Tác động sâu rộng của công nghệ không người lái trên chiến trường Ukraine

[Romano]

Chiến trường Ukraine đang biến đổi khi thiết bị không người lái không chỉ làm nhiệm vụ tấn công, trinh sát mà còn thay thế hậu cần và cứu thương. Cuộc chiến này không còn là của binh sĩ đơn thuần, mà là cuộc đua khốc liệt giữa công nghệ và trí tuệ nhân tạo.
Trên mặt trận phía Đông ngập nắng của Ukraine, những phương tiện không người lái đang đảm nhiệm ngày càng nhiều vai trò: từ tấn công binh sĩ Nga, sơ tán thương binh, cho đến việc phục vụ bữa tối đến tận chiến hào.

Tại khu vực xung quanh thành phố Kostyantynivka, một số đơn vị thuộc Lữ đoàn cơ giới số 93 của Ukraine đã phải cố thủ trong chiến hào suốt ba tháng qua. Việc luân chuyển binh lính chỉ có thể thực hiện khi sương mù hoặc mưa che khuất tầm quan sát của UAV Nga.Trong hoàn cảnh ấy, các UAV trên không và thiết bị không người lái dưới mặt đất đã trở thành mạch sống, chuyển lương thực, nước uống và đạn dược đến tay những người lính. “Chúng tôi thậm chí còn giao cả hamburger”, Trung tá Yehor Derevianko cho biết.

Là người đã tham chiến ở miền Đông Ukraine từ năm 2014, ông Derevianko nhận định cuộc chiến đang biến đổi nhanh chưa từng thấy. UAV hiện thống trị bầu trời đến mức mọi yếu tố khác như bộ binh, thiết giáp, pháo binh cho đến hậu cần đều buộc phải thích nghi với thực tế chiến trường nơi “bầy ong sắt” không ngừng vo ve.

UAV - vũ khí “tử thần” trên chiến trường
Từng là nơi sinh sống của khoảng 67.000 người, Kostyantynivka giờ đây trở thành mục tiêu trọng điểm trong đợt tiến công mùa hè của Nga. Theo quân đội Ukraine, UAV hiện đã vượt pháo binh, trở thành nguyên nhân chính gây thương vong cho binh sĩ Nga.

Lữ đoàn 93 tiếp tục trụ vững tại Kostyantynivka, buộc quân Nga phải tìm cách vượt qua cánh đồng trống trải bằng cách đi bộ hoặc chạy xe máy. Tuy nhiên, phần lớn lính Nga bị UAV FPV (loại UAV góc nhìn thứ nhất) tấn công từ xa trước khi kịp áp sát tuyến phòng thủ Ukraine.

Những người sống sót tìm cách tập hợp để tấn công chiến hào. “Chúng tôi phải hạ từng người một, trước khi họ kịp hội quân”, ông Derevianko nói. Trận tấn công bằng thiết giáp gần nhất diễn ra vào dịp năm mới, khi 14 xe bọc thép Nga cố vượt qua trận địa UAV. Chỉ hai chiếc tới gần, rồi bị bộ binh Ukraine dùng súng chống tăng phá hủy.

Tuy nhiên, UAV Nga cũng đang gieo rắc nỗi kinh hoàng tại khu vực này. Các drone trinh sát Orlan và Zala kiểu cánh cố định bay liên tục trên bầu trời, quan sát từng động thái trong thành phố. Loại UAV FPV của Nga được nối với dây cáp quang dài giúp chúng miễn nhiễm với hệ thống gây nhiễu và có thể tấn công bất cứ thứ gì lọt vào tầm ngắm.

Trận chiến khiến cho thành phố dần trở nên hoang tàn với những đống đổ nát. Xe quân sự lăn bánh với giáp lưới dày đặc, trông như bước ra từ thế giới hậu tận thế trong các bộ phim. Trong khi đó, binh sĩ như Binh nhì Nikita Kremnov phải sơ tán thương binh bằng xe bán tải được bọc lưới thép, hoặc xe ATV (loại xe đa địa hình, thường có 3 hoặc 4 bánh, được thiết kế để di chuyển trên nhiều loại địa hình khác nhau như đồi núi, đường rừng, bãi biển, tuyết...) linh hoạt hơn ngoài rìa thành phố. Đoạn đường cuối về chiến hào giờ chỉ dành cho xe không người lái, do UAV FPV của Nga đã làm chủ bầu trời.

Cuộc đua công nghệ và những sáng kiến táo bạo
Tại một boong-ke bí mật nằm dưới vườn keo và ruộng hoa hướng dương, đơn vị UAV Bulava không ngừng thử nghiệm các công nghệ mới để giành ưu thế trong cuộc chạy đua vũ trang robot.

Chỉ huy Serhiy Ignatukha giới thiệu UAV gắn bốn nòng súng shotgun 12 ly. Một UAV như vậy đã từng “không chiến” với UAV Nga bằng cách lao thẳng vào đối phương.Đơn vị này còn đang hợp tác cùng các nhà sản xuất UAV trong nước để phát triển các hệ thống laser cắt đứt dây cáp quang của UAV Nga. Một số mẫu UAV gắn chip AI có thể tự hoàn thành nhiệm vụ dù mất kết nối sau khi được người điều khiển “chọn mục tiêu” từ khoảng cách tới 700m.

Một kỹ sư chế tạo mìn chống bộ binh bằng máy in 3D, với chi phí chỉ 9 USD mỗi quả. Những quả mìn này cắm xuống đất, bung ra hàng loạt dây bẫy dài hơn 8 mét để chờ quân địch vấp phải.

Từng là lực lượng làm nhiệm vụ danh dự tại Kiev, đơn vị Bulava thuộc Lữ đoàn Tổng thống lại trở thành một đơn vị chiến đấu thực thụ. Theo hạ sĩ có biệt danh Puma, trong một cuộc chiến UAV, xe tăng chỉ còn giá trị như pháo binh cơ động. Nếu dùng để tấn công, nó sẽ bị tiêu diệt trước khi tiếp cận mục tiêu. “Chúng tôi phải nghĩ khác đi để sống sót”, hạ sĩ này chia sẻ.

Chiến sự ở Ukraine đang bước sang một kỷ nguyên mới, nơi máy bay không người lái và công nghệ AI quyết định cục diện. Khi UAV trở thành “tử thần” trên bầu trời và mạch sống nơi chiến hào, chiến tranh không còn được định nghĩa bởi tiếng súng hay bước chân bộ binh, mà là cuộc đối đầu của những “bầy ong sắt” không mệt mỏi.

Trong tương lai gần, bất kỳ lợi thế nào trên chiến trường đều sẽ thuộc về bên nào nhanh hơn trong việc sáng tạo và làm chủ công nghệ.