|
Mỹ, Ukraine và châu Âu đã nhất trí về một sự đảm bảo tương tự như NATO cho an ninh tương lai của Ukraine – tờ New York Times dẫn nguồn hai quan chức Mỹ cho biết ngày 15/12,Dẫn nguồn tin quan chức Mỹ tham gia đàm phán hòa bình ở Berlin, tờ New York Times cho biết, Ukraine và các đồng minh đã nhất trí về một sự đảm bảo an ninh tương tự như NATO cho tương lai của Ukraine, trong bối cảnh các nước đang nỗ lực đưa ra một đề xuất hòa bình sửa đổi nhằm ngăn chặn các hành động gây hấn trong tương lai nhưng vẫn làm hài lòng Nga.
Sau hai ngày đàm phán tại Berlin, các quan chức Mỹ nói với các phóng viên rằng họ đã giải quyết hoặc thu hẹp đáng kể những khác biệt về 90% trong dự thảo thỏa thuận 20 điểm nhằm chấm dứt xung đột. Nhưng họ thừa nhận rằng vấn đề về việc vạch ra đường biên giới mới giữa Ukraine và Nga ở Donbass, nơi phần lớn giao tranh còn tiếp diễn, vẫn chưa được giải quyết.
“Thành thật mà nói, hiện tại chúng tôi có những quan điểm khác nhau” - Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine nói trong một cuộc họp báo ngắn gọn cùng ngày - “Nhưng tôi nghĩ các đồng nghiệp của tôi đã nghe thấy quan điểm cá nhân của tôi.”
Ông Zelensky nói rằng Ukraine không thể từ bỏ phần lãnh thổ, chủ yếu ở Donetsk, mà Nga chưa kiểm soát được trên chiến trường. Các quan chức cho biết, Tổng thống Trump đã nói với nhà lãnh đạo Ukraine rằng ông nên từ bỏ lãnh thổ đó, bởi vì rất có thể ông sẽ mất nó trong những tháng tới nếu giao tranh tiếp diễn.
Cuối cùng, hai quan chức Mỹ cho biết, cuộc đàm phán sẽ do Tổng thống Vladimir Putin của Nga và ông Zelensky quyết định - và các quan chức Mỹ và châu Âu cho rằng đó là một trong số những vấn đề có thể gây đổ vỡ những cuộc đàm phán sâu rộng nhất về việc chấm dứt giao tranh. Các quan chức trên đã phát biểu với điều kiện giấu tên theo các quy định do chính quyền Tổng thống Trump đặt ra cho các cuộc đàm phán.
Nguồn tin cho hay, hầu hết các cuộc trao đổi trong hai ngày qua tập trung vào đảm bảo an ninh, nhằm mục đích ngăn chặn một cuộc tấn công nữa vào lãnh thổ Ukraine trong những năm tới.
Hai quan chức này không nói rõ về các chi tiết cụ thể, nhưng cho biết Tổng thống Trump sẵn sàng trình bất kỳ thỏa thuận cuối cùng nào về các cam kết của Mỹ đối với Ukraine lên Thượng viện để phê chuẩn. Họ không nói rõ liệu sự đảm bảo này có trở thành một hiệp ước chính thức hay không — tương tự như những gì Mỹ đã ký với Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines và các đồng minh khác.
Ông Trump từng nói rằng Mỹ sẽ không đóng góp bộ binh cho lực lượng bảo đảm an ninh cho Ukraine. Nhưng mùa hè năm ngoái, ông đã đề nghị tuần tra trên không và thực thi vùng cấm bay, ngoài việc tiếp tục cung cấp cho Ukraine thông tin tình báo từ vệ tinh và các tín hiệu mà Mỹ chặn được. Các quan chức cấp cao cho biết đề nghị đó vẫn còn hiệu lực.
Trong khi đó, các quan chức châu Âu, những người từng hoài nghi về thiện chí của ông Trump trong việc đóng vai trò trung tâm trong an ninh của Ukraine, cho biết họ rất ấn tượng sau cuộc gặp.
