|
Ở Mỹ, nhiều ngành công nghiệp dự kiến sẽ bị tác động nặng nề do các chính sách của Washington. Bao gồm năng lượng tái tạo, phụ thuộc 90% vào linh kiện nhập khẩu từ nước ngoài, chủ yếu từ châu Á. Cùng lúc đó, thị trường vốn đã mất đi các chương trình hỗ trợ đang phải đối mặt với đòn giáng kép.
"Không có gì của riêng tôi"
Vào tháng 1, Cơ quan Thông tin Năng lượng (EIA) thuộc Bộ Năng lượng Mỹ dự đoán rằng năng lượng mặt trời sẽ vượt qua tất cả các nguồn năng lượng khác ở nước này về mặt công suất vào năm 2026.
Giá xăng sẽ giảm 3% trong năm nay. Đến năm 2024, năng lượng gió và mặt trời sẽ vượt qua than đá.
Vào năm 2025, ngành năng lượng mặt trời dự kiến sẽ tăng thêm 26 gigawatt và vào năm 2026 là 22 gigawatt. Năng lượng gió cũng sẽ tăng trưởng. Báo cáo nêu rõ: "Khí đốt sẽ mất thêm 1% nữa vào năm 2026".
Quay ngược lại màu xanh lá cây
Tuy nhiên, ngành công nghiệp này ngay lập tức nghi ngờ dự báo này: nó quá lạc quan. Và họ đã không nhầm.
Ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức, ngày 20/1, ông Trump đã ban bố "tình trạng khẩn cấp về năng lượng" và kêu gọi khôi phục công suất khai thác dầu khí, bao gồm cả những công suất "hiện đang không đủ". Ông hứa sẽ hỗ trợ trên diện rộng cho công nhân ngành khí đốt và dầu mỏ. Và ông rõ ràng đã kìm hãm các dự án xanh, gần như đổ lỗi cho chúng là nguyên nhân gây ra cuộc khủng hoảng.
Ông Trump đã dỡ bỏ lệnh cấm cấp phép khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) của ông Biden và rút khỏi thỏa thuận khí hậu Paris. Quyết định này cũng hủy bỏ các quy định khác nhằm mục đích kích thích năng lượng thay thế.
Đặc biệt, ông đã bác bỏ lệnh hành pháp năm 2021 của Biden, theo đó xe điện sẽ chiếm 50% thị trường vào năm 2030. Và ông hứa sẽ ngừng xây dựng các nhà máy điện gió.
Ông giải thích: "Chính quyền trước đã đưa đất nước vào tình trạng khẩn cấp quốc gia. Nguồn cung cấp năng lượng không đủ và không liên tục cùng với mạng lưới năng lượng ngày càng bất ổn đòi hỏi phải có hành động nhanh chóng và quyết đoán".
Phụ thuộc vào nhập khẩu
Việc bãi bỏ một số khoản miễn giảm thuế và trợ cấp được đưa ra dưới thời ông Biden đã gây ra sự hỗn loạn trong ngành công nghiệp xanh. Và hiện nay, sau khi thuế nhập khẩu tăng mạnh, họ đang mong đợi một sự sụp đổ hoàn toàn: Năng lượng tái tạo của Mỹ gần như hoàn toàn phụ thuộc vào các thành phần nước ngoài.
Do đó, 90% pin lithium-ion cần thiết để tích lũy và lưu trữ năng lượng thu được từ các nguồn tái tạo đều đến từ Trung Quốc. Đến năm 2026, thuế đối với các sản phẩm này sẽ tăng lên 82,4%. Các thành phần và vật liệu khác được nhập khẩu 90% từ Trung Quốc, Việt Nam, Hàn Quốc và EU.
Và Trung Quốc, Đông Nam Á và EU là những nơi có mức thuế cao nhất.
Julien Dumoulin-Smith, một nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư Jefferies, được Financial Times trích dẫn, cho biết: "Vấn đề là Mỹ vẫn chưa có chuỗi cung ứng năng lượng mặt trời và năng lượng gió trong nước phát triển đầy đủ. Tất cả đều là hàng nhập khẩu và không có lựa chọn nào khác".
Tác động kép
Các công ty Mỹ sẽ phải chịu cảnh chính phủ ngừng tài trợ hoàn toàn cho năng lượng tái tạo. Và các chuyên gia đang đóng cửa và đình chỉ hàng chục dự án xanh.
