Cái bóng hoàng hôn

[vuitoichat]

Theo như thao túng chính trị mấy cũng khó thoát khỏi vòng cương tỏa của hệ thống kiểm soát quyền lực, nhất là quyền lực đạo đức. Cựu Tổng thống Donald Trump lại hứng tai ương trên nẻo đường tái tranh cử khởi động mới chục ngày. Tòa án Tối cao vừa ra phán quyết phá vỡ sự ngang ngạnh của ông về tiết lộ tờ khai thuế.

Trump chưa bao giờ nhận sai kể cả khi bị cưỡng chế. Trên mạng xã hội của chính mình, Truth Social, ông oán “Tòa Tối cao chống tôi”. Ông coi ép “nộp tờ khai thuế là chưa từng có và tạo tiền lệ nguy hiểm cho các tổng thống tương lai”. Ông cũng không quên đả kích đối thủ mà không cần bằng chứng: “(Tổng thống) Joe Biden có trả thuế cho toàn bộ khoản tiền mà ông kiếm bất hợp pháp từ (con trai) Hunter và các nguồn khác không”.

Tiết lộ tờ khai thuế mang tính đạo đức hơn là pháp lý, theo luật Mỹ, nhưng cử tri đòi phải công khai bởi ông là ứng viên tổng thống. Không chỉ viện dẫn ràng buộc lỏng lẻo này, Trump còn nói rằng thu nhập của ông luôn được kiểm toán. Theo Joseph Thorndike, một trong những nhà phân tích thuế hàng đầu ở Mỹ, chối quanh của Trump là sai dẫu mệnh lệnh chỉ bị ràng buộc bởi đạo đức.

Tuyên bố tái tranh cử lần ba, Trump lặp lại chiêu bài và lần này pháp luật ra tay. Không ai khác ngoài Tòa án Tối cao chín thành viên, nơi ông với tư cách tổng thống bổ nhiệm ba thành viên, xử lý. Chính cấu trúc tư pháp này, cứ ngỡ có lợi cho Trump, còn bác nỗ lực đòi xóa chiến thắng của ứng viên Biden năm 2020.

Trump tiếp tục mắng Tòa Tối cao “Thật xấu hổ” hôm Thứ Tư, cùng lúc nhiều cựu thuộc cấp chỉ trích ông. Tuần trước, cựu phó tổng thống Mike Pence, kề vai suốt bốn năm ở Nhà Trắng, nói sẽ có ứng viên chất hơn Trump. Cuối tuần rồi ở Las Vegas, Nikki Haley, cựu đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc, cũng muốn thấy dàn lãnh đạo mới, dù năm ngoái, bà hứa đứng ngoài nếu cuộc đua có Trump.

Ngày 23/11, Tối cao Pháp viện vượt qua lời nguyền mang tên Trump khi buộc ông tiết lộ tờ khai thuế. Sau ba năm tìm kiếm cơ sở pháp lý về dấu hiệu khai man, nay Tòa cho phép Ủy ban Cách thức & Phương tiện Hạ viện nhập cuộc. Nếu rõ trắng đen, giống vụ chối bay giấu tài liệu mật ở nhà riêng cho tới khi bị FBI lật tẩy, Trump có thể bị phạt ít nhất 250 triệu USD. Một thuộc cấp từng nhất mực trung thành, cựu ngoại trưởng Mike Pompeo, vừa kêu gọi vượt bỏ “hình bóng đình đám” đang mờ dần. Vụ hồ sơ thuế phải chi giúp được Trump hiểu uy tín chỉ có thể được vun đắp bởi mệnh lệnh đạo đức thay vì quyền hành.