“Trong những ngày gần đây, chúng ta đã thấy động lực ngoại giao đáng kể, có lẽ là nhiều nhất kể từ khi xung đột bắt đầu vào ngày 24/2/2022”, Thủ tướng Friedrich Merz của Đức nói khi đứng cạnh ông Zelensky trong cuộc họp báo ngày 15/12. “Giờ đây chúng ta có cơ hội cho một tiến trình hòa bình thực sự cho Ukraine”.
Nhưng bất chấp sự lạc quan về các cuộc đàm phán, vẫn có nhiều lý do để thận trọng. Các cuộc đàm phán tiếp tục vào tối 15/12 (theo giờ địa phương), khi ông Trump tham gia qua điện thoại hoặc video và không bao gồm phía Nga.
Và trong những ngày gần đây, các quan chức cấp cao đã thừa nhận rằng khi dự thảo thỏa thuận được sửa đổi để giải quyết nhiều mối quan ngại hơn của Ukraine, thì việc thuyết phục Tổng thống Putin ký kết sẽ càng khó khăn hơn. Theo các quan chức cấp cao của Mỹ, chiến lược của ông Putin cho đến nay là khuyến khích đối thoại trong khi vẫn tiếp tục tấn công cơ sở hạ tầng của Ukraine bằng tên lửa và thiết bị bay không người lái gần như hàng đêm.
Từ tháng 2/2025, Tổng thống Ukraine, Zelensky đã liên tục thúc giục Mỹ về những đảm bảo an ninh cho Ukraine.
“Chỉ có những đảm bảo đáng tin cậy mới có thể mang lại hòa bình”, nhà lãnh đạo Ukraine viết trên mạng xã hội cuối tuần qua, nhắc lại rằng những đảm bảo trong thỏa thuận năm 1994, được gọi là Bản ghi nhớ Budapest, đã không ngăn chặn được cuộc xung đột được cho là đã khiến hơn 1,5 triệu người thương vong.Trong thỏa thuận này, Mỹ, Anh và chính Nga đã đảm bảo bảo vệ Ukraine để đổi lấy việc Ukraine đồng ý từ bỏ vũ khí hạt nhân cũ của Liên Xô đặt trên lãnh thổ của mình.
Sau hơn tám giờ họp vào ngày 14 và 15/12, giữa ông Zelensky; Steve Witkoff, đặc phái viên của ông Trump; và Jared Kushner, con rể của ông Trump, nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố ông rất phấn khởi trước những tiến triển. Nhưng ông Zelensky nói rõ rằng ông chưa sẵn sàng chấp nhận văn kiện cuối cùng sẽ trình lên ông Putin.Ông Zelensky nói hôm 15/12 rằng “trước khi thực hiện một số bước nhất định trên chiến trường” — dường như ám chỉ việc rút quân và cho phép một phần Donetsk trở thành khu vực thương mại tự do — “phải có sự hiểu biết rõ ràng về những đảm bảo an ninh sẽ như thế nào”.
Nhà lãnh đạo Ukraine lưu ý rằng vì Mỹ từ chối cho Kiev gia nhập NATO nên ông cần những đảm bảo an ninh thậm chí còn mạnh mẽ hơn cả những đảm bảo dành cho các thành viên NATO.
Trong một tuyên bố, 12 nhà lãnh đạo châu Âu đã trình bày một số chi tiết vào tối 15/12. Họ cho biết theo dự thảo, phương Tây sẽ “cung cấp sự hỗ trợ bền vững và đáng kể cho Ukraine” để duy trì một lực lượng quân sự thời bình khoảng 800.000 quân, đây sẽ là lực lượng lớn nhất và thiện chiến nhất ở châu Âu.
Tuyên bố cho biết một “lực lượng đa quốc gia Ukraine do châu Âu dẫn đầu” sẽ được tập hợp từ “các quốc gia tự nguyện”, nhưng không nêu tên. Pháp và Anh trước đây đã tuyên bố sẽ đóng góp quân, và Ba Lan cùng các nước khác cũng được dự đoán sẽ tham gia. Tuy nhiên, từ cách diễn đạt của tuyên bố, không rõ liệu lực lượng này có đóng quân trên lãnh thổ Ukraine hay không — điều vốn từ lâu đã là vấn đề gây tranh cãi với Nga.
|
|