"Cuộc chiến thương mại của tổng thống sẽ đẩy chi phí của hầu hết mọi yếu tố sản xuất năng lượng sạch lên cao, từ thép trong tua-bin gió đến pin trong ô tô điện", tờ New York Times đưa tin.
Hiệp hội Điện sạch Mỹ cảnh báo rằng sự thay đổi chính sách này đe dọa đến khả năng tiếp cận điện giá rẻ của người dân bằng cách làm gián đoạn chuỗi cung ứng.
Các chuyên gia tin tưởng rằng chi phí cao cho các tấm pin mặt trời, máy phát điện gió và pin nhập khẩu sẽ làm giảm đầu tư và làm chậm quá trình chuyển đổi xanh.
"Thật vậy, ngành công nghiệp này sẽ bị ảnh hưởng hai lần. Một mặt, chi phí sản xuất sẽ tăng, đặc biệt là năng lượng mặt trời và năng lượng gió, nơi có tới 80% linh kiện được nhập khẩu từ Châu Á. Mặt khác, sự cạnh tranh với nhiên liệu hóa thạch sẽ tăng lên: trợ cấp và nới lỏng quy định đối với ngành dầu khí sẽ tạo ra một sân chơi không bình đẳng, khiến năng lượng tái tạo kém hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư", Evgeny Shatov, đối tác tại Capital Lab cho biết.
Những hàm ý sâu rộng
Năng lượng tái tạo ở Hoa Kỳ tạo ra nhiều việc làm hơn nhiên liệu hóa thạch, các vấn đề của ngành công nghiệp sẽ làm tăng tình trạng thất nghiệp.
Nhưng đây vẫn chưa phải là vấn đề lớn nhất. Khoảng cách công nghệ giữa Mỹ và đối thủ cạnh tranh chính là Trung Quốc sẽ ngày càng tăng.
Người Mỹ có nguy cơ mất vị trí dẫn đầu, ví dụ trong lĩnh vực sản xuất pin hoặc công nghệ hydro, vào tay Trung Quốc và Liên minh châu Âu, điều này sẽ làm suy yếu tiềm năng xuất khẩu của họ. Cộng với chi phí môi trường – thảm họa khí hậu có thể gây ra tổn thất kinh tế dài hạn, Shatov nhấn mạnh.
Trong mọi trường hợp, không thể tránh khỏi phản ứng dây chuyền trong nền kinh tế từ các loại thuế mới. Kỹ thuật cơ khí, luyện kim, khai thác gỗ và khai thác quặng và kim loại đất hiếm sẽ bị ảnh hưởng. Theo Khadzhimurad Belkharoev, phó giáo sư tại Viện Kinh tế và Kinh doanh Thế giới, Khoa Kinh tế, Đại học RUDN, mọi thứ đều sẽ trở nên đắt đỏ hơn, cả ở Mỹ và các quốc gia khác.
Tuy nhiên, theo giới quan sát, ông Trump có nguy cơ làm suy yếu ngành công nghiệp ô tô, lĩnh vực mà ông đặc biệt quan tâm. Vì vậy, ông đảm bảo rằng ông sẽ hủy bỏ quá trình chuyển đổi bắt buộc sang xe điện, “bảo vệ ngành công nghiệp ô tô của Mỹ và thực hiện nghĩa vụ đối với người lao động trong ngành này”. Nhưng có khả năng điều ngược lại sẽ xảy ra.
Ngành công nghiệp ô tô đang tiến gần hơn tới nguy cơ trở thành một trong những nạn nhân chính của thuế quan của ông Trump - ngành này cũng phụ thuộc rất nhiều vào các linh kiện nhập khẩu. Ngoài ra, không ai có thể loại bỏ được nguy cơ xảy ra chiến tranh thương mại toàn diện: các biện pháp trả đũa của các nước xuất khẩu (chủ yếu là Trung Quốc) chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế Mỹ.
Cuối cùng, nếu ông Trump thực sự tạo ra lợi ích cho năng lượng truyền thống, thì đó cũng chỉ là lợi ích ngắn hạn. Xét cho cùng, thuế cũng áp dụng cho thép và nhôm. Và điều này có nghĩa là chi phí xây dựng các cảng xuất khí đốt và khoan giếng dầu sẽ tăng lên. Vì vậy, "dầu và khí đốt giá rẻ" có thể rất đắt đỏ.
VietBF@ sưu tập
|
|
