Cuộc không chiến Ấn Độ - Pakistan: Những câu hỏi chưa có lời giải

[Romano]

Trận không chiến khiến cả Rafale và JF-17 rơi, nhưng sự thật phía sau các tuyên bố thắng lợi lại đầy mâu thuẫn. Những câu hỏi chiến lược quan trọng vẫn chưa có lời giải.Cuộc đụng độ trên không gần đây giữa Ấn Độ và Pakistan đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ các lực lượng không quân và giới phân tích quân sự toàn cầu. Tuy nhiên, sau những tuyên bố và phản biện gay gắt từ cả hai phía, nhiều câu hỏi cốt lõi về cuộc không chiến này vẫn chờ lời giải đáp.

Theo nhận định của Giáo sư Justin Bronk, nghiên cứu viên cao cấp về không quân, khoa học và công nghệ quân sự tại Viện Nghiên cứu An ninh và Quốc phòng RUSI (rusi.org) có trụ sở tại Anh ngày 4/6, bản chất phân cực và chủ nghĩa dân tộc cao độ trong không gian thông tin của cả hai quốc gia khiến ít tuyên bố chính thức nào có thể tin cậy theo đúng giá trị thực tế. Thông tin sai lệch đã tràn ngập phương tiện truyền thông xã hội ở cả hai bên, trong khi các quan chức Ấn Độ chỉ mới công khai thừa nhận thiệt hại máy bay chiến đấu trong những ngày gần đây.

Những kết quả ban đầu được xác nhận

Dựa trên phân tích các mảnh vỡ được định vị địa lý và thảo luận với quan chức quân sự nhiều quốc gia, một số điểm có thể được khẳng định:

Thứ nhất, lực lượng Pakistan đã bắn một số lượng lớn tên lửa không đối không PL-15 từ máy bay chiến đấu J-10CE và/hoặc JF-17, cùng với một số tên lửa đất đối không tầm xa HQ-9.

Thứ hai, không quân Ấn Độ chịu tổn thất nghiêm trọng với một chiếc Dassault Rafale, một chiếc MiG-29 và có thể một chiếc Su-30MKI trong số các máy bay bị bắn rơi.

Thứ ba, bất chấp hệ thống phòng thủ kiên cố, không quân Ấn Độ vẫn có khả năng xuyên thủng phòng không Pakistan để tấn công các mục tiêu quân sự bằng vũ khí tầm xa.

Thứ tư, sự hỗ trợ của Trung Quốc cho Pakistan về cả thiết bị kỹ thuật, tình báo và chỉ huy điều khiển (C2) đã giúp lực lượng Pakistan hoạt động tốt hơn đáng kể so với dự đoán của Ấn Độ.

Việc bắn hạ chiếc Rafale mới được giao cho Ấn Độ đã khiến nhiều nguồn tin Pakistan và Trung Quốc tuyên bố chiến thắng lớn cho công nghệ quân sự của Bắc Kinh trước các đối thủ phương Tây. Điều này phản ánh qua thị trường chứng khoán: giá cổ phiếu Dassault giảm đáng kể, trong khi cổ phiếu Chengdu - nhà sản xuất J-10CE - tăng mạnh.

Những ẩn số lớn chưa được giải đáp

Một là, hiệu quả tên lửa thực tế: Câu hỏi căn bản là có bao nhiêu tên lửa PL-15 và HQ-9 thực sự được bắn, ở tầm bắn ra sao, và bao nhiêu tên lửa bắn trúng mục tiêu? Việc thu hồi mảnh vỡ PL-15 và HQ-9 từ vũ khí chưa nổ ở nhiều địa điểm trong lãnh thổ Ấn Độ ủng hộ lý thuyết rằng nhiều tên lửa đã được bắn ở tầm xa với xác suất tiêu diệt tương đối thấp.

Hai là, khả năng cảnh báo và né tránh: Một câu hỏi quan trọng khác là liệu các máy bay chiến đấu Ấn Độ có nhận được cảnh báo kịp thời về cuộc tấn công từ cảm biến của chúng hoặc các nguồn trinh sát giám sát ngoài máy bay hay không? Nếu có, họ đã thực hiện động tác né tránh nào và có bao nhiêu động tác thành công trong việc đánh bại tên lửa đang bay tới?

Như Giáo sư Bronk nhận định: "Ngay cả những tên lửa rất cũ cũng có thể tiêu diệt máy bay hiện đại ở tầm xa nếu máy bay hiện đại không biết rằng chúng đã bị "khoá" mục tiêu và/hoặc không thực hiện hành động tránh né".

Ba là, vai trò của hệ thống đối phó điện tử: Một ẩn số quan trọng khác là các hệ thống đối phó điện tử (ECM) trong máy bay chiến đấu Ấn Độ, bao gồm hệ thống SPECTRA được ca ngợi của Rafale, có được cập nhật dữ liệu về mối đe dọa và chương trình đối phó cho các radar và tên lửa cụ thể mà chúng đang đối mặt hay không?

Bốn là, sự hỗ trợ từ không gian: Có lẽ câu hỏi thú vị nhất là vai trò quan trọng của sự hỗ trợ mà không quân Pakistan nhận được từ các chòm sao trinh sát giám sát và chỉ huy điều khiển trên quỹ đạo của Trung Quốc. Điều này có thể đã tăng cường đáng kể khả năng cung cấp thông tin cập nhật hướng dẫn giữa chặng bay cho vũ khí đang bay từ máy bay cảnh báo sớm, máy bay chiến đấu và radar mặt đất.

Giáo sư Bronk lưu ý, nếu sự hỗ trợ từ không gian của Trung Quốc đóng vai trò then chốt, cuộc giao tranh này sẽ không chỉ là thử nghiệm đầu tiên và thành công của máy bay chiến đấu, tên lửa Trung Quốc trước các đối thủ phương Tây và Nga, mà còn là cuộc thử nghiệm chiến đấu thành công về chuỗi tiêu diệt tầm xa, xuyên miền mà quân đội Trung Quốc sẽ dựa vào trong bất kỳ cuộc đụng độ nào với lực lượng Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Đáp án cho những câu hỏi trên, cùng nhiều chi tiết khác về bức tranh chiến thuật, sẽ có tác động rất lớn trong việc định hình các kết luận và bài học cuối cùng được rút ra bởi không quân Ấn Độ, Pakistan, cũng như Trung Quốc, Nga, Pháp, Mỹ và các bên quan sát quan tâm khác.