Nga kêu gọi Mỹ gia hạn Hiệp ước NEW START thêm một năm

[Romano]

Ngoại trưởng Nga kêu gọi Mỹ gia hạn Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (New START) thêm một năm để ngăn chặn nguy cơ xảy ra chiến tranh hạt nhân.
TASS đưa tin, trả lời phỏng vấn báo chí ngày 11/11, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết, trong những năm gần đây, “không có dấu hiệu nào” cho thấy bất kỳ quốc gia nào trên thế giới đang chuẩn bị nối lại các vụ thử nghiệm hạt nhân.

Moscow lo ngại trước tuyên bố của ông Robert Kadlec - ứng cử viên cho vị trí trợ lý người đứng đầu Lầu Năm Góc về răn đe hạt nhân, khi cho rằng việc nối lại các vụ thử hạt nhân của Mỹ “xuất phát từ những cân nhắc địa chính trị”. Theo Ngoại trưởng Lavrov, Washington có thể đang thay đổi lập trường về nguyên tắc chiến tranh hạt nhân là không thể chấp nhận được.Nhà ngoại giao Nga cho biết Moscow vẫn chưa nhận được lời giải thích từ Washington về phát biểu của Tổng thống Donald Trump liên quan đến việc nối lại các vụ thử vũ khí hạt nhân.

“Chúng tôi đang chờ đợi lời giải thích rõ ràng,” ông Lavrov nói, đồng thời lưu ý rằng Nga cũng biết rằng Mỹ đang đối thoại với Hàn Quốc và Nhật Bản về khả năng triển khai vũ khí hạt nhân tại hai nước này. “Điều này ai cũng biết và đây là một trò chơi vô cùng nguy hiểm,” ông cảnh báo.

Mặt khác, Ngoại trưởng Lavrov khẳng định Nga sẵn sàng đối thoại với Mỹ về những lo ngại liên quan đến “các hoạt động ngầm đáng ngờ” của Moscow – rằng “chúng tôi đang bí mật đào sâu dưới lòng đất để làm điều gì đó”. Ông nhấn mạnh Nga chưa hề công bố bất kỳ vụ thử hạt nhân nào, tuy nhiên nếu một trong các cường quốc hạt nhân tiến hành thử nghiệm, thì Moscow “sẽ có hành động tương tự”.

Cũng trong cuộc phỏng vấn, Ngoại trưởng Lavrov đã kêu gọi Mỹ chấp thuận đề xuất của Nga về việc gia hạn thêm một năm đối với Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (New START), dự kiến sẽ hết hiệu lực vào ngày 5/2/2026.

“Chúng ta hãy dành một năm để ‘hạ nhiệt’, nếu muốn, và xem xét trách nhiệm của các cường quốc đối với an ninh và ổn định toàn cầu, đặc biệt là trong việc ngăn ngừa chiến tranh hạt nhân. Chúng tôi đã sẵn sàng,” ông Lavrov nói.

Ông cũng nhấn mạnh rằng việc gia hạn hiệp ước có thể được công bố bất cứ lúc nào trước tháng 2 năm sau. “Nhân tiện, Hiệp ước New START được gia hạn ngay sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden nhậm chức (năm 2021), quyết định đó cũng được đưa ra chỉ vài ngày trước khi hiệp ước hết hạn,” ông nói thêm.

Mỹ chưa bình luận về tuyên bố của Ngoại trưởng Nga.

Hiệp ước New START được ký kết năm 2010, trong đó giới hạn số lượng đầu đạn hạt nhân được triển khai ở mức 1.550, đồng thời hạn chế số lượng tên lửa, bệ phóng và máy bay ném bom hạng nặng có khả năng mang vũ khí hạt nhân.

Hồi tháng 9, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề xuất gia hạn Hiệp ước New START thêm một năm, nhấn mạnh sự cần thiết phải tránh chạy đua vũ trang và ngăn chặn sự leo thang căng thẳng. Trong phát biểu với báo giới ngày 11/11, Ngoại trưởng Sergey Lavrov cho biết đề xuất này vẫn còn hiệu lực.

Vào ngày 30/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump ra chỉ thị yêu cầu Bộ Chiến tranh khởi động lại ngay lập tức chương trình thử nghiệm vũ khí hạt nhân, với lý do các quốc gia khác đã làm như vậy. Ông Trump cáo buộc Nga và Trung Quốc “bí mật” tiến hành các vụ thử nghiệm hạt nhân dưới lòng đất, song cả Moscow và Bắc Kinh đều bác bỏ cáo buộc này.

Bộ trưởng Năng lượng Chris Wright sau đó giải thích rằng những cuộc thử nghiệm của Washington sẽ không bao gồm các vụ nổ hạt nhân thực tế, hoạt động mà Mỹ đã ngừng tiến hành từ năm 1992.

Tuần trước, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tái khẳng định rằng Moscow sẽ không dỡ bỏ lệnh tạm hoãn thử nghiệm hạt nhân của mình, trừ khi Washington là bên hành động trước.

Trong thời gian gần đây, cả Nga và Mỹ đều đã phóng thử các tên lửa không mang đầu đạn hạt nhân. Tháng trước, Nga tuyên bố thử nghiệm tên lửa hành trình Burevestnik chạy bằng năng lượng hạt nhân, trong khi Mỹ đã tiến hành vụ phóng tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Minuteman III vào ngày 5/11.