhiều lãnh đạo thế giới, trong đó có Tổng thống Mỹ Joe Biden và cựu thủ tướng Đức Angela Merkel.